Sốt sình sịch đất đặc khu
Chính phủ vừa có báo cáo tình hình chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất tại các khu vực dự kiến thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn (Quảng Ninh), Phú Quốc (Kiên Giang), Bắc Vân Phong (Khánh Hòa).
Báo cáo của Chính phủ cho hay: Sau khi có thông tin về việc chuẩn bị thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, tình hình thực hiện thủ tục chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất tại cơ quan nhà nước thuộc các địa phương đã tăng đáng kể.
 |
| Đặc khu kinh tế đang trong cơn sốt đất. Ảnh: Zing |
Cụ thể, tại huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa (nơi dự kiến thành lập Đặc khu kinh tế Vân Phong), năm 2017 có 1.467 trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất với tổng diện tích 258 ha và 215 trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất. Thế nhưng chỉ trong 4 tháng đầu năm 2018 đã có 1.859 trường hợp chuyển nhượng với diện tích 356 ha và 162 trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất, trong đó chủ yếu là chuyển nhượng, chuyển mục đích từ đất rừng sản xuất và đất nuôi trồng thủy sản, đất sản xuất nông nghiệp.
Tại huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh (nơi dự kiến thành lập Đặc khu kinh tế Vân Đồn), năm 2016 có 684 trường hợp hộ gia đình, cá nhân chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Đến năm 2017 con số này tăng lên gần gấp 3, với trên 1.600 trường hợp. Đến Quý I/2018 có 519 trường hợp hộ gia đình, cá nhân chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Giai đoạn 2015-2017 có 288 trường hợp chuyển mục đích của hộ gia đình, cá nhân, riêng năm 2018 địa phương này không giải quyết trường hợp nào.
Tại huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang (nơi dự kiến thành lập Đặc khu kinh tế Phú Quốc), từ ngày 01/01/2017 đến 30/4/2018 có 5 tổ chức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất với tổng diện tích 8,5 ha; 12.268 hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, với tổng diện tích 699 ha.
Ngoài các trường hợp chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất đã làm thủ tục theo đúng quy định, báo cáo của Chính phủ cũng chỉ ra nhiều sai phạm ở các địa phương.
Theo đó, việc kiểm tra tại các địa phương cho thấy, từ khi có thông tin chuẩn bị thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, tình trạng vi phạm trong sử dụng đất đai trên phạm vi các khu vực dự kiến thành lập có diễn biến phức tạp.
Nhất là tại Phú Quốc (Kiên Giang) có tình trạng chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trái phép sang đất phi nông nghiệp, lấn chiếm đất đai (nhất là lấn, chiếm đất rừng), chuyển nhượng quyền sử dụng đất không làm thủ tục theo quy định, mua bán trao tay. Trong đó đa phần là đất không có giấy tờ, không rõ nguồn gốc, trình trạng san lấp, phân lô, xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp diễn ra phức tạp.
 |
| Đặc khu kinh tế chưa chính thức ra đời nhưng giá đất đã đi trước. |
Ngăn chuyển nhượng trái phép, trục xuất sàn giao dịch
Báo cáo của Chính phủ cũng đề cập đến việc chỉ đạo, xử lý tình trạng vi phạm về đất đai của các địa phương đối với khu vực dự kiến thành lập các đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
Tại tỉnh Quảng Ninh, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Chỉ thị 323/CT-UBND ngày 20/11/2017 về việc thực hiện một số biện pháp cấp bách để quản lý và ngăn chặn việc giao đất, mua bán, chuyển nhượng và sử dụng đất đai trái pháp luật trên địa bàn huyện Vân Đồn.
Ngoài ra, Quảng Ninh còn ban hành nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện các biện pháp cụ thể như: tạm dừng việc chuyển mục đích các loại đất trong nhóm đất nông nghiệp sang đất ở; dừng việc tách thửa đất ở của các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Vân Đồn; không cho phép chuyển nhượng đất sản xuất nông nghiệp, đất rừng sản xuất, đất nuôi trồng thủy sản…
Quảng Ninh còn thực hiện nghiêm việc rà soát, đề xuất xử lý thu hồi các dự án chậm tiến độ, vi phạm pháp luật.
Kết quả bước đầu, Quảng Ninh đã thu hồi 10 dự án chậm tiến độ hoặc vi phạm pháp luật với tổng diện tích trên 350 ha; thu hồi chủ trương đầu tư 13 dự án chưa được giao đất.
Trong Quý I/2018, Quảng Ninh đã phát hiện và xử lý 51 trường hợp tự ý san gạt đất lâm nghiệp và san lấp trên đất nông nghiệp. Ủy ban nhân dân các xã và Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn đang thực hiện thủ tục thu hồi đất đối với một số trường hợp vi phạm và chuyển cơ quan cảnh sát điều tra xử lý 1 vụ. Đã dừng việc làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất của 29 trường hợp.
Đáng chú ý, Vân Đồn còn “trục xuất” ra khỏi địa bàn huyện 13 sàn giao dịch bất động sản không đủ điều kiện hành nghề theo quy định.
Tại tỉnh Khánh Hòa, Ủy ban nhân dân huyện Vạn Ninh cũng đã quán triệt và có các biện pháp để phát hiện xử lý, chấn chỉnh kịp thời.
Tại tỉnh Kiên Giang, Ủy ban nhân dân tỉnh cũng đã ban hành Chỉ thị về chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Phú Quốc, trong đó chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát để phát hiện sớm, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.
Dù tình hình đất đai ở các đặc khu đã được kiểm soát phần nào, song Chính phủ thẳng thắn đánh giá tình trạng chuyển nhượng đất “ngầm” vẫn còn diễn ra ở các khu vực dự kiến thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt mà vẫn chưa được phát hiện kịp thời, xử lý, nhất là tại các tỉnh Khánh Hòa và Kiên Giang.
“Nguyên nhân của tình trạng trên chủ yếu do chưa quyết liệt và kịp thời trong việc ngăn chặn, xử lý kịp thời tình trạng giao dịch đất đai không đúng quy định tại địa phương; chưa kịp thời xử lý tình trạng tăng giá đất đột biến, bất thường tại địa phương để kéo dài gây bức xúc trong dư luận”, báo cáo của Chính phủ nêu rõ.
