Bài diễn văn chia tay để đời của các Tổng thống Mỹ

Theo Gleaves Whitney - tác giả nghiên cứu về các Tổng thống Mỹ, Tổng thống Barack Obama phát biểu chia tay tại Chicago ngày 10/1 vừa qua là Tổng thống thứ 10 trong lịch sử Mỹ có lời chia tay chính thức với người dân trước khi rời Nhà Trắng, kết thúc 2 nhiệm kỳ Tổng thống.

Trước Tổng thống Obama, những ông chủ Nhà Trắng từng có phát biểu chia tay là: George Washington, Andrew Jackson, Andrew Johnson, Harry Truman, Dwight Eisenhower, Jimmy Carter, Ronald Reagan, Bill Clinton và George W. Bush.

Bài diễn văn chia tay đầu tiên của Tổng thống Washington là một trong những bài phát biểu có ảnh hưởng nhất trong lịch sử chính trị Mỹ. Trong bài diễn văn dài 32 trang được in trên tờ American Daily Advertiser ở Philadelphia vào ngày 19/9/1796, Tổng thống Mỹ đầu tiên trong lịch sử xứ sở cờ hoa đặt ra những quan điểm về tiếp tục định hình nước Mỹ. Ông tuyên bố sẽ không tranh cử nhiệm kỳ Tổng thống. 

Tổng thống Washington cảnh báo rằng, phe phái hoặc sự chia rẽ về đảng phái chính trị có thể trở thành mối đe dọa đến sự đoàn kết của đất nước. Vị Tổng thống nước Mỹ này kết thúc bài phát biểu của mình với hy vọng mọi người có thể bỏ qua nếu như ông đã mắc những sai lầm trong thời gian đương chức.

Tổng thống Johnson trở thành chủ nhân Nhà Trắng sau khi Tổng thống Lincoln bất ngờ bị ám sát và qua đời. Ngày Tổng thống Johnson kết thúc nhiệm kỳ Tổng thống thì cũng là lúc Liên bang miền Bắc giành phần thắng trong cuộc nội chiến Mỹ. Đây là thời điểm nước Mỹ ở trong giai đoạn Tái kiến thiết đầy rẫy chông gai.

Bài diễn văn chia tay của Tổng thống Johnson được đăng trên tờ New York Times bị xếp hạng là bài phát biểu tạm biệt ít giá trị nhất trong lịch sử Mỹ vì nó không phải một thông điệp truyền cảm hứng. Theo đánh giá, bài diễn văn của Tổng thống Johnson giống như một nỗ lực để minh oan và ghi điểm cho cá nhân ông chủ Nhà Trắng này.

Tổng thống Truman tiếp nối truyền thống của các ông chủ Nhà Trắng trước khi có bài phát biểu chia tay ấn tượng. Tổng thống Truman chính thức bước vào Phòng Bầu dục lúc 10h30 ngày 15/1/1953. Trong bài diễn văn, Tổng thống Truman đã nhắc đến những sự kiện quan trọng đã làm thay đổi cuộc sống của người dân Mỹ khi ông tại nhiệm cũng như những ảnh hưởng của ông chủ Nhà Trắng này trong suốt nhiệm kỳ vừa qua. Tổng thống Truman đã dẫn dắt nước Mỹ vượt qua cuộc Đại khủng hoảng, đi qua những tháng cuối cùng của Chiến tranh thế giới 2 cũng như đưa Mỹ vào giai đoạn nổi lên như một siêu cường và đang làm quen với vị trí đứng đầu trong trật tự thế giới mới.

"Không có Tổng thống Mỹ nào trước đây đối mặt với gánh nặng toàn cầu như vậy", Whitney nhận xét.

Trong bài phát biểu, Tổng thống Truman thừa nhận rằng nhiều quyết định của ông không được người dân tán thành như đưa quân vào bán đảo Triều Tiên hay thả quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản. Tuy nhiên, Tổng thống Truman kêu gọi người dân Mỹ đặt mình vào vị trí của ông: "Tôi muốn tất cả các bạn hiểu công việc này lớn lao và khó khăn như thế nào - nó không phải vì lợi ích của tôi mà vì lợi ích của người kế nhiệm", ông khẳng định.

Richard Nixon là Tổng thống Mỹ duy nhất phải từ chức khi còn đương nhiệm sau vụ bê bối Watergate. Tổng thống Nixon đã nói lời chia tay với các nhân viên Nhà Trắng ngày 9/8/1974.

Trong bài diễn văn chia tay, Tổng thống Nixon nói: "Tôi chỉ ước rằng tôi là người giàu có. Bây giờ tôi phải tìm được một công việc để còn trả thuế. Đừng bao giờ nhỏ mọn. Hãy luôn nhớ rằng những người khác có thể ghét bạn nhưng những người ghét bạn không giành chiến thắng, trừ khi bạn ghét họ và rồi hủy hoại chính mình".