Khổng Tử nói: Vô hữu bất như kỷ giả (tạm dịch: Không kết bạn với người không bằng mình). Câu này nguyên có nguồn gốc từ Luận ngữ.
Trong đó, Khổng Tử viết: “Quân tử bất trọng tắc bất uy, học tắc bất cố. Chủ trung tín. Vô hữu bất như kỷ giả. Quá tắc vật đạn cải”, ý nói: Người quân tử nếu không tự trọng thì sẽ không có uy nghiêm, việc nghiên cứu học tập cũng sẽ không vững chắc. Làm người phải lấy trung nghĩa và thành tín làm gốc. Không nên kết bạn với người không bằng mình, nếu có sai sót, khuyết điểm cũng không sợ sửa chữa.
 |
| Ảnh minh họa. |
Trước đây, ý tứ của câu nói này thường bị người đời hiểu sai khác đi. Họ cho rằng, kết giao bạn bè là chọn người có địa vị cao hơn để được lợi nhiều hơn. Nhưng kỳ thực, “không kết bạn với người không bằng mình” mà Khổng Tử nói, không có nghĩa rằng phải chọn người có địa vị cao hơn mình, giàu có hơn mình để kết bạn. Khổng Tử là người rất coi trọng tu dưỡng đạo đức cá nhân, cho nên “không bằng mình” mà ý ông muốn nói đến chính là phẩm hạnh đạo đức.
Thủa nhỏ tôi thường nghe bậc cha chú mình nói một câu: Đời người khó có thể kết giao được 2 người bạn thực sự. Khi đó vì tuổi đời còn quá nhỏ nên trong lòng chỉ suy nghĩ rất đơn thuần: Nguyên nhân là bởi họ quen biết giao tiếp với ít người mà thôi.
Điều trước tiên mà bản thân chúng ta nên làm là biến mình trở thành người đáng làm người bạn thâm giao của người khác, như vậy mới càng có nhiều cơ hội kết thân được với nhiều người hơn.
Người như thế nào mới xứng đáng là người để kết bạn thâm giao? Sau đây là một số đúc kết giúp bạn hiểu được thế nào là người có phẩm hạnh đạo đức, là người đáng để kết thành bạn tâm giao.
1. Kết bạn với người không ghen tị với những ưu điểm, lại có thể tha thứ khoan dung cho những khuyết đểm của người khác
Đó là người có thể thật tâm cảm thấy tự hào về những ưu điểm của bạn, và cũng không ghét bỏ bạn vì những khuyết đểm của bạn ngược lại còn chân thành nhắc nhở để giúp bạn sửa đổi và trở nên tốt đẹp hơn.
2. Kết bạn với người chân thành ngay thẳng
Làm người ta nên chọn chính trực ngay thẳng, không nên có tư tâm. Nếu gặp được kiểu người thẳng thắn chân thành này đừng vì vẻ bề ngoại lạnh lùng của họ mà sợ chạy mất, đây chính là người đáng để kết bạn. Hôm nay có thể vì thẳng thắn mà họ đắc tội với bạn, ngày mai rất có thể không tiếc bất cứ điều gì vì tình bằng hữu mà bảo vệ bạn.
3. Kết bạn với người hiếu thuận với cha mẹ có tấm lòng đại nghĩa
Cha mẹ mãi mãi là ân nhân lớn nhất trong cuộc đời chúng ta. Nếu ngay cả đến việc hiếu kính với cha mẹ họ cũng không làm được thì trong thời khắc nguy cấp nhất rất có thể người đó sẽ lén đâm bạn từ phía sau lưng. Người có tấm lòng hiếu thuận là người có thể hiểu thế nào là biết ơn người khác.
4. Kết giao với người nhận phần thiệt về mình
Phàm là người mà chuyện gì cũng tình nguyện nhận phần thiệt về phía mình, hy sinh lợi ích của mình, chính là quân tử. Người biết chịu thiệt, tất nhiên sẽ hiểu biết sâu sắc về cuộc sống, lợi lộc sẽ không lay chuyển được họ. Làm bạn với người này, bạn sẽ học được rất nhiều đạo lý đối nhân xử thế.
5. Kết bạn với người đức hạnh
Người đức hạnh có tâm ôn hòa, thân thiện đối đãi với người, rất ít khi mất lòng ai. Kết giao với họ cảnh giới nhân sinh của bạn nhất định sẽ thăng lên.