Tìm hiểu công cụ trinh sát “khủng” của tình báo Nga

Theo tờ Izvestia, cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) đã thử nghiệm các thiết bị bay không người lái gắn các máy quay có độ phân giải 80 megapixel (MP) và đầu dò nhiệt để thiết lập nhanh bản đồ địa hình độ phân giải cao trong các chiến dịch đặc biệt. Các chiến sĩ an ninh sẽ có chương trình phần mềm đặc biệt để nhanh chóng xử lý một khối lượng khổng lồ các bức ảnh để tích hợp vào một bản đồ. Các chuyên gia cho rằng, việc sử dụng UAV như vậy sẽ bảo vệ mạng sống đội ngũ cán bộ chiến sĩ và nâng cao hiệu quả các chiến dịch.

Ở FSB mọi người khẳng định kế hoạch sử dụng UAV cho những mục đích như vậy, nhưng từ chối cho biết chi tiết. Chủ tịch Học viện các vấn đề địa chính trị Konstantin Sivkov cho biết, trước đây việc chuyển tín hiệu từ UAV để lập bản đồ khu vực lãnh thổ chưa được sử dụng.

Chuyên gia này giải thích: “Trước đây, chúng ta cũng đã chụp ảnh kỹ thuật số địa hình khu vực, nhưng là dùng các phương tiện khác. Việc lập bản đồ trong thời gian thực cho phép theo dõi mọi thay đổi. Để kịp thời phải chụp ảnh không phải từ vệ tinh, vì vệ tinh có thể không có tại đó vào thời điểm cần thiết, mà chính là từ UAV”.

Theo nhiệm vụ kỹ thuật của gói thầu đã được thông báo, FSB đã đặt mua máy quay kỹ thuật số Phase One IXA 180 SPECS có độ phân giải mỗi bức ảnh 10.320x7.752 (80MP) cho UAV Ptero-SM đã được cung cấp cho cơ quan này khai thác thử nghiệm. FSB sẽ chi khoảng 2,1 triệu Rub để mua máy quay và thêm gần 200 nghìn Rub nữa để mua ống kính cho máy quay đó.

Đại diện hãng AFM-Servers - nhà sản xuất UAV Dmitri Makarov cho biết: “FSB quan tâm đến nhiều sản phẩm của các nhà sản xuất UAV Nga. Họ thử nhiều loại, lựa chọn UAV nào thích hợp với nhu cầu của họ. Hiện họ sử dụng UAV của chúng tôi, chúng tôi đang chờ kết luận”.

Ngoài ra, AFM-Servers đã lắp lên một UAV nữa chưa rõ loại gì một máy dò tìm nhiệt có khả năng phân giải cao do Viện nghiên cứu khoa học trung tâm Tsyklon. Tổng giám đốc tập đoàn Roselektronika Andrei Zverev tiết lộ thêm cho Izvestia về công trình nghiên cứu này.

Andrei Zverev nói: “Hệ thống này cho phép ở cự li đến 10km phát hiện hình người và phân biệt loại xe ôtô. Sang năm có kế hoạch sản xuất các mẫu thí nghiệm để thử nghiệm sơ bộ”.

Tổng giám đốc hãng trắc địa công nghệ mới Innoter (chuyên làm mô hình địa hình kỹ thuật số) Victor Lavrov nhận xét, là việc sử dụng máy dò tìm nhiệt để lập bản đồ địa hình đặc biệt cấp bách đối với thời tiết Nga.

Lavrov kể: “Các máy dò tìm nhiệt cho phép có thêm thông tin về địa hình. Đối với Nga điều này là cấp thiết. Ví dụ, dưới lớp tuyết nhờ loại trang bị này có thể phát hiện ra đường sắt, còn trên ảnh chụp thông thường thì chỉ thấy cánh đồng tuyết phủ. Chuyên gia này cho rằng cần phối hợp cả hai kênh quang học và dò tìm nhiệt để có được bản đồ chính xác hơn.

Cùng với việc trang bị các máy ghi hình cho UAV, FSB đã đặt nghiên cứu lập chương trình phần mềm tích hợp các bức ảnh do UAV chụp. Theo nhiệm vụ kỹ thuật, hệ thống mạng máy tính điện tử phải đảm bảo tích hợp 10.000 tấm ảnh trong 5 phút. Theo nhận định của Victor Lavrov, nhiệm vụ này là quá tham vọng, các hệ thống tích hợp tự động ảnh hiện có không có tốc độ xử lý nhanh như vậy.

Ông này nhận định: “Trong những điều kiện tối ưu, khi các bức ảnh được chụp từ cùng một góc độ, tương thích với nhau, thì việc này được thực hiện hầu như là tự động. Khí đó có thể tích hợp 10.000 tấm ảnh trọng 1-2 giờ đồng hồ”.

Ngoài ra, chương trình còn phải tạo ra mô hình địa hình ba chiều có bổ sung thêm nhiều thông tin. Victor Lavrov nhắc nhở, quân đội Mỹ cũng đã cần đến việc nhanh chóng tạo ra mô hình địa hình 3D vùng lãnh thổ trong một trong những chiến dịch quân sự gần đây.

Chuyên gia này kể: “Khi người Mỹ tiến hành chiến dịch ở Libya, họ đã cần nhanh chóng có được bản đồ ba chiều của Tripoli với các chỉ dẫn về độ cao. Nhưng không còn thời gian để thực hiện việc chụp ảnh, chỉ có sẵn 24 tấm ảnh chụp từ vệ tinh, nhưng trong một ngày đêm họ đã làm được bản đồ đó”.

Konstantin Sivkov cho rằng: “Nhiệm vụ đảm bảo cung cấp bản đồ địa hình cho các lực lượng vũ trang ở tất cả các cấp là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất. Việc chọn vị trí có lợi cho đội quân thực hiện chiến dịch, chỉ thị mục tiêu cho pháo binh và nhiều việc khác phụ thuộc vào điều này. Tạo bản đồ địa hình điện tử cho mục đích trinh sát là giải pháp đúng đắn”.

Cựu binh đặc nhiệm của Tổng cục Tình báo Quốc phòng (GRU) Evgeniy Blizeev cho rằng, việc UAV bay nhiều lần qua nơi sẽ thực hiện chiến dịch đặc biệt và việc sau đó so sánh các bức ảnh có thể phát hiện ra hoạt động của các toán thổ phỉ/khủng bố.

“Khi theo dõi nơi ẩn náu của các chiến binh ở trên núi, UAV cho phép phát hiện những chỗ có chiến hào, có dấu vết. Các thay đổi cho phép xác định những hoạt động được thực hiện, điều này sẽ hỗ trợ rất nhiều cho tác chiến. Trước đây, để xác định đường di chuyển của địch đã từng sử dụng hệ thống Tropa, các cảm biến được chôn xuống đất. Sau đó tọa độ của tín hiệu báo về được báo cáo lên chỉ huy, và phân đội xuất kích đến đó. Đôi khi xảy ra sự nhầm lẫn đối với việc bố trí lực lượng, và các chiến binh kịp rút chạy”, ông này nói.