Đề xuất mở rộng thêm đối tượng và giảm thuế VAT đến hết năm 2024

Văn phòng Quốc hội vừa có báo cáo tổng hợp ý kiến các đại biểu thảo luận tại tổ và hội trường về chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (thuế VAT) 2% theo Nghị quyết 43 của Quốc hội.

Theo đó, đa số ý kiến các đại biểu nhất trí về sự cần thiết ban hành chính sách giảm 2% thuế VAT (từ 10% về 8%) để kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sự phát triển kinh tế và hỗ trợ doanh nghiệp, người dân sau đại dịch Covid-19. Đặc biệt là trong bối cảnh dự báo tình hình kinh tế còn khó khăn, tốc độ tăng trưởng có chiều hướng suy giảm, nhất là trong quý 4/2022 và những tháng đầu năm 2023.

Về phạm vi giảm thuế, một số ý kiến đề nghị mở rộng phạm vi, đối tượng được giảm thuế VAT theo hướng giảm 2% đối với tất cả các nhóm hàng đang áp dụng mức thuế 10% theo quy định của Luật Thuế giá trị gia tăng.

Lý do các đại biểu nêu ra do nền kinh tế hiện đang gặp nhiều khó khăn; quá trình điều hành giá đang gặp áp lực lớn do điều chỉnh giá điện, giá dịch vụ y tế, các mặt hàng nhà nước kiểm soát giá. Ngoài ra, tác động từ việc điều chỉnh chính sách tiền lương từ ngày 1/7/2023; việc cắt giảm lao động ở một số ngành, lĩnh vực sẽ ảnh hưởng đến thu nhập của người lao động, tiềm ẩn khó khăn về an sinh, xã hội.

Do đó, cần giảm thuế VAT, vì đây là loại thuế gián thu, người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi từ việc giảm thuế. Việc giảm thuế GTGT sẽ góp phần giảm giá hàng hóa, dịch vụ, kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, góp phần tạo thêm nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Năm 2022, khi giảm thuế theo Nghị quyết số 43/2022/QH15, thu ngân sách không giảm mà còn tăng hơn 400.000 tỷ đồng so với số dự toán và tăng hơn 200.000 tỷ đồng so với số Chính phủ báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 4.

Đáng chú ý, bên cạnh việc nhất trí mức giảm 2%, có ý kiến đề nghị cân nhắc giảm 4% để khoan thư sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu. Lý do mức giảm 2% có thể không đạt được mục tiêu đề ra khi ban hành chính sách.

Nếu giảm 2% cho tất cả các nhóm hàng hóa đang áp dụng thuế suất 10% thì giảm thu ngân sách Nhà nước khoảng 35.000 tỷ đồng, kéo dài đến hết năm 2024 sẽ giảm thu khoảng hơn 100.000 tỷ đồng.

Báo cáo của Chính phủ cho biết nhờ hỗ trợ từ phía Nhà nước, trong đó có giảm 2% thuế VAT thì chỉ số bán hàng, doanh số bán hàng của năm 2022 tăng 19,8 % và thu thuế VAT không giảm mà còn tăng 10%. Vì vậy, khi giảm thuế có thể sẽ hỗ trợ doanh nghiệp, tạo thêm việc làm, kích cầu tiêu dùng, tăng doanh số bán hàng, tăng thu nhập cho người lao động, dẫn đến tăng nguồn thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, chi phí vận chuyển giao thông tăng, thu ngân sách Nhà nước tăng.

Đặc biệt, đa số ý kiến đại biểu đề nghị kéo dài thời gian áp dụng giảm thuế VAT, vì nếu chỉ thực hiện trong 6 tháng cuối năm 2023 thì chưa đủ để chính sách đi vào cuộc sống và cũng không giúp được nhiều cho doanh nghiệp, người dân.

Thậm chí, một số ý kiến đề nghị cân nhắc thời gian áp dụng chính sách có thể đến hết năm 2024 để chính sách phát huy hiệu quả, đảm bảo ổn định, thúc đẩy phát triển kinh tế, chủ động trong dự toán thu, chi ngân sách năm 2024. Hoặc có thể áp dụng ít nhất đến tháng 7/2024.

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ cần rút kinh nghiệm trong việc chính sách giảm thuế VAT thay đổi liên tục. Cụ thể, giảm 30% cho một số sản phẩm, hàng hóa trong vài tháng; giảm thuế VAT 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ.

Ngoài ra, có ý kiến cho rằng nghị quyết nên có quy định mở để có thể được tiếp tục kéo dài. Cụ thể, Quốc hội cho phép ủy quyền lại cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thể gia hạn trên cơ sở đề xuất của Chính phủ về kéo dài việc thực hiện chính sách tiếp 6 tháng đầu năm 2024 hoặc cả năm 2024 sẽ hợp lý hơn để không bị gián đoạn trong thực hiện chính sách.