Trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không, bộ đội Việt Nam dùng pháo phòng không tiêu diệt "pháo đài bay" B-52.
Sánh vai với "rồng lửa Thăng Long" S-75 Dvina, bộ đội pháo phòng không 100mm lập công tiêu diệt B-52 trong chiến dịch đánh trả cuộc tập kích đường không của quân Mỹ cuối tháng 12/1972.
Tháng 12/1972, Không quân Mỹ mở cuộc tập kích chiến lược đường không nhắm vào Hà Nội và các thành phố lớn ở miền Bắc. Quân Mỹ huy động 193 máy bay ném bom hạng nặng B-52 không kích miền Bắc.
Máy bay ném bom chiến lược B-52 dài 48,5m, sải cánh 56,4m, cao 12,4m, trọng lượng cất cánh tối đa 220 tấn. Nó được trang bị 8 động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt đẩy TF33-P-3/104 cho phép đạt tốc độ tối đa 1.047km/h, tầm bay 7.210km.
B-52 có khả năng mang tới 31 tấn bom trong khoang và trên giá treo cánh. Khi bay ném bom, B-52 thường bay ở độ cao 10-11km.
Trong lực lượng phòng không Việt Nam, tổ hợp tên lửa S-75 Dvina (phương Tây định danh SAM-2) có lẽ là vũ khí hiệu quả nhất để đối phó với B-52. Nhưng, quân Mỹ tự tin rằng, chúng hoàn toàn có thể “vô hiệu hóa” S-75 Dvina nhờ vào hệ thống gây nhiễu điện tử mạnh được bố trí ở trên máy bay EB-66, hạm tàu đậu ngoài biển và trên B-52.
 |
| Khẩu đội pháo phòng không 100mm. |
Tuy nhiên, người Mỹ đã nhầm, trong 12 ngày đêm cuối 1972, lực lượng phòng không Việt Nam đã xuất sắc đánh bại cuộc tập kích đường không của Không quân Mỹ, bắn rơi 81 máy bay (trong đó có 34 B-52).
Đặc biệt, bên cạnh việc sử dụng S-75 Dvina, bộ đội ta còn dùng pháo KS-19 100mm lập công bắn rơi 1 B-52.
Ngày 19/12/1972, Trung đoàn 256 trang bị pháo 100mm của Quân khu Việt Bắc theo phương án đánh trực tiếp bằng tay quay từ thông số dữ liệu của tổng trạm radar cấp trên đã bắn rơi 1 B-52.
KS-19 100mm là pháo phòng không do Liên Xô phát triển cuối năm 1945 để chống máy bay ném bom tầm cao trên 10.000m. Từ giữa những năm 1960, Liên Xô đã viện trợ loại này trang bị cho phòng không Việt Nam.
Pháo KS-19 dài 9,45m, rộng 2,35m, cao 2,2m, trọng lượng 9,5 tấn. Hệ thống pháo được đặt trên xe kéo 4 bánh, khi di chuyển xa người ta phải dùng xe vận tải bánh lốp hoặc xe bánh xích.
Pháo 100mm tiêu diệt mục tiêu trên không ở tầm bắn hiệu quả 13.700m và tối đa là 15.000m. Với tầm bắn này, KS-19 100mm hoàn toàn đủ khả năng với tới trần bay ném bom của B-52.
Ngoài vai trò phòng không, chức năng thứ hai của KS-19 là tấn công mục tiêu mặt đất. Khi hạ nòng, KS-19 có thể xuyên giáp (xe tăng, xe bọc thép) dày 185mm ở khoảng cách 1.000m.
KS-19 được trang bị đài radar bắt mục tiêu SON-9 (cự ly phát hiện 50km, cự ly theo dõi 22km) và máy chỉ huy PUAZO-6/19 để tấn công chính xác hơn. Hệ thống radar SON-9 có thể dùng chung cho pháo 57mm có trong biên chế phòng không Việt Nam.
Hoàng Lê
[links()]