Dù nguyên nhân nào, xảy ra ở đâu, trách nhiệm vẫn thuộc Chính phủ
Báo cáo, giải trình làm rõ thêm những vấn đề Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trả lời chất vấn của ĐBQH về giải ngân vốn đầu tư công, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ thẳng thắn thừa nhận, việc giải ngân vốn đầu tư công năm 2016 và 5 tháng đầu năm 2017 tuy có cao hơn cùng kỳ năm trước, nhưng vẫn chậm.
"Chúng ta không phân bổ hết dự toán, tức là chúng ta có tiền mà không tiêu hết được. Tôi nhấn mạnh số tiền trong dự toán, Bộ Tài chính và Chính phủ thì luôn luôn bảo đảm nhưng chúng ta không tiêu hết được. Đây là một trong các nguyên nhân làm tăng trưởng kinh tế không đạt kế hoạch, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn", Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết.
“Dù nguyên nhân khách quan, chủ quan, hay xảy ra ở bộ, ngành, địa phương nào, thì đây vẫn thuộc trách nhiệm của Chính phủ. Chính phủ nhận thức trước Quốc hội và cam kết sẽ chấn chỉnh trong thời gian tới”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết.
 |
| Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ. Ảnh: Quochoi.vn. |
Còn tình trạng một số Bộ thích... "ôm việc"
Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, trong các nguyên nhân chủ quan và khách quan dẫn tới tình trạng nêu trên, nguyên nhân chủ quan là quan trọng và chủ yếu nhất.
"Về các nguyên nhân khách quan, Luật Đầu tư công mới có hiệu lực từ 2015 và còn nhiều lúng túng từ khâu ban hành văn bản đến khâu thực hiện. Việc xây dựng triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn cũng là việc chúng ta làm chưa có tiền lệ cho nên chưa có kinh nghiệm nhiều và còn lúng túng. Nhu cầu đầu tư công rất là lớn, bản thân kế hoạch đầu tư công mà Quốc hội đã phê duyệt là 2 triệu tỷ, trước đó cũng phải cắt giảm khoảng 200 nghìn tỷ. Vì vậy, các Bộ, ngành địa phương mất nhiều thời gian để rà soát, sắp xếp theo thứ tự ưu tiên để mà cắt giảm cho nên cũng làm giảm tiến độ giải ngân", Phó Thủ tướng cho biết.
"Luật Đầu tư công và pháp luật về đầu tư có nhiều tiến bộ rất lớn nhằm ngăn chặn thất thoát vốn đầu tư, nâng cao hiệu quả đầu tư, nhưng nhiều quy định mang tính thủ tục, làm cản trở việc giải ngân, đúng như ĐBQH nêu ra", Phó Thủ tướng cho biết.
"Về nguyên nhân chủ quan, chúng ta đang chậm rà soát, phát hiện, xử lý những bất hợp lý trong văn bản pháp luật về đầu tư công, cũng như trình ra Quốc hội xem xét sửa đổi các văn bản quy phạm liên quan. Chúng ta cũng phải thắng thắn nói rằng, nhiều bộ, ngành, địa phương chưa kiên quyết, quyết liệt trong thực hiện rà soát, cắt giảm theo đúng tinh thần Nghị quyết của Quốc hội. Theo Nghị quyết của Quốc hội, các cơ quan phải bảo đảm thu hồi nợ đọng xây dựng cơ bản, các khoản ứng trước, ưu tiên cho các dự án quan trọng, cấp bách, dự án đối tác công - tư, sau đó, mới bố trí cho các công trình xây dựng khởi công mới. Ngoài ra, các bộ, ngành đang giằng xé giữa nhiều lựa chọn và có tình trạng việc nào cũng muốn cho nên việc cắt giảm rất khó khăn, thực tế mất nhiều thời gian rà soát, cắt giảm nguồn vốn dành cho các dự án". Phó Thủ tướng cho hay.
"Một vấn đề nữa, việc phân cấp, phân công và ủy quyền chưa thực sự quyết liệt và hợp lý, còn tình trạng một số Bộ thích ôm việc. Các phát biểu của ĐBQH tại kỳ họp này rất xác đáng. Có tình trạng một số Bộ thấy việc nào cũng quan trọng, cũng to, nên phải để Bộ làm, chưa phân cấp cho cấp dưới, địa phương thực hiện chưa đầy đủ và quyết liệt. Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương vẫn còn là khâu yếu kém, không thể biện minh hay chối cãi giữa cấp trên và cấp dưới, giữa bộ, ngành và địa phương", Phó Thủ tướng cho hay.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra việc: "Một bộ phận cán bộ, công chức chưa đề cao trách nhiệm, còn nhũng nhiễu, yếu kém năng lực, nhưng chưa được lãnh đạo bộ ngành, địa phương thay thế kịp thời và xử lý nghiêm theo tinh thần Nghị quyết 60 của Chính phủ”.
Xử lý nghiêm cán bộ tham mưu trong từng cấp để xảy ra chậm trễ giải ngân
Để đẩy nhanh việc xây dựng và giao kế hoạch đầu tư công, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết: "Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thường xuyên tiến hành rà soát, đưa ra nhiều giải pháp trong các nghị quyết họp hàng tháng của Chính phủ. Đặc biệt, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết chuyên đề số 60/2016 về nhiệm vụ đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công; thành lập Tổ công tác đặc biệt do Phó Thủ tướng đứng đầu, trực tiếp chỉ đạo…".
"Mới đây nhất, để tiếp tục đẩy nhanh tiến độ, nâng cao hiệu quả đầu tư công năm 2017, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng năm 2017 và cả giai đoạn 5 năm, tại Phiên họp thường kỳ tháng 5, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết mới về đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công, trong đó bổ sung nhiều giải pháp mới. Thủ tướng Chính phủ cũng quyết định tiếp tục duy trì Tổ công tác đặc biệt", Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói.
"Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục rà soát sửa đổi, bổ sung các nghị định, thông tư về đầu tư công, đấu thầu xây dựng. Tăng cường phân cấp mạnh mẽ và triệt để hơn nữa cho cấp dưới và cho địa phương. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, của công chức và đạo đức công chức. Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng và sớm kiện toàn, sắp xếp, nâng cao năng lực của cơ quan quản lý dự án. Kịp thời thanh toán với Kho bạc Nhà nước khối lượng hoàn thành, không để dồn vào cuối năm", Phó Thủ tướng thông tin.
"Đồng thời, rà soát, đánh giá toàn diện những bất cập trong Nghị định, Thông tư, kể Luật Đầu tư công, để kịp thời trình Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung. Trường hợp đến thời hạn nhất định, bộ, ngành có quyết định phân bổ, mà chưa giải ngân đạt tỷ lệ tối thiểu sẽ được báo cáo với Chính phủ cắt giảm, nhập vào vốn dự phòng chung, thậm chí không phân bổ trong dự toán ngân sách năm sau. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo thường xuyên tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; xử lý nghiêm cán bộ tham mưu trong từng cấp để xảy ra chậm trễ giải ngân, có tiêu cực trong sử dụng vốn đầu tư công", Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho hay.