Tìm nguyên nhân "xe tăng bay" T-80 Liên Xô thiệt hại nặng trong cuộc chiến Chechnya

Một số chuyên gia quân sự gọi xe tăng T-80 là "kẻ giết người tự nhiên", tuy nhiên những người khác coi chúng là sai lầm khổng lồ của tổ hợp công nghiệp quân sự Liên Xô.Mới đây một số chuyên gia quân sự Nga đã phân tích những ưu và nhược điểm của chiếc xe này bằng cách sử dụng ví dụ về thành tích thực chiến của nó trong cuộc chiến Chechen.Sức mạnh đầu tiên của T-80 nằm ở động cơ turbine khí đa nhiên liệu, cho phép tăng đáng kể sức mạnh của xe tăng so với các phiên bản trước. Chiếc xe nhận được "trái tim" công suất 1.250 mã lực rất mạnh.Một điểm cộng nữa của T-80 là khả năng cơ động phi thường của nó, khiến chiếc xe tăng này trở thành chiến xa nhanh nhất của quân đội Liên Xô.Nhưng có một vấn đề lớn đó là T-80 "phàm ăn" khác thường. Các kỹ sư đã phải suy nghĩ về cách đưa nó vào "chế độ ăn kiêng", nhưng đồng thời bảo tồn các phẩm chất khác.Và ở đây theo một số chuyên gia, các nhà thiết kế người Ukraine đã thành công hơn, họ cài đặt một động cơ diesel tiêu chuẩn vào xe tăng, giúp tiết kiệm nhiên liệu đáng kể.Những chiếc xe tăng T-80 như vậy có sức hấp dẫn lớn trên thế giới, Ukraine đã xuất khẩu chúng sang một số quốc gia và tạo thành một phần quan trọng trong các hợp đồng vũ khí của Kiev.Nhưng có lẽ cuộc chạy đua tốt hơn so với cuộc chiến thực sự vẫn chưa được phát minh cho xe tăng. Những chiếc T-80 lần đầu tiên tham chiến vào những năm 1990, trong cuộc chiến Chechen (Chechnya lần thứ nhất).Các chuyên gia nước ngoài đã tính toán tổn thất xe tăng khổng lồ của quân đội Nga ở Chechnya, trong đó nhấn mạnh vào T-80 và kết luận rằng chiếc xe tăng này không có khả năng nổi bật nào cả.Tuy nhiên một vài chuyên gia khác không vội vàng "chôn vùi" T-80, họ tin rằng tổn thất về thiết bị và nhân lực, đặc biệt là trong trận đánh tại Grozny phần lớn là do tính toán sai lầm của chỉ huy.Thứ nhất, T-80 do pháo chính dài và nhô ra khoảng cách lớn, khiến nó ít cơ động hơn trong không gian chật hẹp, ít được điều chỉnh cho các trận chiến đô thị.Thứ hai, các tướng lĩnh Nga đã coi các phiến binh Chechen là một nhóm ô hợp không có khả năng chiến đấu, nhưng hóa ra trong hàng ngũ của họ có nhiều cựu sĩ quan của quân đội Liên Xô.Thứ ba, trước đó tại Chechnya trong tay chính quyền địa phương có một số lượng lớn vũ khí hiện đại, bao gồm cả vũ khí chống tăng.Thứ tư, T-80 là cỗ máy dành cho những người có kinh nghiệm. Đặc biệt là trong điều kiện chiến đấu khi một quyết định cần phải được đưa ra trong tích tắc.Trong khi đó ở Grozny, điều khiển chiếc chiến xa này hầu hết là những người lính trẻ, đối tượng mà trước đó chỉ tập luyện tại thao trường.Thứ năm, về mặt kinh tế và chính trị, khi đó Liên bang Nga đang chìm trong khủng hoảng và gây ảnh hưởng đến việc cung cấp cho quân đội. Tất cả những điều này, tổng hợp lại, gây ra tổn thất lớn cho phía Nga, đặc biệt là đối với danh tiếng của T-80.Ví dụ rõ ràng nhất là những chiếc xe tăng này không được trang bị giáp phản ứng nổ (ERA), về mặt lý thuyết sẽ bảo vệ chúng khỏi hỏa lực chống tăng của phiến quân.Một vấn đề khác là động cơ turbine khí mạnh mẽ nhưng nguy hiểm, chúng rất dễ bốc cháy khi chịu tác động từ cuộc tấn công bên ngoài, điều này đã được nhắc đến trước đó.Mặc dù khi đó là thời đại của động cơ diesel ít cháy nổ và an toàn hơn. Nhưng đối với các kíp lái của T-80 ở Grozny, sự cân nhắc này đã bị lãng quên. Do đó dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng.Mặc dù có một số điểm yếu rõ ràng, dòng xe tăng T-80 vẫn còn trong kho lưu trữ cả ở Nga và Ukraine. Những chiếc chiến xa này đang được nâng cấp, mang lại cho chúng cơ hội thứ hai nếu nổ ra một cuộc chiến nào đó.

Một số chuyên gia quân sự gọi xe tăng T-80 là "kẻ giết người tự nhiên", tuy nhiên những người khác coi chúng là sai lầm khổng lồ của tổ hợp công nghiệp quân sự Liên Xô.

Mới đây một số chuyên gia quân sự Nga đã phân tích những ưu và nhược điểm của chiếc xe này bằng cách sử dụng ví dụ về thành tích thực chiến của nó trong cuộc chiến Chechen.

Sức mạnh đầu tiên của T-80 nằm ở động cơ turbine khí đa nhiên liệu, cho phép tăng đáng kể sức mạnh của xe tăng so với các phiên bản trước. Chiếc xe nhận được "trái tim" công suất 1.250 mã lực rất mạnh.

Một điểm cộng nữa của T-80 là khả năng cơ động phi thường của nó, khiến chiếc xe tăng này trở thành chiến xa nhanh nhất của quân đội Liên Xô.

Nhưng có một vấn đề lớn đó là T-80 "phàm ăn" khác thường. Các kỹ sư đã phải suy nghĩ về cách đưa nó vào "chế độ ăn kiêng", nhưng đồng thời bảo tồn các phẩm chất khác.

Và ở đây theo một số chuyên gia, các nhà thiết kế người Ukraine đã thành công hơn, họ cài đặt một động cơ diesel tiêu chuẩn vào xe tăng, giúp tiết kiệm nhiên liệu đáng kể.

Những chiếc xe tăng T-80 như vậy có sức hấp dẫn lớn trên thế giới, Ukraine đã xuất khẩu chúng sang một số quốc gia và tạo thành một phần quan trọng trong các hợp đồng vũ khí của Kiev.

Nhưng có lẽ cuộc chạy đua tốt hơn so với cuộc chiến thực sự vẫn chưa được phát minh cho xe tăng. Những chiếc T-80 lần đầu tiên tham chiến vào những năm 1990, trong cuộc chiến Chechen (Chechnya lần thứ nhất).

Các chuyên gia nước ngoài đã tính toán tổn thất xe tăng khổng lồ của quân đội Nga ở Chechnya, trong đó nhấn mạnh vào T-80 và kết luận rằng chiếc xe tăng này không có khả năng nổi bật nào cả.

Tuy nhiên một vài chuyên gia khác không vội vàng "chôn vùi" T-80, họ tin rằng tổn thất về thiết bị và nhân lực, đặc biệt là trong trận đánh tại Grozny phần lớn là do tính toán sai lầm của chỉ huy.

Thứ nhất, T-80 do pháo chính dài và nhô ra khoảng cách lớn, khiến nó ít cơ động hơn trong không gian chật hẹp, ít được điều chỉnh cho các trận chiến đô thị.

Thứ hai, các tướng lĩnh Nga đã coi các phiến binh Chechen là một nhóm ô hợp không có khả năng chiến đấu, nhưng hóa ra trong hàng ngũ của họ có nhiều cựu sĩ quan của quân đội Liên Xô.

Thứ ba, trước đó tại Chechnya trong tay chính quyền địa phương có một số lượng lớn vũ khí hiện đại, bao gồm cả vũ khí chống tăng.

Thứ tư, T-80 là cỗ máy dành cho những người có kinh nghiệm. Đặc biệt là trong điều kiện chiến đấu khi một quyết định cần phải được đưa ra trong tích tắc.

Trong khi đó ở Grozny, điều khiển chiếc chiến xa này hầu hết là những người lính trẻ, đối tượng mà trước đó chỉ tập luyện tại thao trường.

Thứ năm, về mặt kinh tế và chính trị, khi đó Liên bang Nga đang chìm trong khủng hoảng và gây ảnh hưởng đến việc cung cấp cho quân đội. Tất cả những điều này, tổng hợp lại, gây ra tổn thất lớn cho phía Nga, đặc biệt là đối với danh tiếng của T-80.

Ví dụ rõ ràng nhất là những chiếc xe tăng này không được trang bị giáp phản ứng nổ (ERA), về mặt lý thuyết sẽ bảo vệ chúng khỏi hỏa lực chống tăng của phiến quân.

Một vấn đề khác là động cơ turbine khí mạnh mẽ nhưng nguy hiểm, chúng rất dễ bốc cháy khi chịu tác động từ cuộc tấn công bên ngoài, điều này đã được nhắc đến trước đó.

Mặc dù khi đó là thời đại của động cơ diesel ít cháy nổ và an toàn hơn. Nhưng đối với các kíp lái của T-80 ở Grozny, sự cân nhắc này đã bị lãng quên. Do đó dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng.

Mặc dù có một số điểm yếu rõ ràng, dòng xe tăng T-80 vẫn còn trong kho lưu trữ cả ở Nga và Ukraine. Những chiếc chiến xa này đang được nâng cấp, mang lại cho chúng cơ hội thứ hai nếu nổ ra một cuộc chiến nào đó.