Mới đây, tại thông báo Kết luận thanh tra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất, kinh doanh sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011-2019 của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa, Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều vi phạm ở khu đất 2.291m2 tại số 120 Hoàng Quốc Việt (quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) của Tổng Công ty Thép Việt Nam - CTCP (VNSteel).
Thanh tra Chính phủ đã đề nghị chấm dứt dự án đầu tư nhà ở cao tầng, văn phòng, dịch vụ và thu hồi đất tại số 120 Hoàng Quốc Việt của VNSteel. Đồng thời đề nghị Bộ Công an tiếp nhận thông tin, tài liệu để xem xét, điều tra xử lý theo quy định của pháp luật.
 |
| Thanh tra Chính phủ đề nghị khai tử dự án tại 120 Hoàng Quốc Việt. (Ảnh: Dân Việt). |
Theo tìm hiểu, VNSteel tiền thân là doanh nghiệp nhà nước được thành lập vào tháng 4/1995, đến tháng 7/2007 chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - con và tháng 4/2011 chính thức cổ phần hóa. Hiện nay, VNSteel có vốn điều lệ 6.780 tỷ đồng, trụ sở đặt tại 91 Láng Hạ, Đống Đa, Hà Nội.
Mảng kinh doanh chính của VNSteel là bán buôn, sản xuất sắt thép và các sản phẩm về thép. Song song với đó, doanh nghiệp cũng hoạt động thêm mảng cho thuê văn phòng, cho thuê máy móc thiết bị...
Quá trình hoạt động, VNSteel đã và đang quản lý nhiều khu “đất vàng” ở TP HCM, Hà Nội, Vũng Tàu và Hà Tĩnh.
Trong báo cáo tài chính hợp nhất bán niên 2024, VNSteel cho biết danh mục bất động sản mà doanh nghiệp này đang ghi nhận giá trị quyền sử dụng đất có 14 lô đất.
Trong đó, có 7 lô đất đã có quyền sử dụng đất không xác định thời hạn với tổng giá trị hơn 181 tỷ đồng, gồm: lô đất tại khu đô thị Bắc phường Nguyễn Du (TP Hà Tĩnh) với giá trị khoảng 110 tỷ đồng. Từ năm 2015, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có văn bản về việc thu hồi lô đất này, đến nay vẫn còn vướng mắc về việc xác định giá trị đầu tư, tài sản gắn liền trên đất để hoàn trả cho VNSteel.
Tiếp theo là lô đất 141 Phan Chu Trinh, phường 2 (TP Vũng Tàu) với diện tích 3.679 m2, VNSteel đã cho thuê 863 m2 với giá trị khoảng 27 tỷ đồng.
Tại Đà Nẵng, VNSteel có thuê đất trả tiền hàng năm đối với lô đất số 410 đường 2/9, phường Hòa Cường Nam (quận Hải Châu) với giá trị quyền sử dụng đất hơn 16 tỷ đồng.
VNSteel cũng có quyền sử dụng một số khu đất thông qua các đơn vị thành viên, đơn cử như lô đất 67 Ngô Quyền tại phường Máy Chai, quận Ngô Quyền (TP Hải Phòng) của CTCP Kim khí Hà Nội; thửa đất số 376, thị trấn Phú Mỹ, huyện Tân Thành (Bà Rịa - Vũng Tàu) của Công ty TNHH MTV Thép Miền Nam - VNSteel.
VNSteel còn có 7 lô đất chuyển đổi từ thuê đất hàng năm sang giao đất có thu tiền sử dụng đất theo phương án cổ phần hóa với tổng giá trị gần 604 tỷ đồng.
Cụ thể, lô đất 91 Láng Hạ (giá trị 161 tỷ đồng); lô đất 63, ngõ 42 Lạc Trung, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội; 34,5 tỷ đồng); lô đất 56 Thủ Khoa Huân (quận 1, TP HCM; 153 tỷ đồng). Cả 3 lô này đã được xin thay đổi từ giao đất sang thuê đất thời hạn 50 năm và đã được Bộ Công thương nhất trí.
Lô đất 19/20 Tự Quyết, quận Tân Phú (TP HCM) có giá trị gần 76 tỷ đồng, từ năm 2010 được chấp thuận địa điểm đầu tư xây dựng khu chung cư kết hợp thương mại dịch vụ, đến 2013 TP HCM đã chấm dứt hiệu lực dự án. Hiện lô đất này vẫn đang sử dụng cho các hoạt động của VNSteel.
Một số lô đất còn lại của VNSteel bao gồm 45 Ngô Quang Huy (phường Thảo Điền, TP Thủ Đức) và lô đất số 41 (phường Phước Long B, TP Thủ Đức) với giá trị lần lượt là 54,5 tỷ đồng và 76 tỷ đồng.
Tại khu đất 2.291m2 số 120 Hoàng Quốc Việt, Kết luận thanh tra Thanh tra Chính phủ chỉ ra, UBND TP Hà Nội phê duyệt tiền chuyển mục đích sử dụng đất của dự án không theo đúng phương án cổ phần hóa VNSteel đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Điều đó dẫn đến tổng số tiền sử dụng đất phải nộp ngân sách của khu A (932m2) thấp hơn 57,595 tỷ đồng so với giá trị quyền sử dụng đất đã được Bộ Công Thương phê duyệt trong giá trị doanh nghiệp tại thời điểm 1/1/2010 khi thực hiện cổ phần hóa VNSteel.
Thanh tra Chính phủ nhận định, việc đó nguy cơ làm giảm giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa, dẫn đến giảm số tiền tương ứng phải nộp ngân sách nhà nước.
"Trách nhiệm đối với những khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc về UBND TP Hà Nội, các sở ngành có liên quan (Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Cục Thuế) và Tổng Công ty Thép Việt Nam- CTCP", cơ quan thanh tra chỉ rõ.
Từ ngày 21/5/2012 đến nay, dự án tại số 120 Hoàng Quốc Việt vẫn không được thực hiện. VNSteel, các cơ quan quản lý khu đất đã vi phạm điểm a khoản 6, khoản 12 Điều 38 Luật Đất đai năm 2003; vi phạm điểm đ khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 quy định về các trường hợp thu hồi đất. Đồng thời vi phạm điểm b, điểm c khoản 6 Điều 97 Nghị định số 43/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai.
Cũng theo Kết luận thanh tra, khu đất bị một số người dân lấn chiếm, vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai nhưng chưa được cơ quan liên quan xử lý dứt điểm. Điều này dẫn tới nguy cơ thất thoát quyền sử dụng đất.