Báo Tri thức và Cuộc sống trân trọng giới thiệu bài tham luận của Anh hùng lao động Nguyễn Quang Mâu, Tiến sĩ danh dự, thành viên của Liên đoàn các nhà sáng tạo Thế giới, Chủ tịch HĐQT Tổ hợp Công ty CP Gốm Đất Việt tại Hội nghị Đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức vào ngày 15/9.
Với suy nghĩ nung nấu phải luôn mang kiến thức khoa học kỹ thuật tiên tiến ứng dụng vào thực tiễn sản xuất và đời sống, chính vì vậy khi tôi được giao quyền lãnh đạo Công ty Viglacera Hạ Long sau đổi tên thành Công ty cổ phần Viglacera Hạ Long đã cùng tập thể cán bộ và người lao động miệt mài chăm chỉ phát huy truyền thống cha anh - những thế hệ lãnh đạo trước đó và miệt mài hơn bao giờ hết nghiên cứu phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật ở tất cả các công đoạn sản xuất để người lao động bớt đi nặng nhọc, để tăng năng suất, tăng chất lượng, giảm chi phí giá thành công xưởng…
Do đó Công ty cổ phần Viglacera Hạ Long trở thành đơn vị anh hùng lao động đầu tiên của Ngành sản xuất gạch ngói đất sét nung Việt Nam. Cũng là đơn vị đầu tiên ngành xây dựng đón nhận giải thưởng chất lượng Châu Á Thái Bình Dương tại Nepal (Đất Phật) và nhiều giải thưởng về khoa học kỹ thuật và công nghệ do VUSTA và Bộ Khoa học và Công nghệ trao tặng. Rõ ràng là không có khoa học kỹ thuật, không chú trọng đến công tác khoa học và kỹ thuật thì có lẽ nghề thổ mộc mãi là nghề yếu thế, nhọc nhằn như bao đời ông cha ta đã “xếp hạng”.
 |
| Ông Nguyễn Quang Mâu. |
Khi đất nước hòa bình thống nhất, Bắc Nam sum họp một nhà, để xây dựng đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn sánh vai với Cường quốc 5 Châu như Bác Hồ mong muốn. Đảng ta, Nhà nước ta xác định công cuộc tái thiết đất nước phải tiến hành đồng thời 3 cuộc cách mạng đó là: Cách mạng quan hệ sản xuất, Cách mạng khoa học và kỹ thuật, Cách mạng tư tưởng và văn hóa; lấy Cách mạng khoa học và kỹ thuật làm then chốt. Một Đảng viên như tôi và nhiều người khác nữa thấm nhuần sâu sắc, vậy nên đơn vị phát triển - Công ty cổ phần Viglacera Hạ Long phát triển chiếm lĩnh vị trí số 1 đất sét nung Việt Nam đến đầu thế kỷ 21.
Về hưu đầu năm 2012, bước vào tuổi 62 mái đầu đã bạc, nhận chức Chủ tịch HĐQT tổ hợp Công ty cổ phần “Gốm Đất Việt”. Với công nghệ, sản phẩm, chất lượng sản phẩm xêm xêm đơn vị cũ mà cuộc đời tròn 30 năm gắn bó, đổi thay từ chức vụ này đến chức vụ khác, công việc này đến công việc khác. Như cuộc đời thăng trầm cũng là lẽ thường tình: giai đoạn 2012 - 2013 sản phẩm Gốm Đất Việt ế ẩm tồn đọng ngập tràn bãi xếp (nhất là sản phẩm của Công ty cổ phần Gạch Ngói Đất Việt) bởi thương hiệu mới, người tiêu dùng chưa có niềm tin, lâm vào tình trạng thiếu vốn lưu động trầm trọng, lãi vay ngân hàng cao ngất ngưởng cũng không vay được. Công ty cổ phần Gạch Ngói Đất Việt lúc này đúng thực bối cảnh “Ngàn cân treo sợi tóc”. Một là phá sản hoặc dừng sản xuất hoặc bán, khoán, cho thuê… May một người bạn nói với tôi rằng: “Đi theo cái bóng của mình thì không bao giờ vượt được” câu nói xa xôi này nghĩ mãi cũng tìm ra lời giải. Đó là: chỉ có con đường thay đổi công nghệ - chỉ có KH&KT và công nghệ làm thay đổi chất lượng sản phẩm giảm lao động chân tay nặng nhọc là lối thoát của Công ty cổ phần Gạch Ngói Đất Việt mà thôi. Một quyết định táo bạo.
Trung tâm Nghiên cứu phát triển khoa học kỹ thuật và công nghệ ra đời đầu năm 2013, gọi là Trung tâm nghiên cứu cho vẻ to tát, thực chất trung tâm của chúng tôi lúc đó chỉ có mấy thầy trò, công cụ nghiên cứu thô sơ: vài cái vồ gỗ, búa sắt, xô, chậu nhựa… với một căn phòng nhỏ. Nhưng nhờ có Trung tâm Nghiên cứu và từ đấy chúng tôi đã thành công nối tiếp thành công. Tìm ra công nghệ nghiền khô với biết bao ưu điểm hơn công nghệ nghiền ướt cổ truyền. Rồi từ công nghệ nghiền khô sang nghiền khô siêu mịn một công nghệ mới mẻ, một bước đột phá ngoạn mục không những đầu tiên ở Việt Nam mà còn đầu tiên trên phạm vi toàn thế giới về lĩnh vực sản xuất gạch cotto và sản xuất các dạng ngói cổ phục chế.
Nghiên cứu tìm ra cái mới là một việc làm đã khó, xong từ nghiên cứu ứng dụng thành hiện thực lại càng khó khăn gấp bội lần vì đầu tư máy móc thiết bị cho mỗi đề tài, mỗi công trình phải có tài chính. Mà tài sản thế chấp không có, dự án lập nên có người cho là hoang tưởng, gõ cửa ngân hàng này sang ngân hàng khác, gõ cửa ngày này qua ngày khác rồi đều được trả lời “thông cảm”. Cũng đành cam chịu vì ngân hàng đi vay để cho vay, họ cũng phải “Trông giỏ bỏ thóc”.
Chỉ tiếc rằng chọn mặt để gửi vàng, sự dũng cảm, tầm nhìn xa trông rộng của các Nhà đầu tư tài chính thì không phải mấy ai cũng thấy. Thôi thì tự bằng lòng cái khó bó cái khôn, rồi cái khó lại ló cái khôn. Đành dùng chiêu giật gấu vá vai, khất nhận nợ nần, chai sạn trước gió giông đã cho chúng tôi một giải pháp đầu tư từng bước, đầu tư nhỏ giọt nhờ đồng vốn sản phẩm làm ra, nhờ anh em bạn bè, nhờ các nhà cung cấp vật tư hảo tâm, nhờ các nhà tài chính mới, cũ,… cóp nhặt để đầu tư cho khoa học, cóp nhặt đầu tư cho từng sáng kiến, cải tiến được xếp hạng trước sau.
Mừng thay, sau trên dưới 10 năm vận lộn với tình yêu vào đất, với nghề, nhìn cơ đồ hôm nay khá nổi trội. Công ty cổ phần Gốm Đất Việt có công nghệ sản xuất gạch cotto hiện đại nhất Việt Nam, Công ty cổ phần Gạch Ngói Đất Việt sản xuất ngói lợp cao cấp với công nghệ lò nung tuylen cũng hiện đại bậc nhất Việt Nam. Môi trường sản xuất đạt tiêu chí sáng, xanh, sạch, đẹp số 1 nghề thổ mộc, cán bộ công nhân có việc làm đầy đủ, thu nhập khá cao vào bậc nhất ngành sản xuất gạch ngói đất nung, sau giờ làm việc người lao động có nơi vui chơi giải trí; sân bóng đá thảm cỏ nhân tạo, sân tennis, sân bóng chuyền, cầu lông hoặc dạo chơi cất vó bè, đi bách bộ trên con đường “đường quê đất Việt”, sau ca sản xuất quần áo bảo hộ có người giặt miễn phí, có phòng tắm nóng lạnh, xông hơi, giữa ca ăn tự chọn miễn phí; các cháu mẫu giáo Mầm non Đất Việt được chăm sóc ân cần chu đáo, ăn uống thường ngày miễn phí, lương cô nuôi dạy trẻ bố mẹ các cháu không phải đóng tiền. Sinh nhật của thành viên Gốm Đất Việt được chúc mừng, vui, buồn được chia sẻ động viên, mọi người được thỏa sức sáng tạo, công nhân lao động có sáng kiến cải tiến được trân trọng tôn vinh ghi sổ vàng, thợ bàn tay vàng có phụ cấp theo tháng.
Đảng viên, Đoàn viên là những cánh chim không mỏi, là những bông hoa đẹp nhất trong vườn hoa Gốm Việt. Và họ đam mê đất dẻo, đam mê tìm tòi sáng kiến cải tiến, khoa học kỹ thuật và công nghệ, luôn ghi nhớ lời dạy của Bác Hồ “Không có việc gì khó”. Vì vậy tổ hợp Công ty cổ phần Gốm Đất Việt đã vươn lên hết sáng tạo này đến sáng tạo khác. Những người lao động Gốm Đất Việt quả thực kiên cường, dũng cảm, họ là những chiến sĩ tiên phong trên mọi nẻo đường để nghiên cứu tìm tòi sáng tạo góp phần thay đổi công nghệ sản xuất gạch ngói đất sét nung Việt Nam đương đại.
Không những vậy năm 2020 dịch COVID-19 lây lan đến Việt Nam, cả nước ta gồng mình chống đỡ. Gốm Đất Việt đứng chân trên đất Tràng An thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh - một vùng đất địa linh nhân kiệt có lúc là tâm điểm COVID-19, song với tinh thần kỷ luật đồng tâm truyền thống của giai cấp công nhân vùng mỏ anh hùng, Gốm Đất Việt vừa phòng chống dịch vừa sản xuất kinh doanh thời COVID-19 và cũng là năm tổ hợp Gốm Đất Việt trong khó khăn nở rộ hoa chiến thắng với 2/5 giải nhất, cộng 1/11 giải nhì VIFOTEC. Duy nhất cả nước 1 giải Wipo (Huy chương vàng của Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế Giới cho các nhà sáng tạo) thuộc về Gốm Đất Việt. Cộng thêm 19 kỷ lục Việt Nam, 2 Kỷ lục Thế Giới Tổ hợp Gốm Đất Việt đón nhận. Và liên tiếp 3 lần Sao Vàng Đất Việt (Năm 2012, 2015, 2018). Giải bạc, giải Vàng Chất lượng Quốc gia (Năm 2015, 2016). Top 500 doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất Việt Nam (Năm 2015). Doanh nghiệp khoa học và công nghệ (cho Công ty cổ phần Gạch Ngói Đất Việt) đầu tiên ngành sản xuất gạch ngói đất sét nung (Năm 2019). Đồng thời còn nhiều giải thưởng cao quý khác của các tổ chức xã hội và nhiều sáng kiến cải tiến khác làm lợi cho doanh nghiệp nhiều chục tỷ đồng, tiết giảm hàng trăm lao động, mặt khác hàng trăm lao động không phải lao động nặng nhọc, nóng bụi…
Thành quả trên là thành quả của con đường luôn quan tâm sâu sắc đam mê nghiên cứu khoa học kỹ thuật và công nghệ của tập thể cán bộ, công nhân viên và người lao động Gốm Đất Việt. Xuất phát điểm họ là con em nông dân với tình yêu đồng đội, anh em đồng nghiệp nồng nàn đượm tình giai cấp, đượm tình làng nghĩa xóm, đượm tình với Đảng, Bác thân yêu, họ vươn lên để thoát nghèo, vươn lên để vơi bớt nặng nhọc khó khăn, để không còn là 1 nghề yếu thế.
Với tấm lòng tự tôn dân tộc được các nhà khoa học chân chính quan tâm động viên khích lệ như GS.TSKH Đặng Vũ Minh, TS. Lê Xuân Thảo, TS. Lê Bích Thắng… Đó là tấm gương của những người thầy, người anh, người bạn chân thành tốt bụng. Đó là những Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà Giáo - Chủ tịch Hội đồng chuyên môn mẫu mực như thầy Trần Vĩnh Diệu, cô Đặng Kim Chi… đã công minh, sát thực, vô tư, thanh bạch và vì vậy chúng tôi vui mừng khôn tả tự hào hãnh diện có được những giải thưởng cao quý kết tinh từ thấm đượm mồ hôi công sức của những bàn tay lao động chai sần truyền lửa vào sản phẩm Gốm Đất Việt thân yêu. Đây là một giải thưởng vô cùng danh giá, góp phần động viên khích lệ những con người Gốm Đất Việt bằng tình yêu lao động làm nên những điều như không tưởng thành hiện hữu hôm nay giữa thanh thiên bạch nhật.
Giờ đây, mặc dù Bác Hồ đã đi xa nhưng các khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch có sản phẩm Gốm Đất Việt, khu di tích K9 có sản phẩm Gốm Đất Việt. Giữa trùng khơi mênh mông - Quần đảo Trường Sa một vùng đất thiêng liêng thân yêu của Tổ Quốc: Đình - Chùa, đảo Trường Sa có sản phẩm Gốm Đất Việt. ngoài ra sản phẩm Gốm Đất Việt có mặt ở mọi miền đất nước, vươn tới 51 quốc gia vùng lãnh thổ Năm Châu. Đồng thời đóng góp vào ngân sách hàng trăm tỷ đồng - tuy rằng bé nhỏ nhưng là tấm lòng của những người con Đất Việt làm nghề thổ mộc với Tổ Quốc. Thành quả này của tổ hợp Công ty cổ phần “Gốm Đất Việt” có công lao rất lớn của lãnh đạo chính quyền địa phương, của các Sở ban ngành tỉnh Quảng Ninh, thị xã Đông Triều, xã Tràng An nay là phường Tràng An, của các nhà đầu tư tài chính, nhà thầu xây dựng, nhà cung cấp vật tư, nhà phân phối tiêu dùng sản phẩm Gốm Đất Việt, của bạn bè, anh em thông cáo báo chí, truyền thông…
Nhưng thật thiếu sót nếu không nói đến công sức vô cùng quý báu của các nhà khoa học. Đặc biệt của VUSTA, của Quỹ hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) là động lực quan trọng, là hun đúc cổ vũ cho tổ hợp Gốm Đất Việt làm nên sáng tạo hôm nay và mai sau.
Có thể nói, VUSTA, Quỹ hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) trải qua một chặng đường kể từ ngày thành lập đã góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển KH&KT nước nhà. Hình ảnh các lãnh đạo VUSTA, của Quỹ hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) và cộng sự qua các thời kỳ và hình ảnh Chủ tịch VUSTA khóa VI, VII và kiêm Chủ tịch Quỹ VIFOTEC, GS.TSKH Đặng Vũ Minh còn mãi trong tôi và đồng đội thân yêu của tôi những nhà “Khoa học” không chứng chỉ thuộc tổ hợp Gốm Đất Việt.
Một niềm hy vọng tràn đầy với tân Chủ tịch VUSTA và Quỹ VIFOTEC TSKH Phan Xuân Dũng và đồng nghiệp của ông tiếp tục tỏa sáng, giành nhiều thắng lợi mới, là niềm tin, niềm tự hào của doanh nghiệp, doanh nhân của các nhà khoa học, các nhà sáng tạo trên mọi miền quê yêu dấu trong đó có doanh nghiệp, doanh nhân Gốm Đất Việt.
Con đường phía trước Gốm Đất Việt chúng tôi xác định còn lắm chông gai, ghềnh thác cả phong ba bão táp. Nhưng chúng tôi tin vào sức mình, tin vào Đảng, Nhà nước tiếp tục quan tâm đến giới trí thức, giới KHKT và ngày càng có sự quan tâm, có chính sách khuyến khích ưu việt hơn nữa cho những tổ chức cá nhân đam mê công hiến cho KHKT&CN.
Mười năm trôi qua kể từ ngày khởi nghiệp, Gốm Đất Việt đã trân trọng tổng kết những thành tựu tiêu biểu về lĩnh vực KHKT&CN đã đạt được, đồng thời chuẩn bị lên đường với hành trang, khát vọng, mục tiêu, biện pháp mới để từ nay đến năm 2030 viết tiếp trang sử vẻ vang về lĩnh vực KHKT&CN mang hào khí Thăng Long ngàn năm văn hiến, mang hào khí của dân tộc anh hùng. Tin tưởng sâu sắc rằng tổ hợp Gốm Đất Việt tiếp tục nhận được sự giúp đỡ chân thành quý báu, động viên khích lệ kịp thời của VUSTA - nơi tập hợp, đoàn kết và phát huy đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam và của Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC).