Liên quan đến vụ việc Chung cư Hồ Gươm Plaza sai phạm nghiêm trọng, theo Phòng Quản lý đô thị phối hợp với Đội Thanh tra xây dựng UBND quận Hà Đông, UBND phường Mộ Lao, hiện trạng tại thời điểm kiểm tra ở tòa nhà A có 563 căn hộ, vượt 64 căn so với giấy phép xây dựng được cấp. Được biết, mỗi tầng của dự án Hồ Gươm Plaza này xây vượt từ 1-2 căn so với giấy phép ban đầu.
Cụ thể, tại tòa nhà A, từ tầng 6 đến tầng10, theo thiết kế được duyệt là 20 căn/tầng nhưng xây vượt lên là 22 căn/tầng. Còn từ tầng 11 đến 29, trong hồ sơ thiết kế duyệt là 21 căn/tầng, nhưng kiểm tra lại thành 23 căn/tầng. Từ tầng 14 đến 29, chủ đầu tư xây thêm 1 căn hộ...
 |
| Chung cư Hồ Gươm Plaza sai phạm nghiêm trọng chỉ bị phạt 3 tỷ. |
Còn tại tòa nhà C, tại thời điểm kiểm tra, chủ đầu tư đang chia nhỏ các tầng thành nhiều phòng để làm căn hộ bán cho khách, trong khi theo thiết kế được duyệt ban đầu, tòa nhà này chỉ có chức năng làm văn phòng cho thuê.
Sau khi phát hiện sai phạm, sự việc được báo cáo lên Thanh tra Bộ Xây dựng. Trước những sai phạm không thể chối cãi được, Thanh tra Bộ Xây dựng xử phạt chủ đầu tư dự án với các hành vi: “Thành lập ban quản lý dự án không đủ đều kiện năng lực theo quy định”; “Xây dựng công trình sai thiết kế được phê duyệt”, với tổng số tiền phạt là 70 triệu đồng.
Bên cạnh đó, chủ đầu tư Hồ Gươm Plaza phải khắc phục hậu quả với số tiền là 2,83 tỷ đồng được tính bằng 50% tổng doanh thu từ việc bán các căn hộ thuộc phần diện tích xây dựng sai phép. Tổng số tiền mà Hồ Gươm Plaza bị cơ quan chức năng xử phạt là gần 3 tỷ đồng.
Với mức phạt trên, nhiều ý kiến cho rằng số tiền phạt quá nhẹ so với lợi nhuận mà chủ đầu tư thu được từ việc xây dựng trái phép. Bởi theo tìm hiểu của Kiến Thức, riêng các căn hộ xây trái phép tại tòa nhà A có diện tích từ 30 - 33m2, được bán với giá dao động từ 500 – 750 triệu đồng. Như vậy với 64 căn hộ trái phép, nếu tính giá trung bình mỗi căn là 600 triệu đồng thì chủ đầu tư có thể thu về hơn 38 tỷ đồng. Vậy liệu hình thức xử phạt và số tiền phạt trên có phù hợp với luật pháp Việt Nam?
 |
| Riêng việc bán các căn hộ mini xây thêm trái phép tại tòa nhà A, chủ đầu tư có thể thu về hàng chục tỷ đồng lợi nhuận bất hợp pháp. |
Trao đổi với Kiến Thức về vấn đề này, Luật sư Trương Quốc Hòe, Trưởng Văn phòng Luật sư Interla, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, những hành vi sai phạm của chủ đầu tư chung cư Hồ Gươm Plaza đã vi phạm quy định tại khoản 5 Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP, cụ thể đó là hành vi “Xây dựng công trình sai thiết kế được phê duyệt”.
Theo quy định tại khoản 1, Điều 6 Thông tư số 02/2014/TT-BXD ngày 12/02/2014 của Bộ xây dựng hướng dẫn Nghị định 121/2013/NĐ-CP thì hành vi xây dựng sai phép quy định tại Khoản 3, Khoản 5 Điều 13 Nghị định số 121/2013/NĐ-CP được hiểu là: “xây dựng sai một trong các nội dung của giấy phép xây dựng và các bản vẽ thiết kế được cơ quan cấp giấy phép xây dựng đóng dấu kèm theo giấy phép xây dựng được cấp”.
Mức xử phạt theo quy định tại điểm c, khoản 5, Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP: “Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với xây dựng công trình thuộc trường hợp phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình hoặc lập dự án đầu tư xây dựng công trình”.
Ngoài ra theo quy định tại khoản 8, Điều 13 Nghị định này cũng quy định:
“Đối với hành vi quy định tại khoản 3, khoản 5, khoản 6 và khoản Điều này sau khi có biên bản vi phạm hành chính của người có thẩm quyền mà vẫn tái phạm thì tùy theo mức độ vi phạm, quy mô công trình vi phạm bị xử phạt từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng và bị tước quyền sử dụng giấy phép xây dựng (nếu có)”.
Còn đối với hành vi “Thành lập ban quản lý dự án không đủ điều kiện năng lực theo quy định” là vi phạm quy định của pháp luật. Theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 10 Nghị định 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng, kinh doanh bất động sản, khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng, quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật, quản lý phát triển nhà ở và công sở:
Theo đó phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi không thành lập hoặc thành lập ban quản lý dự án không đủ điều kiện năng lực theo quy định.
Về phần phạt khắc phục hậu quả với số tiền là 2,83 tỷ đồng được tính bằng 50% tổng doanh thu từ việc bán các căn hộ thuộc phần diện tích xây dựng sai phép, nhiều ý kiến thắc mắc tại sao lại là 50%? Hơn nữa mức 50% doanh thu từ việc bán các căn hộ xây dựng trái phép chỉ được tính thành 2,83 tỷ đồng thì liệu có quá ít so với lợi nhuận thực tế mà chủ đầu tư thu được?
Theo Luật sư Trương Quốc Hòe, quy định tại khoản 9 Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP nêu rõ: “Hành vi quy định tại khoản 3, khoản 5 và điểm b, khoản 7 Điều này mà không vi phạm chỉ giới xây dựng, không ảnh hưởng các công trình lân cận, không có tranh chấp, xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp thì ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính, còn bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được bằng 40% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép đối với công trình là nhà ở riêng lẻ và bằng 50% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép, sai thiết kế được phê duyệt hoặc sai quy hoạch xây dựng hoặc thiết kế đo thị được duyệt đối với công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng hoặc công trình chỉ yêu cầu lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình. Sau khi chủ đầu tư hoàn thành việc nộp phạt thì cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh giấy phép xây dựng”.
Như vậy, trong trường hợp việc xây dựng sao phép mà không vi phạm chỉ giới xây dựng, không ảnh hưởng các công trình lân cận, không có tranh chấp, xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp thì cơ quan chức năng xử phạt vi phạm hành chính và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp là 50% giá trị phần xây dựng sai phép là đúng quy định của pháp luật.
Liên quan đến việc xác định giá trị phần xây dựng sai phép tại khoản 9 Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP đã được hướng dẫn tại khoản 2 Điều 8 Thông tư 02/2014/TT-BXD theo đó: "Trường hợp xây dựng công trình nhằm mục đích kinh doanh được tính bằng số m² sàn xây dựng vi phạm nhân với giá tiền 1m² theo hợp đồng đã ký".
Như vậy, việc buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp là 2,83 tỷ đồng (50%) trong khi thực tế giá bán 64 căn hộ xây trai phép kia ước tính hơn 38 tỷ đồng là trái quy định của pháp luật. Trong trường hợp này, Cơ quan chức năng cần phải xác định lại giá trị phần xây dựng trái phép của công trình và tiến hành buộc nộp lại số tiền thu lợi bất hợp pháp theo đúng quy định của pháp luật.
"Thiết nghĩ việc xử phạt phải nghiêm minh và theo sát thực tế thì mới có đủ khả năng răn đe, làm gương cho các doanh nghiệp xây dựng, bất động sản khác noi theo, để không xảy ra các hành vi xây dựng sai phạm nữa", Luật sư Hòe nêu ý kiến.