“Vì tình yêu Hà Nội” không chỉ là những cuộc dạo chơi

Martin Rama là Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới tại khu vực Mỹ Latinh và Caribe. Năm 1998, ngay từ lần đầu tiên Martín Rama đến Hà Nội trong một chuyến công tác, ông đã có cảm giác bén duyên với mảnh đất này.

Năm 2014, ông ra mắt cuốn sách đầu tiên “Hà Nội, một chốn rong chơi”. Dưới góc nhìn của một chuyên gia kinh tế, ông đã ghi lại những câu chuyện và hình ảnh của một Hà Nội thật gần gũi mà mới lạ sau những buổi lang thang khắp phố phường. Cuốn sách đã được giải thưởng Bùi Xuân Phái: “Vì tình yêu Hà Nội”, giải thưởng thường niên được trao cho những tác giả, tác phẩm, ý tưởng và việc làm có hàm lượng nghệ thuật và khoa học cao, gắn bó với các mặt của đời sống Hà Nội.

Năm 2023, tiếp nối tình yêu với Hà Nội, Martín Rama tiếp tục cho ra mắt cuốn sách với tựa đề được lấy từ chính tên giải thưởng Bùi Xuân Phái.

“Vì tình yêu Hà Nội” tập hợp 45 bài báo gồm những câu chuyện, những giải pháp tâm huyết về bảo tồn, phát triển đô thị Việt Nam mà tác giả giới thiệu trên báo chí Việt Nam từ năm 2016 đến 2022. Cùng với đó, là sự tương tác với các cộng sự như nhà báo, kiến trúc sư, bạn bè quốc tế... cùng hướng đến một mục đích chung bảo vệ di sản Hà Nội.

248 trang sách được bố cục thành 5 chương: Hà Nội thật đặc biệt; Di sản là gì?; Các chiến dịch bảo tồn; Thiên sử ca Bùi Chu; Một dự án cho Hà Nội.

Sau gần một thập kỷ gắn bó, tình yêu của ông dành cho Hà Nội không chỉ là những cuộc dạo chơi, mà với Nàng – tên gọi âu yếm mà Martín Rama dành cho Hà Nội – có nhiều cam kết hơn.

Đặt chân tới nhiều nơi trên thế giới, theo Martín Rama, hầu hết các thành phố đều nhạt nhẽo. Chúng có thể là nơi thuận tiện để sống và làm việc, nhưng không có gì khiến chúng trở nên đáng nhớ hay gắn bó. Một vài thành phố gần như tương tự nhau… Đây là một vấn đề rất điển hình của các quốc gia đang phát triển nhanh chóng, như các quốc gia ở Đông Nam Á. Với các nước trong cùng khu vực, từ thành phố này đến thành phố khác, người ta thấy những đường cao tốc choáng ngợp giống nhau, những tòa nhà buồn tẻ giống nhau, những biển quảng cáo thiếu tính thẩm mỹ giống nhau….

Thế nhưng, Hà Nội là một ngoại lệ, với Martín Rama, “nàng có cá tính mạnh mẽ, điều mà du khách có thể ngay lập tức nhận ra và hầu hết những người dân ở đây đều ưa thích. ''Nàng'' có sự đặc sắc trong kiến trúc, với sự giao thoa gần như độc đáo giữa các phong cách: Truyền thống, Pháp và Xô viết. Những hồ nước và những con đường rợp bóng cây của ''Nàng'' thật quyến rũ. Cùng với cách mà những cư dân ở đây giao lưu, ăn uống và buôn bán chủ yếu trên các vỉa hè đông đúc đã khiến ''Nàng'' trở nên sinh động lạ thường. ''Nàng'' có thể bừa bộn, ồn ào và nóng nực một cách khó chịu - hẳn nhiên là thế! Nhưng cũng không nghi ngờ: ''Nàng'' thật đặc biệt”.

Trong tác phẩm, Martín Rama đã định nghĩa di sản là gì, giải thích lí do người nước ngoài yêu thích Việt Nam đến thế. Thông qua các chiến dịch bảo tồn của Hà Nội mà Martín Rama đã được tham gia như: ga Hà Nội, ga tàu điện ngầm, Đài phát thanh ở Bạch Mai, bức tranh tường Cách mạng, khu phố ở quận Ba Đình...Martín Rama rất vui mừng khi Hà Nội đã bảo tồn được những công trình xây dựng có ý nghĩa lịch sử và văn hóa.

“Vì tình yêu Hà Nội” cho thấy một hành trình nỗ lực của tác giả trong việc đưa các giải pháp góp phần bảo vệ và phát triển những đặc điểm đáng quý của Hà Nội, để giúp Nàng (cách gọi Hà Nội của ông) ngày càng được tỏa sáng trong khi vẫn giữ được những nét độc đáo làm nên cá tính.

Dưới ngòi bút của một người nước ngoài, bản sắc của Hà Nội hiện lên đặc sắc với từng hiện tại được trân trọng và trong những dự định tương lai.