"Kho báu" mới được nhóm nghiên cứu từ Trường Đại học California ở Los Angeles (UCLA - Mỹ) tìm thấy giữa bộ dữ liệu khổng lồ mà tàu săn sự sống Perseverance của NASA thu thập được trước khi sự cố nghiêm trọng xảy ra với bạn đồng hành Ingenuity của nó.
Jezero Crater ngập đầy nước và sự sống trong quá khứ hơn 3 tỉ năm trước - Ảnh đồ họa: NASA
Theo Space.com, bằng cách sử dụng thiết bị RIMFAX gắn trên mình, Perseverance đã "nhìn" sâu vào các lớp trầm tích sâu bên dưới Jezero Crater, một miệng hố khổng lồ trên bề mặt Sao Hỏa.
Jezero Crater từ lâu đã được NASA cho rằng là tàn tích của một hồ nước cổ đại, thông với mạng lưới sông ngòi phức tạp xung quanh.
Các nhà khoa học UCLA đã chỉ ra 2 giai đoạn lắng đọng riêng biệt, lặp lại theo chu kỳ, khiến các lớp trầm tích trong như các lớp bánh đều đặn. Đó là một cảnh tượng hoàn toàn quen thuộc, bởi đã được quan sát trên Trái Đất, nơi trầm tích lắng đọng khác nhau tùy theo mùa.
Chính sự dao động theo mùa của mực nước hồ cổ đại ở Sao Hỏa đã giúp trầm tích theo thời gian tạo thành một vùng đồng bằng rộng lớn, là nơi Perseverance đã đi qua từ tháng 5 đến tháng 12-2022.
Phát hiện vừa được công bố trên tạp chí khoa họcScience Advancesnày này cũng đem đến một tin vui lớn, vì Perseverance được thiết kế để thu thập, phân tích mẫu.
Con robot này cũng bỏ lại trên đường đi những ống chứa mẫu mà các nhiệm vụ tương lai của NASA sẽ thu thập và đem về Trái Đất, nơi có các điều kiện phân tích chi tiết hơn.
Perseverance - tàu đổ bộ robot dạng xe rover - và bạn đồng hành là chiếc trực thăng robot Ingenuity đã đáp xuống Sao Hỏa vào tháng 2-2021, với sứ mệnh tìm kiếm bằng chứng về sự sống.
Ingenuity đóng vai trò trinh sát từ trên không ở tầm thấp, để giúp khoanh vùng những khu vực mà Perseverance - chậm chạp hơn nhưng nhiều "vũ khí" hơn - sẽ khảo sát chi tiết.
Mới đây, ngày 25-1, NASA đã tuyên bố kết thúc sứ mệnh Ingenuity, sau khi chiếc trực thăng bé nhỏ này bị hỏng cánh quạt trong chuyến bay thứ 72.
Ingenuity vẫn là một sứ mệnh thành công ngoài sức tưởng tượng, bởi nó chỉ được thiết kế cho nhiệm vụ kéo dài 30 ngày. Tuy nhiên, nó đã vượt ngoài mong đợi khi đồng hành cùng Perseverance suốt 3 năm qua.
Bản thân Perseverance cũng chỉ có sứ mệnh chính khoảng gần 2 năm Trái Đất, nhưng cho đến nay nó vẫn hoạt động hoàn toàn tốt.