Tốt nhất là đặt những câu nói này vào bối cảnh của quá khứ, và hầu hết chúng sẽ hiểu. Vậy câu: “40 tuổi không lấy vợ, 50 tuổi không mặc quần áo” của người xưa ở nông thôn có ý nghĩa như thế nào? Nhìn bề ngoài thì thật khó hiểu nhưng thực chất nó đã nói lên được nỗi vất vả, bơ vơ của những người nghèo trong quá khứ.
Người xưa có câu: “40 tuổi không cưới vợ, 50 tuổi không mặc quần áo” có nghĩa là nếu đàn ông đợi đến 40 tuổi mà chưa cưới vợ thì dù nguyên nhân gì cũng không được đi hỏi vợ nữa và nếu một người 50 tuổi, đừng mua quần áo nữa. Theo quan điểm hiện nay, vẫn còn nhiều người kết hôn sau 40 tuổi và việc mua quần áo sau 50 tuổi lại càng trở nên phổ biến. Vì vậy, để hiểu câu nói cũ này, chúng ta phải tìm hiểu nền tảng xã hội của câu nói này.
Thực ra câu này nói về thời cổ đại, bởi vì khi đó tuổi thọ của con người rất ngắn. Theo số liệu thống kê có liên quan, tuổi thọ trung bình chỉ là 35 tuổi. Nói cách khác, nhiều người thậm chí không sống đến 40 tuổi. Ở thời cổ đại, người dân lao động vô cùng khó khăn và tuổi thọ của họ vô cùng ngắn ngủi. Bởi vậy mới có câu: “40 tuổi không lấy vợ, 50 tuổi không mặc quần áo”.
Thêm vào đó là nạn đói, thảm họa tự nhiên, thiếu bác sĩ và thuốc men,.. nó còn tồi tệ hơn. Do đó, nếu một người đàn ông 40 tuổi không kết hôn vì nghèo và không có tiền, một mặt, tuổi thọ của anh ta bị hạn chế. Ngay cả khi anh ta cưới một người vợ, anh ta sẽ không thể chăm lo chu đáo cho vợ. Mặt khác, 40 tuổi lấy vợ, sinh con thì cũng không thể lo cho con vì lúc đó cũng sắp “gần đất xa trời”. Vì vậy, khi một người đàn ông đến 40 tuổi mà vẫn chưa tìm được vợ, anh ta sẽ chỉ là một người độc thân và không bao giờ lấy vợ khác.
Cũng như vậy, đời sống thời xưa rất khó khăn, thiếu ăn, thiếu mặc, nghèo đói. Do đó, nếu một người sống đến 50 tuổi, họ sẽ không có tiền để may quần áo. Ngay cả khi có tiền, họ cũng sẽ chỉ nghĩ đến việc dành tiền để cho bọn trẻ may quần áo mới và mặc. Còn những người trên 50 tuổi, dù sao cũng có thể mặc một số quần áo cũ, hoặc quần áo rách đã được khâu và vá lại.
Vì vậy, bất kể nam nữ, trong những lúc khó khăn đó, sau khi bước qua tuổi 50, trừ những trường hợp rất đặc biệt, thông thường họ sẽ không mua quần áo mới.
Tóm lại, xét cho cùng, loại tình huống này như cách nói của người xưa ở nông thôn, hoàn toàn là do xã hội cũ. Người dân vô cùng nghèo khổ, họ không chỉ có tuổi thọ ngắn mà thậm chí còn không có tiền để mua vải may quần áo. Vì vậy, cái gọi là "40 không cưới vợ, 50 không mặc quần áo" thực ra là mô tả của một cuộc sống nghèo nàn, bất lực.