Theo báo An Ninh Thủ Đô, được biết đến dưới nhiều tên gọi khác nhau như Ploutonion (Hy Lạp) hay Plutonium (trong tiếng Latin), “cổng địa ngục” Pluto là một cái hang được sử dụng làm cánh cửa dẫn đến thế giới âm phủ trong thần thoại Hy Lạp – La Mã.

"Cổng địa ngục" được nhắc tới rất nhiều trong những câu chuyện thời cổ đại. Trong cuốn sách của nhà địa chất học Hy Lạp Strabo viết trong khoảng thời gian từ năm 63 trước công nguyên – năm 24 sau công nguyên có đoạn: “Nơi đây đầy khói sương ẩm ướt tới nỗi người ta chẳng thể nhìn thấy mặt đất. Bất cứ con vật nào bước vào vùng đất này đều sẽ chết ngay lập tức. Đứng trước cổng địa ngục, tôi tung những con quạ bay vào vùng đất thiêng, ngay lập tức chúng trút hơi thở cuối cùng và rơi xuống đất”.

Cổng địa ngục Pluto được cho là cánh cửa nối liền nhân gian và địa phủ.

Di tích của cổng địa ngục được tìm ra bởi một nhóm khảo cổ dẫn đầu là giáo sư Francesco D'Andria thuộc đại học Salento, Ý. Các nhà khảo cổ đã tiến hành một cuộc tìm kiếm ở khu di sản thế giới Hierapolis (từng là thành phố của Hy Lạp – La Mã cổ đại). Di tích còn lại của Hierapolis hiện nằm gần khu vực Pamukkale, Thổ Nhĩ Kỳ. Giáo sư Francesco cho hay: “Chúng tôi tìm thấy Cổng Pluto bằng việc tái tạo lại những dòng suối nước nóng bắt nguồn từ hang động này, nơi sản sinh ra những bãi đá vôi trắng nổi tiếng. Chúng tôi có thể thấy được các chất gây chết người ở đây trong suốt cuộc khai quật. Một vài con chim đã chết do khí CO2 khi chúng cố lại gần cánh cổng”

Đội khảo cổ đã tìm thấy rất nhiều cột Ion, phía trên cột có những vết khắc biểu hiện sự cống hiến cho thần chết, Pluto và Kore. Ngoài ra, vết tích của một ngôi đền, một hồ nước và vài bậc thang phía trên hang đã được tìm thấy. Tất cả đều khớp với bản mô tả về “cổng địa ngục” trong các nguồn tài liệu cổ. Người cổ đại chỉ có thể đứng nhìn các nghi thức thần thánh từ các bậc thang này, chứ họ không thể đứng gần cánh cổng, chỉ có các linh mục mới có thể đứng ngay trước cánh cổng này.

Cổng địa ngục được tìm thấy tại thành phố cổ Hierapolis.

Thành phố cổ Hierapolis bắt đầu tồn tại từ khoảng năm 190 trước công nguyên. Nơi đây từng là một thành phố thịnh vượng dưới sự cai trị của đế chế La Mã với vô số đền thờ, nhà hát và là một trung tâm chữa bệnh nổi tiếng với nhiều suối nước nóng, theo báo Giao Thông.

Theo giáo sư D’Andria, “cổng địa ngục” là nơi diễn ra những nghi lễ chào đón cái chết. Những thầy tu tới hành lễ ở đây thường dùng nước ở hồ nhỏ phía trước “cổng địa ngục”, họ còn ngủ lại trên vùng đất dữ và bắt đầu thu nhận khí độc vào mình. Những hình ảnh họ gặp trong mơ khi ngủ lại trên vùng đất dữ thường được coi như những lời tiên tri, sấm truyền của đấng thần linh nhưng kỳ thực đó chỉ là hiện tượng ảo giác sinh ra do hít phải khí độc thoát ra từ mạch nước ngầm dưới lòng đất.

Việc tìm ra cổng Pluto có ý nghĩa đặc biệt trong ngành khảo cổ học. Nó khẳng định và làm rõ các thông tin về nguồn văn học và lịch sử cổ đại.