Thực tế, tính cách của các bé sẽ một phần do yếu tố bẩm sinh và còn lại là từ sự rèn luyện, định hướng dạy dỗ bởi cha mẹ hay thầy cô. Dạy trẻ kỹ năng quan tâm yêu thương và biết chia sẻ với mọi người xung quanh là một điều vô cùng cần thiết, đặc biệt đối với trẻ nhỏ.
Giúp trẻ hiểu và học về sự quan tâm từ sớm
Quan tâm ở đây không chỉ là con người, mà cả những vật dụng hằng ngày, công việc gia đình, con vật nuôi... Điều này là nên dạy trẻ biết san sẻ các công việc, hoạt động hằng ngày trong nhà. Ví dụ, nắng chiếu vào nhà thì biết kéo rèm cửa, thấy vũng nước trên sàn thì phải biết lau khô... Tự bản thân trẻ sẽ không hiểu là cần quan tâm nếu cha mẹ lo toan mọi thứ và cướp đi cơ hội để trẻ hiểu và học được điều này.
Trẻ em học bằng cách quan sát, bắt chước. Nếu cha mẹ thường xuyên thể hiện sự quan tâm lẫn nhau bằng những hành động nhỏ như hỏi thăm sau một ngày dài, giúp đỡ khi người kia mệt mỏi, nói lời cảm ơn… thì con sẽ học được rằng quan tâm là điều tự nhiên và cần thiết.
Ngược lại, nếu trong gia đình, mọi người thường lơ nhau, ai làm việc nấy, cơm nước xong ai nấy ôm điện thoại thì con sẽ dần quen với một mô hình sống "cá nhân hóa". Sự quan tâm, khi đó sẽ trở thành điều xa lạ, thậm chí bị xem là phiền phức.
Ảnh: Shutterstock
Để con hiểu giá trị của cảm xúc và lời nói tích cực
Nhiều trẻ em hiện nay có khả năng sử dụng thành thạo thiết bị thông minh nhưng lại không biết cách nói lời an ủi người thân, bạn bè đang gặp chuyện buồn hay thể hiện lòng biết ơn.
Cha mẹ hãy giúp con làm giàu vốn từ bằng cách thường xuyên hỏi con: "Hôm nay con thấy thế nào?", "Con có thấy bạn ấy buồn không? Vì sao?", "Nếu con là bạn ấy, con sẽ cảm thấy sao?"…
Khi trẻ có thể gọi tên cảm xúc, trẻ dễ hiểu người khác hơn. Từ đó, con sẽ biết rằng mỗi lời nói, mỗi hành động đều có thể khiến người khác vui hơn hoặc buồn hơn, từ đó học cách quan tâm bằng sự tinh tế.
Cho con tham gia các hoạt động thiện nguyện
Ngoài việc quan tâm đến gia đình và người quen, cha mẹ nên mở rộng tầm nhìn của con về cộng đồng. Cùng con tham gia các hoạt động thiện nguyện, gây quỹ vì trẻ em nghèo, nhặt rác bảo vệ môi trường… là cách tốt để con hiểu rằng mỗi người đều sống trong một mạng lưới xã hội lớn hơn, nơi sự quan tâm không chỉ là lòng tốt, mà còn là trách nhiệm công dân.
Việc dạy con biết quan tâm, yêu thương, chăm sóc cha mẹ là rất quan trọng. Ảnh minh hoạ/Internet
Cha mẹ hãy trở thành hình mẫu cho con
Trẻ em cảm nhận được nhiều hơn từ những lời nói của cha mẹ. Khi bạn bắt con phải chú ý đến cảm xúc của người khác, nhưng nó không nhìn thấy điều tương tự từ cha mẹ mình thì thật khó để bắt chúng nghe theo.
Trẻ không làm điều bạn nói, mà chỉ làm điều trẻ nhìn thấy. Cách bạn quan tâm và chăm sóc ba mẹ của mình cũng chính là cách trẻ sẽ quan tâm và chăm sóc chính bạn khi về già. Nếu trẻ không có nhiều cơ hội đến thăm hay trò chuyện với ông bà thì khi về già trẻ cũng ít dành thời gian thăm bạn.
Bởi vì khi bạn cho rằng việc thăm cha mẹ là thứ yếu vì có những thứ khác quan trọng hơn, hay chỉ làm khi thực sự rảnh thì trẻ cũng hiểu rằng việc thăm bạn khi già cũng thứ yếu như vậy.
Dạy con về sự khác biệt
Thông qua báo chí và các phương tiện truyền thông, phụ huynh cần giúp trẻ tiếp cận với sự đa dạng của thế giới. Việc này giúp trẻ hiểu việc quan tâm và giúp đỡ người khác phụ thuộc vào tùy từng hoàn cảnh, đối tượng khác nhau và loại bỏ những hành vi trêu chọc về giới tính, chủng tộc của trẻ với người khác.
Bố mẹ có thể cùng con đọc truyện, xem phim. Người lớn cần chọn những tác phẩm có những nhân vật gần gũi với hoàn cảnh và lứa tuổi của trẻ, từ đó dạy trẻ quan tâm nếu gặp một người bạn như vậy trong cuộc sống.
