UBND TP HCM vừa có tờ trình gửi Chính phủ về việc xây dựng Nghị quyết về cơ chế, chính sách thí điểm tạo động lực phát triển TP HCM. Trong đó, đề xuất được quyết định chính sách thuế thu bổ sung đối với quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản trên đất của bất động sản thứ 2 trở lên của người dân.
 |
| Chính sách đánh thuế bất động sản thứ 2 trở lên được nhiều chuyên gia đồng tình |
Đánh vào đối tượng đầu cơ, tham nhũng
Theo quan điểm của GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN-MT, việc thu thuế bất động sản thứ 2 trở đi là cần thiết và đã được nhiều nước áp dụng có hiệu quả trong việc điều tiết thị trường bất động sản. TP HCM có mặt bằng giá bất động sản rất cao, lại càng cần áp dụng.
Tuy nhiên, theo GS Đặng Hùng Võ, trước hết cần phải làm rõ khái niệm, tiêu chí thế nào là bất động sản thứ hai, thứ ba… thì mới có thể thu thuế hợp lý được. Chỉ riêng cho vấn đề khái niệm, tiêu chí này như thế nào đã phức tạp, cần xem xét thấu đáo.
Mặt khác, phải yêu cầu giải trình nguồn gốc bất động sản để có cơ sở xác định rõ được quyền sở hữu thực sự thuộc về ai để hạn chế được tình trạng nhờ người khác đứng tên hộ tài sản, gây bỏ sót thu thuế. Trường hợp không làm rõ được nguồn gốc tài sản, không rõ ràng mức thuế phải chịu thì nhà nước xem xét tịch thu.
Theo GS Đặng Hùng Võ cần phải có chế tài mạnh mẽ mới có thể thực thi hiệu quả chính sách, nếu không thì chính sách sẽ không hiệu quả, giống như đấm vào không khí.
Còn theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), Bộ Tài chính đang dự định đánh thuế tài sản mang tính trực thu, đánh vào những người có tài sản lớn, sở hữu nhiều. Việc TP HCM đề xuất thí điểm thu thuế bất động sản thứ 2 trở lên cũng đi đúng với dự định đánh thuế tài sản của Bộ Tài chính đã nêu ra suốt thời gian qua.
Tuy nhiên khi áp dụng cần xác định ranh giới giữa mua nhà để dành với tích trữ tài sản. Bởi vì bất động sản là một kênh “trú ẩn” của tội phạm tham nhũng, kiếm lợi bất chính. Việc thu thuế bất động sản với người có nhiều nhà góp phần điều tiết thị trường và đảm bảo sự công bằng trong tiếp cận nhà ở của những người có nhu cầu.
 |
| Rất nhiều bất động sản bỏ hoang tại nhiều dự án gây lãng phí hiện nay. |
Phải công bằng trong xã hội
Theo ông Võ Hồng Thắng, Phó Giám đốc Nghiên cứu & Phát triển (R&D) DKRA Việt Nam đánh giá, cần quy định lộ trình cụ thể về mức sở hữu bất động sản và mức thuế phải đóng. Trường hợp nhà có 5 người, mỗi người sở hữu tối ưu được bao nhiêu m2, sau đó mới đánh thuế số diện tích sở hữu thừa ra. Nếu đánh thuế một cách cào bằng sẽ gây ra bất ổn, không công bằng trong xã hội.
Cần phải xây dựng một lộ trình cụ thể về thời gian thực hiện đề xuất thí điểm thu thuế bất động sản thứ 2 trở lên. Đặc biệt, vấn đề về quản lý cơ sở dữ liệu để quản lý đối tượng phải đóng thuế. "Làm sao có thể xác định những người đó sở hữu bất động sản thứ 2 thì cần có sự đồng bộ về dữ liệu quản lý đất đai".
Ông Lê Hoàng Châu cũng cho rằng, khi áp dụng phải cân nhắc đến yếu tố hạn mức diện tích nhà, giá trị tài sản. Nhiều căn nhà ở tạm bợ ở đô thị chỉ rộng 10 - 15 m2, nếu mua 5 căn liền kề ghép lại cũng chỉ được 50 - 75 m2 mà cũng thu thuế thì không phù hợp”. Tương tự, người có nhiều nhà nhưng căn nhà đó được cho thuê, đăng ký kinh doanh và đóng thuế thì nhà nước không thu thuế, tránh tình trạng thuế chồng thuế.
Theo GS Đặng Hùng Võ, đánh thuế đối với bất động sản thứ 2 trở lên cũng cần nghiên cứu cơ chế phân định rõ ràng những đối tượng có thu nhập từ bao nhiêu trở xuống sẽ không hoặc chỉ phải chịu mức thuế bất động sản rất thấp đối với tài sản thứ nhất, thứ hai. Hoặc nhà thứ nhất là lâu dài trên khu đất rất lớn, vị trí đẹp, còn nhà thứ hai chỉ là mảnh đất nhỏ, nhà nhỏ thì thu thuế thế nào cho công bằng.
Còn GS Đinh Trọng Thịnh, giảng viên cao cấp, Học viện Tài chính cho rằng, có thể xem xét quy định tiêu chuẩn một người ở đô thị loại 1, loại 2, loại 3 hay ở vùng nông thôn, miền núi… được sử dụng cụ thể là bao nhiêu mét vuông. Từ đó sẽ tính được một gia đình cơ bản sẽ có 4 người thì được sử dụng tối đa bao nhiêu mét vuông đất hay sàn chung cư. Nếu thừa ra sẽ xem xét thu thuế ở mức dưới 10%.
Với trường hợp những căn nhà bỏ hoang, hay các khu biệt thự, liền kề xây dựng lên rồi để hoang thì cần thu thuế thật cao, có thể là 10% để triệt tiêu nạn đầu cơ, giảm thiểu được tích lũy bất động sản, giúp người dân tiếp cận nhà ở dễ dàng hơn.