Ở các kỳ trước, Báo Tri thức và Cuộc sống đã phân tích về gói chỉ định thầu, tỷ lệ trúng thầu cao và các mối quan hệ xung quanh Công ty Nghĩa Hiệp Thành. Quan sát của Báo Tri thức và Cuộc sống cho thấy, hình ảnh thành công gần như tuyệt đối của Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại Nghĩa Hiệp Thành (Công ty Nghĩa Hiệp Thành) chủ yếu được ghi nhận tại các gói thầu ở huyện Vĩnh Cửu cũ (Đồng Nai), nơi nhà thầu này thường xuyên là đơn vị duy nhất tham dự hoặc được chỉ định thầu. Khi bước ra khỏi "vùng an toàn" này, năng lực hồ sơ của nhà thầu lập tức bộc lộ nhiều vấn đề đáng lo ngại.

Khi có cạnh tranh, hiệu quả kinh tế tăng rõ rệt

Dữ liệu cho thấy, tại các gói thầu có sự tham gia của nhiều nhà thầu, tính cạnh tranh đã buộc các đơn vị phải đưa ra mức giá tốt hơn, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho ngân sách nhà nước.

Điển hình là Gói thầu số 05 thuộc dự án Xây dựng Trụ sở UBND xã Bình Lợi cũ (TBMT: IB2400517120), do BQLDA huyện Vĩnh Cửu cũ làm CĐT. Tại gói thầu này (mở thầu tháng 12/2024), Liên danh do Nghĩa Hiệp Thành đứng đầu đã phải cạnh tranh với một liên danh khác.

Kết quả, Liên danh của Nghĩa Hiệp Thành trúng thầu với giá 11.286.835.000 đồng (giá dự toán gói thầu 12.136.017.000 đồng). Tỷ lệ tiết kiệm đạt 6,99%. Mức tiết kiệm này cao hơn đáng kể so với các gói thầu "một mình một ngựa" (chỉ từ 0,19% - 2,69%) hoặc gói chỉ định thầu (0,00001% - 1,48%) như đã phân tích ở các kỳ trước.

Điều này cho thấy, khi có sự cạnh tranh thực sự, hiệu quả của hoạt động đấu thầu được đảm bảo tốt hơn.

Trượt thầu vì những lỗi hồ sơ cơ bản

Trái ngược với hình ảnh suôn sẻ tại Vĩnh Cửu cũ, năng lực chuẩn bị hồ sơ của Công ty Nghĩa Hiệp Thành bộc lộ yếu kém rõ rệt khi tham gia đấu thầu tại các địa bàn khác.

Tại Gói thầu số 04: Xây lắp toàn bộ công trình dự án Chỉnh trang cụm công viên Tháp nước, TP. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận cũ (TBMT: IB2500104560), Công ty Nghĩa Hiệp Thành tham gia độc lập cùng 2 nhà thầu khác.

Ngày 17/04/2025, BQLDA ĐTXD TP. Phan Thiết cũ đã công bố kết quả. Theo đó, Công ty Nghĩa Hiệp Thành bị loại ở bước đánh giá kỹ thuật. Báo cáo đánh giá E-HSDT chỉ rõ lý do: Nhà thầu "Không có bản vẽ mặt bằng tổ chức thi công" và có sai sót trong việc bố trí huy động thiết bị thi công chủ yếu (không bố trí Đầu búa thủy lực). Đây là những yêu cầu cơ bản trong hồ sơ kỹ thuật của một gói thầu xây lắp.

Tại một gói thầu khác ở huyện Thống Nhất cũ (Đồng Nai), Gói thầu số 06 (Xây dựng): Đường từ QL20 vào trường THCS Gia Tân 1 (TBMT: IB2400528142), liên danh có sự tham gia của Công ty Nghĩa Hiệp Thành cũng đã bị loại do không đáp ứng yêu cầu về năng lực và kinh nghiệm.

Báo cáo đánh giá E-HSDT nêu rõ hàng loạt vấn đề nghiêm trọng: Không chứng minh được hợp đồng tương tự; nhân sự chủ chốt không kê khai kinh nghiệm và không thể bổ sung thay thế; thiết bị thi công không cung cấp đủ tài liệu chứng minh và không thể thay thế.

Thậm chí, ngay tại huyện Vĩnh Cửu cũ, khi tham gia Gói thầu số 03 (Xây lắp) (TBMT: IB2500040414) vào tháng 03/2025, dù là nhà thầu duy nhất tham dự, liên danh của Nghĩa Hiệp Thành vẫn bị loại do lỗi sơ đẳng về hiệu lực của Bảo đảm dự thầu.

Nghịch lý cần làm rõ

Những kết quả này tạo nên một nghịch lý lớn. Một mặt, Công ty Nghĩa Hiệp Thành liên tục trúng các gói thầu chỉ định thầu với mức tiết kiệm gần như bằng không (198 đồng), hoặc dễ dàng vượt qua các vòng đánh giá tại các gói thầu không có đối thủ cạnh tranh. Mặt khác, nhà thầu này lại không thể đáp ứng các yêu cầu cơ bản về kỹ thuật và năng lực kinh nghiệm khi tham gia các cuộc đấu thầu thực sự.

Chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ nhận định: "Sự khác biệt rõ rệt về chất lượng hồ sơ dự thầu của cùng một nhà thầu tại các gói thầu khác nhau là điều rất đáng quan tâm. Nó đặt ra câu hỏi về tính khách quan và nghiêm túc trong công tác thẩm định, đánh giá năng lực của nhà thầu tại các gói thầu mà họ đã trúng, đặc biệt là các gói chỉ định thầu hoặc các gói chỉ có 1 nhà thầu tham gia. Liệu quy trình đánh giá có được thực hiện một cách công tâm, đúng quy định hay có sự 'ưu ái' nào đó từ phía Chủ đầu tư và Bên mời thầu?".

Để đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng và hiệu quả trong đấu thầu, các cơ quan chức năng cần có cái nhìn toàn diện và giải pháp cụ thể ra sao?

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin:

[Kỳ 5]: Hiện tượng Nghĩa Hiệp Thành tại Đồng Nai và góc nhìn pháp lý từ chuyên gia.