Tần Thủy Hoàng là Hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Hoa sau khi tiêu diệt sáu nước chư hầu. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành sự nghiệp thống nhất Trung Hoa vĩ đại, Tần Thủy Hoàng - người bị ám ảnh bởi bất tử, qua đời ở tuổi 49. Sau khi Tần Thủy Hoàng qua đời, việc khai quật lăng mộ của ông để nghiên cứu khoa học trở thành vấn đề được quan tâm hàng đầu của các chuyên gia nghiên cứu khoa học. Một trong những công trình lớn mà Tần Thủy Hoàng cho xây dựng là lăng mộ của chính mình.
Tần Thủy Hoàng. Ảnh minh họa. Ảnh: Internet.
Nhà sử học thời Hán Tư Mã Thiên đã viết trong cuốn sử ký của mình rằng có khoảng 70 vạn người được điều động cho việc xây dựng lăng mộ. Bố cục của lăng mộ được mô phỏng theo kinh thành Hàm Dương, được chia thành khu nội thành và khu ngoại thành. Tới nay, ngôi mộ chính có chứa xác của Tần Thủy Hoàng vẫn chưa được mở ra với lý do có quá nhiều thủy ngân bên dưới.
Miêu tả về lăng mộ của Tần Thủy Hoàng, Tư Mã Thiên cho biết, chúng bao gồm các bản sao của cung điện và các tháp ngắm cảnh, rất nhiều châu báu, có một trăm dòng sông được làm bằng thủy ngân, và những chiếc nỏ được trang bị để bắn vào bất cứ kẻ nào đột nhập lăng mộ.
Giả thuyết thứ hai là "chết vì làm việc quá sức". Tần Thủy Hoàng đã dành nhiều công sức để tiêu diệt 6 nước chư hầu, xây dựng Vạn Lý Trường Thành, xây dựng cung điện A Phòng, xây dựng lăng mộ Lý San. Do lao lực quá sức, nhiều người cho rằng cơ thể Tần Thủy Hoàng đã vượt quá sức chịu đựng của con người nên phát bệnh mà chết.
Giả thuyết thứ ba cũng là giả thuyết được cho là thuyết phục nhất. Theo đó, nguyên nhân cái chết của Tần Thủy Hoàng là do bị ngộ độc thủy ngân. Sau khi Tần Thủy Hoàng hoàn thành đại nghiệp thống nhất, ông ta bị ám ảnh bởi vấn đề trường sinh bất tử. Tần Thủy Hoàng tin rằng trên đời này có loại tiên dược giúp con người bất tử.
Bản chất con người là có những suy nghĩ như vậy, đáng tiếc Tần Thủy Hoàng đã không áp dụng phương pháp đúng đắn để kéo dài tuổi thọ của mình, ông cũng tin vào những kẻ dị giáo và cái gọi là pháp sư luyện chế thuốc tiên. Trong những năm tháng cuối đời, Tần Thủy Hoàng bỏ nhiều công sức đi tìm kiếm thuốc trường sinh. Thậm chí, ông còn cử một người đặc biệt đi tìm kiếm. Một ngày nọ, một người được cho là đã luyện chế ra loại thuốc trường sinh bất tử xuất hiện, người này chính là pháp sư nổi tiếng thời đó - Hàn Đông.
Bên trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng có chứa một lượng lớn thủy ngân.Ảnh minh họa. Ảnh: Internet.
Trưởng nhóm Hứa Vệ Hồng giải thích, thông qua các phương pháp dò tìm vật lý, họ phát hiện hàm lượng thủy ngân trong lòng đất ở lăng mộ Tần Thủy Hoàng vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Kết hợp với các ghi chép tài liệu, người ta khẳng định thủy ngân từng tồn tại trong cung điện dưới lòng đất của Tần Thủy Hoàng. Hơn nữa, thủy ngân còn được phân bổ ở các địa điểm đặc biệt như lưu vực sông Hoàng Hà và sông Hoài Hà. Đây là hai khu vực có lượng thủy ngân cao hơn so với các nơi khác.
Chính vì lý do đó, nhiều người cho rằng, lượng thủy ngân chủ yếu được tạo ra hai dòng sông Hoàng Hà và Hoài Hà dưới lăng mộ của Tần Thủy Hoàng. Điều này cũng được ghi chép trong "Sử ký": "Thủy ngân được dùng để tạo nên hàng trăm dòng sông, biển cả dưới lòng đất lăng mộ Tần Thủy Hoàng".
Vào thời nhà Tần, thủy ngân được biết đến với tên gọi là đan sa hay chu sa, là loại khoáng sản được dùng để điều chế thuốc an thần và vào nhiều mục đích khác. Tuy nhiên, việc Tần Thủy Hoàng tìm đâu ra lượng thủy ngân lớn để tạo nên hàng trăm dòng sông trong cung điện dưới lòng đất là điều khiến nhiều người băn khoăn.
Vào thời nhà Tần, có một nữ thương nhân tên Ba Thanh. Ba Thanh vốn là một góa phụ nhưng rất tài giỏi. Bà trở nên giàu có nhờ điều hành mỏ thủy ngân của gia đình. Nhờ đó, Ba Thanh được Tần Thủy Hoàng rất kính nể thậm chí còn cho bà danh xưng "trinh phụ". Chính Ba Thanh là người cung cấp một lượng lớn thủy ngân cho Tần Thủy Hoàng để tạo ra những con sông dưới lòng đất trong lăng mộ của ông.