Bác sĩ thành nhà quản lý: Cách nào “vừa hồng, vừa chuyên”?

Luật Đấu thầu, các Nghị định của Chính phủ đến các Thông tư hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư rất rõ ràng, rành mạch về các quy định đấu thầu, đấu giá thuốc, trang thiết bị vật tư y tế. Ngành y tế chủ yếu liên quan đấu thầu thuốc, vật tư và trang thiết bị y tế.

Nói như trên để thấy rằng, thời gian qua xảy ra nhiều vụ việc bác sĩ, giám đốc bệnh viện vướng vào vòng lao lý do không hiểu, không thông về các quy định đấu thầu, đấu giá chỉ là về mặt khách quan. Về mặt chủ quan, các vụ án cho thấy là sự cố ý làm trái quy định.

Thực tế, nhiều bác sĩ làm quản lý vướng lao lý đều có hiện tượng tham ô, lợi ích nhóm, đi “sân sau” để trục lợi cá nhân. Thậm chí, Giám đốc bệnh viện không đi “sân sau” thì người nhà của họ làm thay, nên việc bị xộ khám là do sai phạm cố ý. Phần lớn bác sĩ là người trí thức, họ có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ, rất thông minh, rất giỏi. Nói thẳng ra thì đều cố ý làm sai để trục lợi.

Bác sĩ giỏi chỉ nên làm chuyên môn là đúng, nhưng chưa phù hợp; nếu chỉ lo chuyên môn thì tôi không đồng tình.

Trong hoạt động quản lý, điều hành nếu không hiểu, không thông các quy định về đấu thầu, đấu giá hoàn toàn có thể thuê đơn vị tư vấn và đơn vị tư vấn họ sẽ chịu trách nhiệm về việc này. Chưa kể, họ còn có đội ngũ tham mưu, đội ngũ tư vấn… Luật pháp cho phép bệnh viện được thuê tư vấn chứ luật không cấm. Họ có thể vừa là bác sĩ giỏi, đồng thời cũng là nhà quản lý giỏi nếu có tâm sáng.

Đây là một câu hỏi rất hay, rất đúng và rất sáng. Giám đốc bệnh viện không chỉ là bác sĩ mà có thể là dược sĩ. Trong quản trị, điều hành, những nhà chuyên môn là thầy thuốc thường rất yếu cho nên việc đào tạo kỹ năng về quản trị, điều hành, ngoài lĩnh vực chuyên môn là hết sức cần thiết.

Nhà nước đã có nhiều chương trình đào tạo, tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng quản trị, điều hành. Từ Trung ương đến địa phương đều mời các đơn vị có liên quan về tổ chức đấu giá, đấu thầu để tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật về các quy định đấu thầu, đấu giá. Tuy nhiên, một số nơi, giám đốc bệnh viện lại không đi dự, mà cử cán bộ bộ phận chuyên môn, hành chính quản trị đi dự kiểu “cho có”. Điều này dẫn đến nhiều sự vụ, sự việc đáng tiếc như đã xảy ra thời gian qua.

Việt Nam có thể áp dụng. Tuy nhiên, phải xem xét từng lĩnh vực cụ thể để đào tạo.

Bản thân bác sĩ là đã có chuyên môn, bây giờ đào tạo thêm các chứng chỉ về luật hay kế toán là rất khó khăn. Bởi nếu học thêm văn bằng 2 cũng phải mất 2 năm. Trong khi đó, để bổ sung kiến thức về pháp luật hoàn toàn có thể tập huấn họ, mời họ tập huấn trong thời gian ngắn hạn về những vấn đề cơ bản như các luật liên quan như khám chữa bệnh, luật phòng chống dịch bệnh, Luật đấu thầu…

Đội ngũ y, bác sĩ rất giỏi cho nên chỉ cần tập huấn thời gian ngắn là đã đủ hiểu, đủ biết. Đối với Việt Nam không nhất thiết phải có các chứng chỉ như trên.

Thầy thuốc phải giỏi, hiểu về chuyên môn là “chuyên”; còn “hồng” thì phải có đạo đức, có phẩm chất, có lương tâm nghề nghiệp giống như Bác Hồ nói “Lương Y như từ mẫu”.

Đây là vấn đề cực kỳ quan trọng và cần phải đào tạo đội ngũ bác sĩ. Khi “vừa hồng, vừa chuyên” làm gì cũng không bị cám dỗ để vướng vào lao lý như những sự việc đáng tiếc như trong thời gian qua.