Ký chuyển nhượng đất trái phép: Trách nhiệm Giám đốc VPĐKĐĐ chi nhánh huyện Thủy Nguyên?

Mới đây, chi họ Đỗ tại xã Ngũ Lão (huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng) có đơn phản ánh, Văn phòng Đăng ký Đất đai (VPĐKĐĐ) chi nhánh huyện Thủy Nguyên thực hiện giao dịch dân sự, biến động đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho nhiều người, nhiều lần khi thửa đất đang giải quyết tranh chấp, tòa án thụ lý, xét xử, đặc biệt đã có thông báo giữ nguyên hiện trạng.

Luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch TAT Law firm, nhận định: “VPĐKĐĐ chi nhánh huyện Thủy Nguyên, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hải Phòng tiến hành xác nhận, thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong trường hợp này là chưa phù hợp quy định pháp luật”.

Theo luật sư Trương Anh Tú, pháp luật quy định, một trong những điều kiện bắt buộc để có thể tiến hành chuyển nhượng quyền sử dụng đất là không có tranh chấp. Tranh chấp đất đai được hiểu là “tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai”.

Như vậy, đất đang có tranh chấp sẽ không thể tiến hành chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Quy định của pháp luật ở đây nhằm mục đích đảm bảo chủ thể tiến hành chuyển nhượng chính là chủ sử dụng đất hợp pháp; tránh xảy ra việc tranh chấp, khiếu nại, kiện cáo gây ảnh hưởng tình hình trật tự và quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức sử dụng đất; đảm bảo việc sử dụng đất diễn ra ổn định, đúng pháp luật, không tạo ra ảnh hưởng xấu.

Trường hợp diễn ra tại xã Ngũ Lão, huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng, có thể thấy rõ thửa đất số 639, tờ bản đồ số 02, thôn 7, xã Ngũ Lão đang có tranh chấp giữa một bên là chi họ Đỗ, một bên là bà Đỗ Thị Hoa, cùng nhiều cá nhân khác có liên quan. Những cá nhân, dòng họ đang tranh chấp để xác định thửa đất trên thuộc quyền sử dụng hợp pháp của ai. Do đó, diện tích đất này không thể tiến hành chuyển nhượng theo quy định của pháp luật.

Việc VPĐKĐĐ chi nhánh huyện Thủy Nguyên, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hải Phòng tiến hành xác nhận, thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho bà Đỗ Thị Hoa và cá nhân khác trong trường hợp này là chưa phù hợp quy định pháp luật, đi ngược lại với tinh thần đảm bảo việc sử dụng đất ổn định, đúng pháp luật mà Quốc hội đã đề ra. Việc làm này gây ra nhiều hậu quả, có thể ảnh hưởng quyền và lợi ích hợp pháp của nhiều cá nhân, tổ chức.

Chủ tịch TAT Law firm cho rằng, nếu có sai phạm trong việc cấp phép, chuyển nhượng, thay đổi quyền sử dụng đất thì giao dịch chuyển nhượng, GCNQSDĐ có thể bị hủy bỏ. Tuy nhiên, điều này còn phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó quan trọng là những người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất có ngay tình hay không.

Nếu những người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoàn toàn không biết về việc đất có tranh chấp, đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trong giao dịch với bên bán và với Nhà nước, họ sẽ được bảo vệ và giao dịch vẫn có hiệu lực (khoản 2, điều 133 Bộ luật Dân sự).

Trong trường hợp này, những người cố tình chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi đang có tranh chấp sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người bị thiệt hại. Cơ quan chức năng có thẩm quyền như tòa án xác minh việc người nhận chuyển nhượng có ngay tình hay không. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có sai phạm trong thực hiện việc cấp, đổi, GCNQSDĐ như văn phòng đăng ký đất đai sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi của mình.

Bình luận về việc ông Trần Anh Toàn, Giám đốc VPĐKĐĐ chi nhánh huyện Thủy Nguyên, nêu lý do “mới nhận công tác” và các thông báo dừng giao dịch, chuyển nhượng thửa đất của UBND xã Ngũ Lão chưa rõ ràng, cần rà soát lại, luật sư Trương Anh Tú cho rằng, việc tranh chấp đất đai tại địa phương đã diễn ra từ rất lâu, suốt từ năm 2019, trải qua nhiều lần giải quyết của các cơ quan chức năng.

Trong quá trình này, nhiều thông báo, văn bản gửi tới UBND huyện Thủy Nguyên, VPĐKĐĐ chi nhánh huyện Thủy Nguyên. Với tư cách là cơ quan được Nhà nước giao nhiệm vụ quản lý, cập nhật, thống kê thông tin về đất đai tại địa phương, những đơn vị này bắt buộc phải biết, nắm rõ về tình hình đất đai tại địa phương một cách chủ động.

Hơn nữa, VPĐKĐĐ là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường. Sở Tài nguyên và Môi trường lại là cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh, thành phố. Do đó, khi UBND TP Hải phòng nhận được thông tin về việc tranh chấp đất đai, VPĐKĐĐ bắt buộc phải tiến hành cập nhật kịp thời để xử lý thông tin theo đúng quy định pháp luật. Không thể lấy lý do thông báo ghi không rõ hay thông báo chỉ mới gửi cho UBND để thoái thác, né tránh trách nhiệm.

Luật sư Trương Anh Tú đánh giá, lý do “mới nhận công tác” được ông Giám đốc VPĐKĐĐ chi nhánh huyện Thủy Nguyên đưa ra, cũng chưa hợp lý, chưa thuyết phục. Khi nhận công tác, cán bộ, công chức bắt buộc phải nhận bàn giao tài liệu, trao đổi với người tiền nhiệm để nắm rõ công việc. Đây là quy trình bắt buộc trong công tác. Không thể lấy lý do mới nhận công tác để nói rằng chưa nắm rõ sự việc.

Bản thân Giám đốc VPĐKĐĐ chi nhánh huyện Thủy Nguyên hiện tại cũng đã ký xác nhận một trong những lần chuyển nhượng quyền sử dụng đất, do đó buộc phải biết và chịu trách nhiệm về những gì ông đã ký xác nhận, cấp phép.

Đồng quan điểm trên, luật sư Hoàng Tùng, Đoàn luật sư TP Hà Nội, cũng khẳng định, nhận được văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai về việc đã tiếp nhận đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai, tài sản gắn liền với đất, VPĐKĐĐ cấp huyện buộc phải từ chối hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

“Ở đây có thể thấy hành vi lách luật của Giám đốc VPĐKĐĐ chi nhánh huyện Thủy Nguyên, khi nói rằng văn bản thông báo không rõ và cũng chưa rõ thông báo. Trong khi đó, UBND đã 2 lần có thông báo gửi đến VPĐKĐĐ và UBND cấp huyện có văn bản giao VPĐKĐĐ tổng hợp, kiểm tra, thông tin, chủ trì, rà soát hồ sơ, tài liệu có liên quan đồng thời xác nhận”, luật sư Tùng nói.

Luật sư Hoàng Tùng nêu quan điểm, nếu có sai phạm, sẽ xem xét việc buộc hủy giao dịch, thu hồi Giấy chứng nhận để giải quyết xong tranh chấp. Chỉ khi nào giải quyết xong tranh chấp, cơ quan đăng ký đất đai mới có thể làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận.

>>> Mời độc giả xem thêm video Khởi tố nguyên Chủ tịch và kế toán xã Quảng Châu vì sai phạm về đất đai: