Giao tranh tại Sudan: Mỹ sơ tán nhân viên Đại sứ quán

Ngày 23/4 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Joe Biden xác nhận quân đội nước này đã tiến hành sơ tán nhân viên Đại sứ quán Mỹ tại thủ đô Khartoum của Sudan, khi xung đột giữa quân đội Sudan và nhóm bán quân sự Lực lượng Hỗ trợ nhanh (RFS) bước sang tuần thứ hai sau thời gian ngừng giao tranh ngắn ngủi.

Trong một tuyên bố, Tổng thống Biden nêu rõ theo chỉ thị của ông, quân đội Mỹ đã tiến hành chiến dịch đưa các nhân viên của Chính phủ Mỹ rời khỏi Khartoum. Chiến dịch này được Djibouti, Ethiopia và Saudi Arabia hỗ trợ.

Cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken xác nhận tạm thời đình chỉ hoạt động Đại sứ quán Mỹ ở Khartoum, đồng thời sơ tán an toàn tất cả nhân viên cùng người thân của họ.

Ngoại trưởng Blinken khẳng định chính phủ sẽ tiếp tục hỗ trợ công dân Mỹ ở Sudan đảm bảo an toàn cho bản thân và cung cấp thông tin cập nhật thường xuyên cho công dân Mỹ trong khu vực giao tranh.

Theo hãng tin AFP, tính đến sáng 23/4, hơn 150 người từ nhiều quốc gia đã tới địa điểm an toàn tại Saudi Arabia trong đợt sơ tán dân thường đầu tiên kể từ khi giao tranh nổ ra tại Sudan.

Bộ Ngoại giao Saudi Arabia thông báo đã sơ tán an toàn 91 công nhân nước này cùng công dân một số quốc gia khác, gồm Kuwait, Qatar, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Ai Cập, Tunisia, Pakistan, Ấn Độ, Bulgaria, Bangladesh, Philippines, Canada và Burkina Faso.

Trong khi lực lượng hải quân của Saudi Arabia sơ tán các nhà ngoại giao, các quan chức quốc tế và dân thường qua Biển Đỏ từ Cảng Sudan đến thành phố Jeddah của Saudi Arabia.

Giao tranh lại tiếp diễn ở Khartoum sau một thỏa thuận ngừng bắn tạm thời khiến xung đột tạm lắng trong ngày 21/4, ngày đầu tiên của lễ Eid al- Fitr đánh dấu kết thúc tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo.

Nhiều quốc gia xác nhận đang chuẩn bị sơ tán thêm hàng nghìn người, dù sân bay chính của Sudan vẫn đóng cửa.

Bộ Ngoại giao Ai Cập ngày 22/4 thông báo đang phối hợp với các cơ quan liên quan, nhà chức trách Sudan, Đại sứ quán Ai Cập tại Khartoum cũng như các lãnh sự quán Ai Cập tại Cảng Sudan và Wadi Halfa để theo dõi tình hình cộng đồng Ai Cập tại Sudan.

Bộ Ngoại giao Ai Cập kêu gọi tất cả công dân nước này ở Sudan tránh các khu vực căng thẳng và bất ổn an ninh; giữ bình tĩnh và duy trì liên lạc với các cơ quan đại diện ngoại giao của Ai Cập tại Sudan cho đến khi có hướng dẫn liên quan công tác sơ tán.

Ai Cập hiện có khoảng 10.000 công dân đang ở Sudan, trong đó một nửa là sinh viên.

Các nước Anh, Pháp và Trung Quốc dự kiến sử dụng máy bay quân sự sơ tán công dân khỏi Khartoum. Nhật Bản, Hàn Quốc, Jordan, Indonesia và một số nước châu Âu cũng đã công bố kế hoạch sơ tán.

Tuần báo Der Spiegel của Đức đưa tin các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao của nước này đã tổ chức một cuộc họp khẩn trong ngày 22/4 để thảo luận khả năng sơ tán công dân.

Sáng sớm 23/4, quân đội Sudan cho biết Tư lệnh quân đội, Tướng Abdel Fattah al-Burhan đã nhận được cuộc gọi của lãnh đạo nhiều quốc gia trên thế giới đề nghị "tạo điều kiện và đảm bảo an toàn cho việc sơ tán công dân và các phái bộ ngoại giao."

Tướng al-Burhan khẳng định quân đội Sudan đã kiểm soát "tất cả các sân bay, ngoại trừ sân bay Khartoum" và một sân bay khác ở Nyala, thủ phủ vùng Nam Darfur.

Trong khi đó, RFS cho biết nhóm này đã phối hợp với phái bộ Mỹ để sơ tán các nhân viên Đại sứ quán Mỹ tại Sudan và gia đình họ.

RFS cam kết "hợp tác đầy đủ với tất cả các phái bộ ngoại giao, đồng thời cung cấp tất cả các phương tiện bảo vệ cần thiết để họ về nước an toàn."

Trong diễn biến liên quan, ngày 22/4, Ủy ban châu Phi về nhân quyền và quyền dân tộc (ACHPR) đã kịch liệt lên án các vụ pháo kích và xả súng ở Sudan, đồng thời bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình nghiêm trọng tại nước này.

ACHPR nêu rõ kể từ khi bùng nổ giao tranh giữa quân đội Sudan và RSF, các quyền của người dân Sudan bị đe dọa nghiêm trọng.

Các vụ pháo kích và nổ súng đã gây nhiều thiệt hại về cơ sở hạ tầng dân sự, thiệt hại về người, thương tật thân thể, chấn thương tâm lý, phá hủy nhà cửa cũng như cản trở những người bị thương và đau ốm tiếp cận với việc chăm sóc y tế.

Trước tình hình trên, ACHPR kêu gọi chấm dứt ngay lập tức và vô điều kiện các hành động thù địch cũng như thiết lập khẩn cấp hành lang nhân đạo cho những người gặp khó khăn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giao tranh bùng phát tại Sudan kể từ ngày 15/4 đến nay đã khiến 413 người thiệt mạng và 3.551 người bị thương.

Trong khi đó, người dân ở Sudan đang đối mặt với tình trạng thiếu điện sinh hoạt và lương thực.

Công đoàn y bác sỹ cho biết hơn 2/3 số bệnh viện tại Khartoum và các khu vực lân cận đang ngừng hoạt động và ít nhất 4 sân bay tại bang Bắc Kordofan đã bị pháo kích.