Cụ bà ở Hải Dương mất trộm vàng, hơn 3 năm mới khởi tố vụ án

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Kinh Môn (Hải Dương) mới đây đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự để điều tra việc một người dân ở khu dân cư Ngư Uyên, phường Long Xuyên bị mất trộm nhiều cây vàng.

Thông tin ban đầu, ngày 22/1/2021, bà Nguyễn Thị Ch. (74 tuổi, trú tại phường Long Xuyên, thị xã Kinh Môn) có đến Công an thị xã Kinh Môn trình báo về việc bị mất trộm vàng. Theo bà Ch, ngày 16/12/2020, bà phát hiện bị mất 6 cây vàng đựng trong hộp cau khô (trong hộp có 10 cây vàng) được đặt dưới chân bàn thờ. Trước đó, vào tháng 5/2020, bà Ch. cũng bị mất trộm 2 cây vàng được cất trong tủ quần áo.

Đáng chú ý, quá trình điều tra ban đầu, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Kinh Môn xác định, hiện trường xảy ra các lần trộm cắp không có dấu hiệu bị cậy phá khóa, phá cửa hoặc đột nhập từ mái nhà. Vụ án trên mất nhiều thời gian do có nhiều tình tiết phức tạp, sau khi xác định đủ căn cứ, đến thời điểm này, cơ quan công an mới tiến hành khởi tố vụ án để điều tra.

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội cho biết, đây là vụ trộm hi hữu khi mà người trình báo bị mất trộm nhưng hơn 3 năm sau, cơ quan điều tra mới khởi tố vụ án hình sự.

Cơ quan điều tra cho biết, đây là vụ án có nhiều tình tiết phức tạp liên quan việc thu thập chứng cứ, chứng minh hành vi phạm tội, người phạm tội.

Về mặt lý luận chung, quá trình tố tụng hình sự sẽ diễn ra theo quy trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Quá trình khởi tố là giai đoạn đầu tiên. Pháp luật quy định, khi tiếp nhận nguồn tin tội phạm, nhận được đơn trình báo tố cáo, tố giác tội phạm, nếu thấy sự việc có dấu hiệu tội phạm, cơ quan điều tra sẽ tiến hành thụ lý tin báo và thông báo cho Viện Kiểm sát và tiến hành xác minh tin báo. Sau đó sẽ quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự.

Theo Bộ luật Tố tụng hình sự, trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày tiếp nhận tin báo, cơ quan điều tra sẽ tiến hành xác minh và phải có quyết định khởi tố hay không khởi tố trong thời gian này. Nếu vụ việc phức tạp có thể kéo dài hơn nhưng không quá 2 tháng. Thông tư liên tịch có quy định nếu hết thời hạn 2 tháng mà chưa có kết quả, Viện Kiểm sát có thể gia hạn một lần nữa nhưng không quá 2 tháng.

Tuy nhiên, trong quá trình đó, cơ quan tố tụng có quyết định tạm đình chỉ xác minh do chờ kết quả giám định hoặc kết quả xác minh thông tin nào đó khi có căn cứ theo quy định của luật tố tụng hình sự, cơ quan chức năng có thể tạm đình chỉ xác minh. Thời hạn tạm đình chỉ xác minh không tính vào thời gian xác minh tin báo.

Do đó, với quy định trên có thể 5 năm hoặc 10 năm, cơ quan điều tra chưa ra được quyết định khởi tố vụ án hay không khởi tố thì vẫn đúng luật. Căn cứ vào quy định thời hạn xác minh tin báo, căn cứ vào quy định về việc tạm đình chỉ xác minh tin báo, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, cơ quan điều tra khởi tố vụ án sau hơn 3 năm xác minh, về mặt pháp lý vẫn đúng pháp luật. Tuy nhiên, vụ việc kéo dài sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của đương sự.

Điều đáng chú ý, đến nay cơ quan điều tra mới khởi tố vụ án hình sự, chưa xác định đối tượng nào thực hiện hành vi nên chưa có căn cứ khởi tố bị can. Vì vậy, cơ quan điều tra sẽ tiếp tục điều tra làm rõ đối tượng nào thực hiện hành vi, đối tượng đó có đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự hay không, có bị mắc bị tâm thần hay không? để xử lý theo quy định của pháp luật.

Trong vụ án trên, người bị hại tố giác tội phạm do bị trộm cắp nhiều cây vàng trị giá hàng trăm triệu đồng. Vởi số vàng như vậy, đối tượng trộm cắp tài sản sẽ phải đối mặt với hình phạt với tội danh rất nghiêm trọng, có thể lên đến 15 năm tù. Từ khi vụ trộm xảy ra đến thời điểm ra quyết định khởi tố vụ án vẫn còn thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Khi cơ quan điều tra xác định được đối tượng phạm tội, ngoài việc đối tượng này phải chịu trách nhiệm hình sự do hành vi gây ra còn phải bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả để trả lại cho nạn nhân tương đương với giá trị tài sản tại thời điểm đối tượng thực hiện hành vi trộm cắp.