Đấu thầu tại Điện lực Dầu khí Cà Mau: Góc nhìn từ chuyên gia [Kỳ 5]

Các chuyên gia pháp lý và đấu thầu cho rằng, việc gói thầu chỉ có 1 nhà thầu tham gia và đạt tỷ lệ tiết kiệm 0,29% là dấu hiệu cần rà soát lại quy trình lập E-HSMT, đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt Luật Đấu thầu vì mục tiêu hiệu quả kinh tế.

Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, loạt bài phản ánh về hoạt động đấu thầu tại Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau đã chỉ ra nhiều vấn đề cần được làm rõ. Nổi bật là sự xuất hiện thường xuyên của Công ty TNHH Thương mại Vật tư Phúc Khang với tỷ lệ trúng thầu cao (gần 60%), và đặc biệt là gói thầu "Trang bị vật tư thay thế đèn Led..." (trúng tháng 10/2025) chỉ có 01 nhà thầu tham dự, đạt tỷ lệ tiết kiệm "siêu thấp" 0,29%.

Hoạt động đấu thầu, đặc biệt là tại các doanh nghiệp sử dụng vốn nhà nước hoặc vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, phải tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật hiện hành. Mục tiêu tối thượng là lựa chọn được nhà thầu tốt nhất với chi phí hợp lý nhất.

Rà soát E-HSMT để đảm bảo cạnh tranh

Nhìn nhận vấn đề dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TPHCM) nhấn mạnh các nguyên tắc cơ bản được quy định tại Điều 3, Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 là "cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế".

Theo Luật sư Hương, một trong những hành vi bị cấm trong đấu thầu (quy định tại Điều 17 Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, được cập nhật bởi các Luật sửa đổi, bổ sung số 57/2024/QH15 và số 90/2025/QH15) là việc cố tình đưa vào hồ sơ mời thầu (E-HSMT) các yêu cầu làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu.

"Việc một gói thầu đấu thầu rộng rãi qua mạng mà chỉ có duy nhất một nhà thầu tham gia là hiện tượng không bình thường, cần phải xem xét kỹ lưỡng", Luật sư Hương phân tích. "Pháp luật không cấm việc chỉ có một nhà thầu tham gia và trúng thầu. Tuy nhiên, khi tình trạng này đi kèm với tỷ lệ tiết kiệm quá thấp như trường hợp 0,29% tại Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau, trách nhiệm của chủ đầu tư là phải rà soát lại toàn bộ quy trình".

Luật sư Hương nhấn mạnh: "Cần làm rõ liệu E-HSMT có đưa ra những tiêu chí kỹ thuật quá đặc thù, những yêu cầu không thực sự cần thiết, hoặc các điều kiện làm khó, dẫn đến việc 'vô tình' hay 'cố ý' loại bỏ các nhà thầu tiềm năng khác hay không? Nếu có, đây là hành vi có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật về đấu thầu".

Hiệu quả kinh tế là thước đo cuối cùng

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang cho rằng, hiệu quả kinh tế là thước đo quan trọng nhất để đánh giá sự thành công của một cuộc đấu thầu.

Theo chuyên gia Đỗ Phạm Giang, Nghị định 214/2025/NĐ-CP quy định rất chi tiết về trách nhiệm của chủ đầu tư và bên mời thầu trong việc lập, thẩm định E-HSMT và đánh giá E-HSDT.

"Khi gói thầu chỉ có 01 nhà thầu tham dự, bên mời thầu vẫn tiến hành mở thầu và đánh giá theo quy định. Tuy nhiên, nếu giá dự thầu của nhà thầu duy nhất đó (sau sửa lỗi, hiệu chỉnh sai lệch) mà vẫn cao hơn giá gói thầu được duyệt, thì gói thầu có thể bị xem xét hủy thầu theo quy định về xử lý tình huống", chuyên gia Giang cho biết.

Chuyên gia Đỗ Phạm Giang phân tích trường hợp tại Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau: "Tại gói thầu tiết kiệm 0,29%, dù giá trúng thầu vẫn thấp hơn giá gói thầu (khoảng 1,1 triệu đồng) nên về mặt thủ tục là không sai quy định về giá. Nhưng về mặt hiệu quả kinh tế, nó cho thấy sự lãng phí tiềm tàng. Câu hỏi cần đặt ra là: Giá gói thầu đã được xây dựng sát với giá thị trường hay chưa? Và tại sao thị trường lại không phản ứng với gói thầu này?".

Để thị trường đấu thầu thực sự cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả, vai trò giám sát và trách nhiệm giải trình của chủ đầu tư là then chốt. Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau cần nghiêm túc rà soát lại các quy trình nội bộ, đảm bảo việc đăng tải thông tin tuân thủ Thông tư 79/2025/TT-BTC, E-HSMT được xây dựng khoa học, không tạo rào cản phi lý. Chỉ khi đó mới có thể tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguồn vốn của doanh nghiệp, tránh lãng phí, thất thoát./.

Tính cạnh tranh trong các gói thầu của Vật tư Phúc Khang: Từ hồ sơ đến thực tiễn [Kỳ 4]

Khi có cạnh tranh thực sự, Vật tư Phúc Khang trượt thầu do giá cao hơn. Khi "một mình một ngựa", nhà thầu này trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm 0,29%. Sự đối lập này phản ánh rõ nét thực tiễn cạnh tranh tại Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau.

Theo tài liệu thu thập của PV Báo Tri thức và Cuộc sống, để đánh giá mức độ cạnh tranh thực sự trong các gói thầu cung cấp vật tư tại Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau, cần phân tích sâu vào hồ sơ E-HSDT của các gói thầu điển hình. Sự đối chiếu giữa các kịch bản đấu thầu đã hé lộ những vấn đề cốt lõi về hiệu quả kinh tế.

Kịch bản 1: Khi cạnh tranh vắng bóng

Giải mã mối quan hệ "sân nhà" giữa Vật tư Phúc Khang và Điện lực Dầu khí Cà Mau [Kỳ 3]

Trong 3 năm (2023-2025), Công ty TNHH Thương mại Vật tư Phúc Khang đã trúng ít nhất 8 gói thầu tại Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau, với tổng giá trị hơn 16,2 tỷ đồng. Tần suất này cho thấy dấu hiệu của một mối quan hệ "sân nhà" quen thuộc.

Quan sát của Báo Tri thức và Cuộc sống cho thấy, mối liên kết giữa Công ty TNHH Thương mại Vật tư Phúc Khang (Vật tư Phúc Khang) và chủ đầu tư Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau không phải mới hình thành từ hai gói thầu tháng 10/2025. Lật lại hồ sơ các năm trước, tần suất trúng thầu dày của nhà thầu này cho thấy họ đã trở thành đối tác thường xuyên tại đây.

Chuỗi trúng thầu liên tục giai đoạn 2023-2024

Hồ sơ đấu thầu 2025: Vật tư Phúc Khang và những con số biết nói [Kỳ 2]

Năm 2025, Công ty TNHH Thương mại Vật tư Phúc Khang tham gia hơn 140 gói thầu. Dữ liệu cho thấy sự tương phản đáng chú ý, khi tỷ lệ trúng thầu tại Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau cao gấp đôi tỷ lệ trung bình của chính nhà thầu này.

Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, bức tranh hoạt động của Công ty TNHH Thương mại Vật tư Phúc Khang (Vật tư Phúc Khang) trong năm 2025 (tính đến cuối tháng 10/2025) cho thấy một nhà thầu năng động, tham gia dự thầu trên quy mô rộng, nhưng kết quả lại bộc lộ những quy luật đáng quan tâm về tỷ lệ thành công tại các chủ đầu tư khác nhau.

Tham gia rộng khắp, trúng thầu hơn 73 tỷ đồng

Đọc nhiều nhất

Đấu thầu thiết bị tại Tây Ninh: Góc nhìn chuyên gia về rủi ro pháp lý, "bẫy giá rẻ" và kiến nghị thanh tra [Kỳ 5]

Đấu thầu thiết bị tại Tây Ninh: Góc nhìn chuyên gia về rủi ro pháp lý, "bẫy giá rẻ" và kiến nghị thanh tra [Kỳ 5]

Các chuyên gia và luật sư nhận định, việc cài cắm tiêu chí kỹ thuật và áp dụng không nhất quán quy định về "sai sót không nghiêm trọng" có dấu hiệu vi phạm Luật Đấu thầu. Đồng thời, cảnh báo rủi ro chất lượng từ mức giá giảm sốc 45% và kiến nghị thanh tra toàn diện gói thầu.

Tin mới

Đấu thầu thiết bị tại Tây Ninh: Góc nhìn chuyên gia về rủi ro pháp lý, "bẫy giá rẻ" và kiến nghị thanh tra [Kỳ 5]

Đấu thầu thiết bị tại Tây Ninh: Góc nhìn chuyên gia về rủi ro pháp lý, "bẫy giá rẻ" và kiến nghị thanh tra [Kỳ 5]

Các chuyên gia và luật sư nhận định, việc cài cắm tiêu chí kỹ thuật và áp dụng không nhất quán quy định về "sai sót không nghiêm trọng" có dấu hiệu vi phạm Luật Đấu thầu. Đồng thời, cảnh báo rủi ro chất lượng từ mức giá giảm sốc 45% và kiến nghị thanh tra toàn diện gói thầu.