4 người chết vì bụi phổi, trách nhiệm Công ty TNHH Châu Tiến?

Ban Quản lý Khu Kinh tế Đông Nam (Nghệ An) mới đây cho biết, đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh Nghệ An vừa có báo cáo kết quả kiểm tra liên quan đến Công ty TNHH Châu Tiến (KCN Nam Cấm, xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc, Nghệ An) – nơi từng có nhiều công nhân mắc bệnh phổi và bụi phổi silic, trong đó 4 người tử vong.

Theo báo cáo, nội dung kiểm tra gồm: kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bệnh nghề nghiệp, môi trường lao động, quan trắc môi trường lao động, thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động tại Công ty TNHH Châu Tiến.

Thời điểm kiểm tra, công ty này có 34 người lao động, trong đó có 28 người lao động trực tiếp. Tuy nhiên, công ty chưa thành lập tổ chức công đoàn cơ sở.

Trước đây, công ty được cấp phép sản xuất bột đá với quy mô 40.000 tấn/năm và sản xuất bột bả tường 30.000 tấn/năm.

Sau đó, công ty mở rộng đầu tư thêm dòng sản phẩm chế biến bột đá vôi trắng siêu mịn với quy mô 180.000 tấn/năm và chế biến bột đá thạch anh – quartz với quy mô 150.000 tấn/năm.

Nguyên liệu đầu vào là đá cuội silic. Sản phẩm đầu ra là bột đá silic trắng để làm nguyên liệu cho các nhà máy ép đá, đá lót sàn nồi nấu thép của nhà máy luyện thép.

Quy trình sản xuất bột đá silic tại nhà máy này có 3 công đoạn: Xử lý ngâm sấy, đọc màu tách hạt; nghiền thô và nghiền tinh.

Thời điểm kiểm tra, có 3 phân xưởng nghiền tinh, nghiền thô và đóng bao đều đang làm việc, một số công nhân đang vận chuyển bốc xếp hàng, lái xe nâng. Các phân xưởng này đều có bụi lắng đọng nhiều trên sàn và các bề mặt máy...

Phân xưởng nghiền có phát sinh tiếng ồn, người lao động sử dụng trang thiết bị bảo hộ lao động như quần áo, mũ và khẩu trang, nhưng chỉ đeo nhiều lớp khẩu trang vải không đúng quy định.

Báo cáo nêu rõ, công ty trang bị bảo hộ lao động cá nhân cho người lao động, tuy nhiên trang thiết bị bảo vệ cá nhân chưa đúng với ngành nghề sản xuất theo quy định.

Tháng 3/2023, sau khi có yêu cầu của cơ quan chức năng, công ty đã tổ chức quan trắc môi trường lao động do Công ty TNHH TCS-Kỹ thuật môi trường thực hiện, qua đó phát hiện 18 mẫu không đạt tiêu chuẩn, gồm 3 mẫu về ánh sáng và 15 mẫu về tiếng ồn. Kết quả phân tích của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường cho thấy, hàm lượng silic tự do trong nguyên liệu và thành phẩm cao trên 99%.

Đoàn kiểm tra kết luận từ năm 2017-2022, công ty thực hiện không đầy đủ theo quy định của pháp luật về quan trắc môi trường lao động; khám sức khỏe định kỳ cho người lao động để kiểm soát tác hại đối với sức khỏe người lao động làm các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Đồng thời Công ty cũng thực hiện không đầy đủ về khám sức khỏe định kỳ và khám phát hiện bệnh nghề nghiệp cho người lao động tiếp xúc với các yếu tố tác hại có nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp hoặc làm các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Đối với việc chấp hành pháp luật về môi trường, đoàn kiểm tra đã phát hiện hàng loạt tồn tại, hạn chế ở công ty này.

Cụ thể, Công ty chưa lập hồ sơ báo cáo đề xuất cấp giấy phép môi trường trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, cấp phép.

Công tác thu gom, lưu trữ chất thải nguy hại chưa đúng quy định, còn để lẫn chất thải nguy hại với chất thải thông thường. Chất thải nguy hại thu gom chưa triệt để. Kho lưu giữ chất thải nguy hại chưa đúng quy định.

Các loại hóa chất như acid oxalic, NaOH, chrome oxide green, acid boric… sử dụng cho hoạt động sản xuất chưa được bố trí kho lưu giữ riêng, còn để chung trong xưởng sản xuất. Hơi axit phát tán trong nhà xưởng làm ảnh hưởng tới sức khỏe người lao động.

Quá trình ngâm tẩm, tẩy trắng đá silic được thực hiện trong bể, không có biện pháp thu axit cưỡng bức, công nghệ thô sơ, hơi axit tạo ra làm ảnh hưởng sức khỏe người lao động. Dây chuyền nghiền đá silic được thực hiện bằng công nghệ "dã chiến" ngoài trời, không có biện pháp thu bụi. Tại khu vực nghiền tinh, bụi mịn silic phát tán rất nhiều làm ảnh hưởng tới môi trường làm việc và sức khỏe người lao động…

Báo cáo nêu rõ, qua kiểm tra, ghi nhận thêm nhiều công nhân ở đây bị các bệnh liên quan đến phổi. Cụ thể, ngoài 4 trường hợp đã mất, đến nay có 5 người đang điều trị bệnh bụi phổi silic và 5 người đang điều trị các bệnh liên quan đến phổi. Nâng tổng số người mắc bệnh lên 14.

Đoàn kiểm tra đã lập biên bản vi phạm hành chính và kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh xử phạt theo thẩm quyền đối với Công ty TNHH Châu Tiến trong 2 lĩnh vực lao động, gồm không tiến hành quan trắc môi trường lao động để kiểm soát tác hại đối với sức khỏe người lao động và không tổ chức khám phát hiện bệnh nghề nghiệp cho người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Báo cáo của Công ty Châu Tiến gửi Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam và UBND huyện Nghi Lộc cho biết, đơn vị này đã đến thăm hỏi các công nhân bị bệnh. Các trường hợp đã mất, công ty hỗ trợ 3 triệu đồng/người, các trường hợp bị bệnh nhận được 2 triệu đồng.

Ngay sau khi có báo cáo kết quả kiểm tra của đoàn liên ngành, UBND tỉnh Nghệ An cũng vừa có văn bản về việc xử lý kết quả kiểm tra việc chấp hành pháp luật tại Công ty TNHH Châu Tiến. UBND tỉnh Nghệ An thống nhất với nội dung kiến nghị của đoàn kiểm và giao nhiệm vụ cụ thể cho giám đốc các sở, ngành, thủ trưởng các đơn vị.

UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu Sở Y tế khẩn trương tổ chức điều tra bệnh nghề nghiệp đối với 4 người lao động đã mất. Thực hiện xác định bệnh nghề nghiệp cho 5 người lao động đang điều trị bệnh bụi phổi silic và 5 người lao động có liên quan đến bệnh phổi. Tổ chức giám định mức suy giảm khả năng lao động ngay sau khi có kết quả xác định bệnh nghề nghiệp cho 10 người này.

Đồng thời, hướng dẫn Công ty TNHH Châu Tiến chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ liên quan để khám xác định bệnh nghề nghiệp cho tất cả người lao động đã và đang làm việc tại công ty; Giám định mức suy giảm lao động cho người lao động bị bệnh nghề nghiệp và tai nạn lao động.

Bảo hiểm xã hội tỉnh có trách nhiệm yêu cầu Công ty TNHH Châu Tiến khắc phục các tồn tại, hạn chế trong việc chấp hành pháp luật về thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Lập hồ sơ, danh sách người lao động, phối hợp cơ quan BHXH huyện Nghi Lộc và cơ quan BHXH quản lý địa bàn có liên quan thực hiện truy thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN theo đúng quy định. Liên hệ với người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH đã làm việc tại công ty, hiện nay nghỉ việc, chuyển đi làm việc khác để lập hồ sơ truy đóng BHXH theo quy định. Hướng dẫn thân nhân người lao động, người lao động bị bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động lập hồ sơ hưởng các chế độ do BHXH chi trả theo quy định.

Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chỉ đạo Công ty TNHH Châu Tiến khắc phục các tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động. Hướng dẫn công ty thực hiện trách nhiệm của người sử dụng lao động đối với người lao động bị tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.

Ban Quản lý Khu Kinh tế Đông Nam có nhiệm vụ chỉ đạo Công ty TNHH Châu Tiến khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác bảo vệ môi trường; Theo dõi, giám sát và xử lý kịp thời các vấn đề về môi trường phát sinh. Trường hợp không khắc phục kịp thời hoặc không đáp ứng được yêu cầu thì xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Đôn đốc Công ty TNHH Châu Tiến triển khai thực hiện kịp thời các chỉ đạo, hướng dẫn của Sở Y tế, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội tỉnh, Liên đoàn Lao động tỉnh, UBND cấp huyện có liên quan. Khuyến khích, hỗ trợ và tạo điều kiện cho Công ty TNHH Châu Tiến chuyển đổi mục tiêu đầu tư thân thiện với môi trường.

Liên đoàn Lao động tỉnh giám sát Công ty TNHH Châu Tiến thực hiện các quy định của pháp luật về an toàn vệ sinh lao động, BHXH cho người lao động. Chỉ đạo Công đoàn Khu Kinh tế Đông Nam hướng dẫn, hỗ trợ Công ty TNHH Châu Tiến thành lập tổ chức công đoàn cơ sở.