Một đứa trẻ lớn lên với đầy đủ điều kiện vật chất nhưng thiếu kỹ năng ứng xử, thiếu sự dạy dỗ từ cha mẹ về cách giao tiếp và tôn trọng người khác, dễ rơi vào tình trạng lạc lõng, khó hòa nhập với tập thể. Sự thiếu hụt này không chỉ ảnh hưởng đến nhân cách, mà còn tạo nên nhiều hệ lụy trong tương lai.

Ứng xử không chỉ là phép lịch sự đơn thuần mà còn là nền tảng hình thành nhân cách và kỹ năng xã hội. Khi cha mẹ bỏ quên việc dạy con cách ứng xử, hậu quả không dừng lại ở những va chạm nhỏ trong giao tiếp, mà có thể là rạn nứt các mối quan hệ, khó khăn trong công việc và cả sự bất ổn trong đời sống tinh thần của trẻ.

Hệ lụy khi cha mẹ bỏ quên việc dạy con ứng xử

Trẻ khó thích nghi trong môi trường xã hội: Trường học, nơi làm việc hay bất kỳ tập thể nào cũng đều có chuẩn mực ứng xử chung. Trẻ không được dạy cách lắng nghe, tôn trọng, chia sẻ dễ bị bạn bè xa lánh, thậm chí bị xem là “khó gần” hoặc “ích kỷ”. Điều này khiến trẻ mất đi cơ hội xây dựng các mối quan hệ lành mạnh.

Nguy cơ hình thành thói quen tiêu cực: Ứng xử thiếu văn minh dễ dẫn đến thói quen nóng nảy, ích kỷ, nói năng thiếu suy nghĩ. Lâu dần, điều này trở thành nét tính cách, rất khó sửa đổi khi trưởng thành. Không ít trường hợp, từ sự thiếu kiểm soát trong giao tiếp, người trẻ dễ vướng vào xung đột, thậm chí bạo lực.

Ảnh hưởng đến sự phát triển nghề nghiệp: Trong công việc, năng lực chuyên môn quan trọng, nhưng kỹ năng ứng xử còn là yếu tố quyết định sự thành công. Một người thiếu tinh tế trong giao tiếp, không biết tôn trọng đồng nghiệp hoặc đối tác, sẽ khó được tin tưởng và khó tiến xa trên con đường sự nghiệp.

Suy giảm giá trị nhân cách: Một đứa trẻ giỏi giang nhưng thiếu cách ứng xử sẽ khó được người khác đánh giá cao. Ngược lại, một người biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, biết nhường nhịn và quan tâm, luôn tạo thiện cảm, dễ nhận được sự giúp đỡ và yêu mến từ mọi người.

Gây khoảng cách trong chính gia đình: Cha mẹ không dạy con cách ứng xử, con dễ hình thành thái độ vô tâm, thiếu tôn trọng với chính người thân. Lâu dần, mối quan hệ gia đình trở nên lỏng lẻo, mất đi sự gắn kết và tình cảm ấm áp vốn có.

Cha mẹ cần làm gì?

Dạy con bằng chính tấm gương của mình: Trẻ học nhanh nhất từ hành động của cha mẹ. Một lời xin lỗi, một hành động tôn trọng người khác sẽ là bài học sống động.

Lồng ghép ứng xử vào đời thường: Từ bàn ăn, khi đi chơi, đến lúc giải quyết mâu thuẫn trong gia đình, cha mẹ đều có thể dạy con cách giao tiếp đúng mực.

Khuyến khích con chia sẻ và lắng nghe: Tập cho trẻ biết lắng nghe ý kiến của người khác, bày tỏ suy nghĩ của mình một cách ôn hòa.

Kết hợp giáo dục ở nhà và ở trường: Thường xuyên trao đổi với giáo viên để nắm bắt hành vi của con, từ đó cùng phối hợp uốn nắn.

Ứng xử là “tấm danh thiếp” của mỗi người trong xã hội. Cha mẹ không chỉ cần nuôi con khỏe mạnh, học giỏi, mà còn phải dạy con cách làm người – bắt đầu từ những phép ứng xử đơn giản nhưng vô cùng quan trọng.