Nghệ sĩ học nói, học viết... rồi hãy học 'hát'!

1. Vụ MC Trác Thúy Miêu đăng nội dung liên quan đến việc các sinh viên Y Hải Dương vào giúp TP.HCM chống dịch với lời lẽ kích động, gây mâu thuẫn - bị cộng đồng chỉ trích gay gắt. Rồi đây nữ MC này sẽ bị xử lý bởi cơ quan chức năng.

Những vụ việc tương tự đã từng xảy ra, có nghệ sĩ tên tuổi “nhúng chàm”. Do vô tình hay có chủ đích? Do không thấu hết hệ lụy hay vì lường định theo hướng ta là người nổi tiếng? Và, có thể còn nhiều lý do tiêu cực khác khiến mạng xã hội bị giày xéo, làm xấu hình ảnh nghệ sĩ, làm công chúng thất vọng!

Công chúng, có người không dễ bị lây nhiễm, có người đóng mạng để miễn nhiễm với những lộng ngôn “cà chớn”, “mấy câu cũ rích”. Nhưng lo lắng thay, một bộ phận fan hâm mộ, trong đó có giới trẻ, a dua học làm theo! Đã đến lúc xây dựng văn hóa chia sẻ trên mạng xã hội mà giới nghệ sĩ là một nút thắt cần gỡ.

2. Đã có thế hệ nghệ sĩ, họ nghĩ về và sống với những điều cao cả.

Lệ Mai, một thuở “lẽo đẽo” theo Trịnh Công Sơn, sau này là giọng ca huyền thoại Khánh Ly. Mỗi tâm sự của bà với công chúng nhân văn, sâu sắc như lẽ tình cao vút - sống hướng thiện trong nhạc Trịnh. Từng chia sẻ của Khánh Ly luôn lan tỏa sóng yêu thương với biên độ lớn, tạo năng lượng tích cực để mọi người... hãy yêu nhau đi!

Còn nhiều nghệ sĩ khác, họ trưởng thành qua những năm tháng bi hùng của đất nước. Họ được học, họ thông hiểu, họ mãi là thần tượng của công chúng yêu nghệ thuật. Họ góp cho đất nước này, “Đất nước nhân dân”.

3. Năng khiếu, lĩnh vực nào cũng cần, với nghệ sĩ đó là điểm tựa để họ bay cao ngời ngợi, hơn cả việc Newton “cân Trái Đất”. Sự bổ trợ của công nghệ 4.0, hào quang người nghệ sĩ tăng lên nhiều lần làm say lòng công chúng. Từ sân khấu đến đời thường, số nghệ sĩ tiếng tăm chỉ bước qua chiếc cầu vàng, mang đến cho họ giàu sang “toàn diện”. Trui rèn nghề nghiệp dường như chỉ tập để diễn, còn đạo đức nghề nghiệp - chủ thể mặc định gán cho mình? Sự xô ngã ấy, mà một trong những hệ quả tiêu cực là chia sẻ trần trụi, nông cạn. Thật buồn cười, có nghệ sĩ sai mười mươi, vậy mà lúc trần tình lại đậm nét tự đắc, kém hiểu biết! Sách răn đạo đức công dân luôn cần cho cả hai phía, tuyệt nhiên không thể có ứng xử kiểu “anh em ngoài xã hội”.

4. Đơn vị quản lý, thiết nghĩ, nghệ sĩ càng tiếng tăm càng phải chiêu mộ chuyên gia giỏi để tư vấn. Được vậy, nghệ sĩ tôn lên cao hơn, giá trị họ tạo ra cho công chúng bền vững. Nét đẹp chân, thiện, mỹ - nghệ sĩ góp phần - vật chất nào sánh bằng?

Biệt thự triệu đô, nhà thờ tổ “nghề” trăm tỷ, chẳng ý nghĩa khi chủ sở hữu trống rỗng về văn hóa.

Cách đây không lâu, có nghệ sĩ tiếng tăm đến tận nhà người làm tổn thương mình cùng với luật sư để làm việc, đó là cách làm khôn ngoan. Suy rộng ra, nghệ sĩ lúc tương tác với công chúng (trực tiếp, trực tuyến) cần có cố vấn pháp lý, truyền thông và trên các lĩnh vực khác.

5. Các đoàn thể, các tổ chức xã hội nghề nghiệp liên quan lĩnh vực nghệ thuật nên có ủy ban giám sát đạo đức trên cơ sở tiêu chuẩn, tiêu chí có tính giáo dục sâu sắc và phù hợp với thời công nghệ số. Nghệ sĩ phải biết đâu là giới hạn phát ngôn của mình với công chúng. Nếu xé rào, họ phải được xử lý nghiêm khắc. Tiền cát-xê một bài hát có thể hơn trăm triệu đồng, phát ngôn gây tác hại, phạt tương xứng. Mạnh hơn là rút giấy phép biểu diễn, thu hồi các danh hiệu được trao, buộc học lại các quy định về đạo đức nghệ sĩ. Tự do ngôn luận, đối với nghệ sĩ nói riêng, cần chế tài bằng luật, nghị định, nhằm bảo đảm đời sống tinh thần cho mọi người được tự do đúng nghĩa.

6. Mối quan hệ giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần, sự thúc đẩy lẫn nhau - một quy luật. Nghệ sĩ, sống cho mình - đúng, nhưng trên tất cả đó là cống hiến không ngừng nghỉ cho cuộc sống tốt lành. Nghệ thuật, xét về tác dụng hấp dẫn, rộng về không gian, dài về thời gian, đa dạng và sâu sắc hiệu ứng tâm lý. Đó là quyền lực mà nghệ thuật thông qua nghệ sĩ trao quyền, quyền lực trên bất kỳ lĩnh vực nào cũng phải được kiểm soát.

Hệ thống chính trị tạo ra “lồng” cơ chế để kiểm soát. Công chúng hiểu đầy đủ về chiếc lồng thiên la địa võng ấy, vừa tạo ra khung trời êm ả để nuôi dưỡng tài năng nghệ thuật, vừa để nhốt vào lồng khi cần thiết, chẳng hạn, nghệ sĩ lộng ngôn! Nghệ sĩ càng tài năng, luật pháp càng nhạy bén, công chúng yêu nghệ thuật càng thông thái.

Hơn lúc nào hết, nghệ sĩ phải nhận thức và hành động đầy đủ, rằng - học nói, học viết... rồi hãy “hát”!

Bạn đọc Vũ Trang(B’Lao, Lâm Đồng)

>>> Mời quý độc giả xem video: Xinh và đáng yêu như 4 nàng hot girl này thì không đông fan mới lạ.