Ngày 14/4/2009 là ngày ông Hồ Khanh và đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh chính thức khám phá hang Sơn Đoòng tại xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, Việt Nam.
Được mệnh danh là vua hang động, Sơn Đoòng chứa đựng nhiều điều thú vị và hấp dẫn tới mọi du khách tới nơi đây khám phá.
1. Vua hang động trên thế giới
Theo cách xác định kích thước một hang động thông qua tiết diện của khoang lớn nhất thì hang Sơn Đoòng đang được xem là hang động lớn nhất thế giới hiện nay.
Khoang lớn nhất của hang được khám phá có chiều cao lên tới 200m và rộng 150m; chiều cao của hang này thậm chí còn lớn hơn con số 138 m của đại kim tự tháp Giza ở Ai Cập, nếu so với kích thước 45 x 22 x 50 (DxRxC, mét) của Khải Hoàn Môn của Pháp thì sẽ thấy khoang này có kích thước rất lớn.
Tổng diện tích từng công bố của hang Sơn Đoòng là 38,5 triệu m3. Tuy nhiên, sau khi phát hiện ra hang Thung thì diện tích mới của hang Sơn Đoòng mới tăng thêm 1,6 triệu m3 so với kích thước ban đầu.
2. Mạng lưới sông ngầm và hồ nước trong hang
Gần lối ra của hang Sơn Đoòng có một hồ nước khổng lồ nối liền với các sông ngầm có ở trong hang xuất hiện vào mùa đông và mùa xuân. Hồ nước ngầm này vừa sâu lại vừa lớn nên những nhà thám hiểm hay du khách tới đây đều bắt buộc phải dùng thuyền để vượt qua khu vực này tiếp tục cuộc hành trình.
Những thợ lặn chuyên nghiệp của Anh sau những cuộc thám hiểm ở đây cho hay Sơn Đoòng càng lặn càng không thấy đáy. Mặc dù chưa khám phá hết sự bí ẩn hùng vĩ của hang, nhưng nhóm nghiên cứu nhận định các dòng sông ngầm tại đây có độ sâu có thể lên tới 120 mét và kéo dài khoảng 1 km, nhiều kết cấu bí ẩn, có nhiều đoạn với kết cấu hình chữ "Z".
3. Ánh sáng được cung cấp bởi "giếng trời"
Sơn Đoòng có hai hố sụt (Doline 1 và Doline 2), là điểm đặc biệt so với nhiều hang động khác trên thế giới. Phần vòm trần hang do nhiều tác động khác nhau của tự nhiên mà bị sập đổ, tạo nên các "giếng trời".
Nhờ đó mà ánh sáng tự nhiên rọi xuống hang thông qua các giếng trời, tạo nên thảm thực vật dày đặc khu rừng nhiệt đới đặc biệt đa dạng sinh học mà không nơi nào có được. Cũng nhờ những chiếc giếng trời này mà hang Sơn Đoòng có những khoảng tràn ngập ánh sáng tự nhiên.
4. Khu rừng nằm trọn vẹn trong hang
Ánh sáng xuyên qua giếng trời tạo nên thảm thực vật trong hố sụt thứ nhất (được gọi là hố sụt khủng long) chủ yếu là cây thân thảo và dương xỉ, tuy nhiên số lượng của các loại cây này lại không nhiều. Thảm thực vật trong hố sụt thứ hai sở hữu những cây cao tới 20-30m, đường kính gốc có thể lên tới 40cm.
Các nhà thám hiểm đã đặt tên khu rừng nhiệt đới này là Vườn Edam. Rừng nhiệt đới trong hang có cả cây cao, tán hẹp hay những loại cây cây ưa bóng râm chen dày, có cả thực vật biểu sinh như phong lan.
Do điều kiện khí hậu, môi trường trong hang khác với bên ngoài, nên các loại thực vật trong hang Sơn Đoòng mang nhiều đặc điểm khác biệt so với môi trường xung quanh.
5. Di tích từ thời tiền sử
Nhiều măng đá và thạch nhũ tuyệt đẹp, kì vĩ được hình thành từ hàng triệu năm trước ở trong hang động lớn nhất thế giới Sơn Đoòng với nhiều hình thù kỳ lạ. Có nhiều măng đá, thạch nhũ có kích thước khổng lồ như những tòa nhà chọc trời ở trong hang.
 |
| Một dạng hóa thạch bên trong hang Sơn Đoòng. Ảnh: Ryan Deboodt |
Trong các đoàn thám hiểm, các nhà cổ sinh địa tầng của Việt Nam và cũng như thế giới đã phát hiện các hóa thạch có tuổi đời trên 300 triệu năm trong hang Sơn Đoòng. Đây là hóa thạch duy nhất ở Việt Nam còn được bảo tồn nguyên vẹn trong tự nhiên. Hóa thạch này nằm cách cửa sau của hang Sơn Đoòng khoảng 150m trên một quả đồi thạch nhũ.
6. Khu cắm trại "độc nhất vô nhị"
Với địa hình đặc biệt và những món quà mà thiên nhiên ban tặng thì có lẽ là không quá khi nói khu cắm trại trong hang Sơn Đoòng là một trong những khu cắm trại đẹp nhất, độc đáo nhất trên thế giới mà ai cũng nên thử một lần trong đời. Vị trí ở hai khu này nằm ở rìa những hố sụt, nơi không quá tối và thuận tiện cho việc ngắm nhìn bầu trời từ trong hang vào những đêm trời quan mây.
Tuy nhiên, để bảo tồn tính tự nhiên và vẻ đẹp hoang sơ của hang, số lượng khách được tới du lịch được giới hạn ở con số 1000 mỗi năm.
7. Một thế giới động vật phong phú đa dạng trú ngụ ở trong hang
Hang Sơn Đoòng lớn đến nỗi sở hữu cả một hệ thống khí hậu riêng ở trong hang điều này tạo nên một hệ sinh thái phong phú và độc đáo.
Ngoài sở hữu thảm thực vật độc đáo, trong động Sơn Đoòng còn là nơi cư trú của các loại sinh vật rất nhỏ, sống trong bóng tối triền miên, những chỗ quanh năm không được tiếp xúc với ánh sáng.
Dưới ánh sáng đèn pin của những người đi thám hiểm hang động, có thể nhìn thấy những loài động vật thuộc bộ không cánh hoặc phụ ngành nhiều chân bò trên mặt đất. Trong lớp đất có mùn do dòng nước chảy qua, mang từ những nơi khác đến đưa vào bên trong hang động.
8. Bức tường Việt Nam hùng vĩ
Sơn Đoòng dành tặng du khách ghé thăm hang trước khi chia tay là Bức tường Việt Nam hùng vĩ. Đây là "Bức tường" được làm từ thạch nhũ khổng lồ cao xấp xỉ 100m và chắn hết chiều rộng phía cuối hang. Nó được ngăn cách với hang chính bằng một hồ nước dài cỡ 500m.
Bức tường Việt Nam trong hang Sơn Đoòng là một phần của núi đá đứt gãy được hình thành trong quá trình biến đổi của vỏ Trái đất. Du khách khi đến đây cần phải sử dụng dụng cụ leo núi chuyên dụng và có sự hướng dẫn, hỗ trợ của chuyên gia có kinh nghiệm mới vượt qua được bức tưởng để có lối đi ra ngoài phía sau đó.
9. Trải nghiệm bơi lội với dòng nước sạch trong hang
Trải nghiệm bơi lội trong hang Sơn Đoòng là một điều bắt buộc với những du khách muốn lưu lại những trải nghiệm thú vị khi đến ghé chơi hang động lớn nhất thế giới này với địa hình trong hang nhiều sông ngầm và hồ nước.
Nước ở trong hang có dòng chảy lưu thoát liên tục nên mát lạnh và trong; tuy nhiên, cũng có một số khu vực có dòng chảy xiết, mạnh nên du khách cần phải có đầy đủ dụng cụ cứu hộ cũng như nghe theo quy định của trưởng đoàn và hướng dẫn viên.
10. Săn mây và bắt nắng với những bức để đời
Những tín đồ sống ảo, đam mê khám phá mong muốn có những bức ảnh để đời không thể không chú ý đến thương hiệu ảnh tia nắng và sương mù của hang Sơn Đoòng. Khi du khách đến đây vào mùa xuân thì đó cũng là lúc ánh sáng từ thiên nhiên tràn vào hang thông qua các hố sụt, kết hợp với sương mù thường được hình thành ngay trong các khoảng không lớn trong hang, từ đó đã tạo nên một khung cảnh kỳ ảo tựa chốn tiên cảnh.
Nơi đây một điểm đến tuyệt vời cho các hoạt động nhiếp ảnh để ghi lại những bức ảnh đáng nhớ.
11. Dòng sông "ngọc động" lớn nhất thế giới
Một thế giới của ngọc động trú ngụ trong hang Sơn Đoòng. Ngọc động là tên gọi chung của những những viên đá hình cầu, hình trứng hoặc hình dẹt. Chúng được thường hình thành trong những ngăn "ruộng bậc thang" được cấu thành do nước bão hòa cacbonat canxi axit chảy qua, kết tủa xung quanh một nhân kết tinh nào đó thường là hạt cát.
Lâu dần, các lớp tinh thể canxi bám vào ngày càng nhiều khiến cho các viên đá lớn dần. Những viên đá này lăn do sự chuyển động của dòng nước, vo tròn lại thành hình cầu hoặc gần giống hình cầu như những viên ngọc trai. Howard Limbert - chuyên gia hang động của Hoàng gia Anh, cho biết "ngọc động" ở Sơn Đoòng là nhiều nhất và lớn nhất trong các hang động trên thế giới. Có nhiều viên ngọc động nặng lên tới 1kg.
12. Niên đại được xác định lên tới 5 triệu năm tuổi
Các tài liệu nghiên cứu khoa học đã xác định rằng hang Sơn Đoòng được hình thành khi một dòng sông ngầm chảy qua giữa các lớp đá vôi bị chìm dọc theo một đứt gãy của địa chất. Trải qua hàng triệu năm, dòng chảy của nước đã làm xói mòn nhiều tảng đá và tạo thành một đường hầm khổng lồ giữa các ngọn núi dưới mặt đất.
Tại một số địa điểm thám hiểm, phía trần hang do ảnh hưởng của hóa học và vật lý đã rơi xuống tạo thành các lỗ lớn mở rộng dần. Các nghiên cứu trên thế giới đã khẳng định hang Sơn Đoòng đã đạt tới 5 triệu năm tuổi. Và đây cũng là nơi nghiên cứu lý tưởng của các nhà địa chất học.
13. Bí ẩn tạo sức hút đến với tất cả mọi người
Bằng sự tráng lệ, hùng vĩ nhưng không kém phần bí ẩn, mộng mơ như đang ở tiên cảnh, hang Sơn Đoòng đã thu hút được rất nhiều người tới nơi đây, đặc biệt là những người nổi tiếng trên toàn thế giới.
Jasmina Mala - người mẫu hàng đầu của Séc và Hoàng tử Ahmed Hamdan đến từ Abu Dhabi, cũng đã từng có chuyến thám hiểm kỳ quan thiên nhiên này.
MV ca nhạc "Alone Pt II" của Alan Walker - phù thủy âm nhạc đình đám của thế giới - dưới bàn tay đạo diễn nổi tiếng Kristian Berg phần lớn được quay ở hang Sơn Đoòng. MV này cũng ghi lại những khung cảnh đầy mê hoặc của thiên nhiên Quảng Bình hùng vĩ.
Hoa hậu H’Hen Niê cũng từng tâm sự khi đến nơi đây thực hiện bộ ảnh quảng bá du lịch và tà áo dài của Việt Nam: "Lúc đó Hen cảm thấy bản thân mình nhỏ bé lắm, cứ như một nàng bướm vàng đang lạc lối vào chốn thần tiên".