Tờ báo xuất sắc phải làm tốt phản biện xã hội với tinh thần xây dựng

Chiều ngày 16/2, tại trụ sở Bộ TT&TT, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã có cuộc gặp mặt đầu năm Giáp Thìn 2024 với phóng viên, biên tập viên và nhân viên báo VietNamNet. Đây là cuộc gặp gỡ có ý nghĩa quan trọng sau thời gian báo VietNamNet được sáp nhập từ 2 cơ quan báo chí. Những nội dung trong phát biểu của Bộ trưởng sau phần giao lưu với cán bộ, công nhân viên của báo ngoài chuyện truyền cảm hứng để VietNamNet trân trọng quá khứ, mở hướng tương lai cũng như định hình bản sắc, còn là câu chuyện chung của báo chí trong bối cảnh phát triển của công nghệ hiện nay. VietNamNet trân trọng giới thiệu bài phát biểu.

VỀ VIETNAMNET

VietNamNet cần đổi mới. Nhưng VietNamNet muốn đổi mới thì phải quay về với những giá trị, sứ mệnh ban đầu. Những chữ cần ghi nhớ là VietNam và Net. VietNam là sứ mệnh quốc gia, sứ mệnh phụng sự và hưng thịnh quốc gia, sứ mệnh của những vấn đề quốc gia, sứ mệnh của tinh hoa quốc gia, là khát vọng Việt Nam. Net là Internet, là điện tử, là công nghệ số, là đổi mới sáng tạo số. Và VietNamNet còn là tinh thần VietNamNet, là ngôi nhà chung VietNamNet, thương hiệu chung VietNamNet: Tôn trọng sự khác biệt để nuôi dưỡng sáng tạo, chọn việc khó hơn để tôi luyện trưởng thành, luôn ở tuyến đầu, có mặt ở những điểm nóng, vấn đề nóng, phản biện xã hội, ý kiến chuyên gia, hướng tới giải pháp hơn là bình phẩm, phán xét, và tinh thần đồng đội của anh em nhà VietNamNet.

Xã hội loài người tồn tại và phát triển là do sự khác biệt. Người Anh có tổ chức một cuộc thăm dò dư luận: "Nếu phải từ bỏ mọi giá trị và chỉ được giữ lại một giá trị duy nhất thì bạn chọn giá trị nào?". Và sự khác biệt là giá trị được chọn với tỷ lệ cao nhất. Với một tờ báo thì tôn trọng sự khác biệt lại càng quan trọng. Thay vì cãi nhau vì khác nhau thì nên chấp nhận các góc nhìn khác nhau. Một sự việc, một hiện tượng có thể nhìn dưới nhiều góc khác nhau. Những góc nhìn mới mở ra những nhận thức mới. Có một góc nhìn, thêm một góc nhìn nữa của đồng nghiệp, vậy là ta đã giàu có gấp đôi rồi. Tờ báo phong phú, sinh động là vì những góc nhìn khác nhau. Một tờ báo mà không tiếp nhận được những góc nhìn mới của phóng viên, cộng tác viên, độc giả thì đâu còn là tờ báo. Sự độc diễn không bao giờ tạo lên một tờ báo.

Có hai việc để chọn thì hãy chọn việc khó hơn mà làm. Việc khó hơn sẽ ít người chọn và vì thế ít cạnh tranh hơn. Việc khó hơn thường là việc chưa ai làm và vì thế ta là người đầu tiên, là người tiên phong mở lối. Báo chí thì bao giờ cũng nên giữ lấy ngọn cờ tiên phong, dấn thân vào vùng đất lạ. Làm việc khó hơn, mới hơn thì sẽ trưởng thành hơn, lặp đi lặp lại việc cũ thì con người ta cũng sẽ ù lì đi. Việc khó hơn sẽ buộc ta phải quyết tâm mạnh mẽ hơn, ý chí cũng sẽ mạnh mẽ hơn, suy nghĩ sâu sắc hơn, đến mức bị ám ảnh hơn và vì thế mà nhận được sự trợ giúp của Trời Đất. Trời Đất mà giúp thì không có việc gì khó nữa.

Báo chí mà mất đi vế phản biện xã hội thì cũng mất đi báo chí. Phản biện không phải là chống đối, phản biện nhiều khi chỉ là thêm một góc nhìn khác mang tính xây dựng. VietNamNet phải có mặt ở những điểm nóng, vấn đề nóng, vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau. Báo chí mà tránh xa những điểm nóng thì thành một tờ báo giải trí đơn thuần. Làm báo mà tránh xa điểm nóng, những vấn đề phức tạp thì làm báo sẽ rất dễ. Nhưng cái dễ thì sẽ tạo ra sự trung bình, không bao giờ tạo ra sự xuất sắc. VietNamNet muốn là tờ báo xuất sắc thì phải làm tốt phần phản biện xã hội. Khi phản biện thì phải giữ cho chắc ngôi sao dẫn lối là tính xây dựng. Chúng ta làm gì thì cũng là để dựng xây đất nước này, làm cho cuộc sống này ngày một tốt đẹp hơn.

Báo chí đã mấy trăm năm nay là tin tức. Nhưng từ khi xuất hiện mạng xã hội thì báo chí phải vượt lên trên tin tức. Nếu không thì báo chí có thể bị mạng xã hội nhấn chìm. Thông tin bây giờ đã vượt xa khả năng xử lý của con người, và đang có xu thể trở thành rác. Chuyển từ thông tin thành tri thức sẽ là nhiệm vụ mới của báo chí. Phân tích nhiều hơn, tìm kiếm, đề xuất giải pháp nhiều hơn, ý kiến chuyên gia nhiều hơn. Tờ báo bây giờ có thể trở thành một trợ lý cho người đọc, để họ có thể hỏi về những nội dung liên quan, hỏi về những tri thức liên quan. Báo trước đây thì viết bài để độc giả đọc, nay báo còn trả lời khi độc giả hỏi. Trả lời một câu hỏi là cung cấp tri thức. Nó rất khác với tìm kiếm thông tin như Google Search. Nó lại càng khác hơn việc người đọc phải tự mò mẫm đi tìm kiếm thông tin trong kho thông tin của VietNamNet.

Làm tướng thì phải hy sinh trước, việc khó nhận trước, khen thưởng nhận sau. Đặc biệt là làm tiếp những việc mà các thế hệ trước đang làm chưa xong. Phát huy truyền thống, gìn giữ văn hoá, tinh thần của VietNamNet. Kế thừa quá khứ, mở ra tương lai để VietNamNet là một dòng chảy liên tục.

Lên cao thì trách nhiệm phải nhiều hơn. Lên cao thì phải vừa mừng vừa lo, chức to thì lo nhiều hơn. Lên cao thì phải học hỏi nhiều hơn. Lên cao thì bao dung nhiều hơn, dung nạp được nhiều người hơn, lãnh đạo là dung nạp được người khác. Lên cao thì phải toàn diện hơn. Lên cao thì phải hài hoà hơn. Lên cao thì phải lo cho anh em nhiều hơn. Lên cao thì lùi về sau nhiều hơn để thúc đẩy anh em. Lên cao thì tìm về và giữ lấy cái gốc, giữ gìn các giá trị cốt lõi của tổ chức, giống như con diều muốn bay cao thì cần sợi dây giữ nó với gốc. Lên cao thì cẩn trọng hơn, làm việc gì cũng như mổ con cá nhỏ.

Nhân viên thì đoàn kết xung quanh Tổng biên tập. Coi Tổng biên tập là hạt nhân của VietNamNet. Một tổ chức phải có hạt nhân, có điểm tụ, nếu không có hạt nhân thì các lực sẽ phân tán. Bảo vệ Tổng biên tập là bảo vệ báo. Thực hiện các quyết định của Tổng biên tập là xây dựng báo.