Nhiều thiếu sót, sai phạm hàng loạt dự án ở TP Hải Phòng

Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai; công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng của UBND thành phố Hải Phòng. Nhiều thiếu sót, sai phạm ở hàng loạt dự án tại TP Hải Phòng đã được Thanh tra Chính phủ chỉ ra.

Khu đô thị mới Hoàng Huy Green River là dự án đối ứng của dự án BT do Công ty cổ phần đầu tư dịch vụ tài chính Hoàng Huy làm chủ đầu tư tại xã Hoa Động (Thủy Nguyên, Hải Phòng).

Kết luận thanh tra nêu rõ, ngày 15/8/2023, UBND TP Hải Phòng có quyết định phê duyệt giá đất cụ thể tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trả tiền hàng năm cho dự án trên cơ sở chứng thư định giá ngày 8/8/2023 của Công ty TNHH tư vấn và thẩm định giá Phú Khang. Việc xác định giá đất dự án trên cụ thể theo phương pháp thặng dư kết hợp với phương pháp so sánh là phù hợp quy định tại điều 6 Thông tư số 36 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Tuy nhiên, chứng thư thẩm định giá đất của dự án còn một số hạn chế, thiếu sót. Cụ thể, theo quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận nhà đầu tư ngày 26/7/2023 của UBND TP Hải Phòng có nội dung điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng các hạng mục công trình: Thời gian dự kiến từ quý I/2024 đến hết quý IV/2028 (trên 4 năm), nhưng trong chứng thư định giá đất thì thời gian đầu tư xây dựng của dự án là 2 năm.

Từ đó, dẫn đến việc xác định chi phí đầu tư xây dựng trong chi phí phát triển của dự án khi quy đổi về giá trị hiện tại làm cơ sở xác định giá đất của dự án có sự thay đổi. Đến thời điểm thanh tra, dự án chưa có thiết kế cơ sở được thẩm định và phê duyệt.

Đáng chú ý, đến thời điểm thanh tra, dự án chưa được cấp giấy phép xây dựng đối với các hạng mục, công trình phải có giấy phép xây dựng, nhưng chủ đầu tư đã triển khai thi công san nền và thi công phần móng một số trục đường giao thông là vi phạm Luật Xây dựng.

Dự án KCN Nam Cầu Kiền, kết luận cho biết, dự án tại các xã Hoàng Động, Lâm Động, Kiền Bái, Thiên Hương của huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng) do Công ty cổ phần Shinec làm chủ đầu tư.

Theo kết luận thanh tra, UBND TP Hải Phòng có quyết định số 1529 ngày 10/8/2009 phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 KCN Nam Cầu Kiền - giai đoạn I, có vị trí cạnh tuyến quốc lộ 10, nhưng không có ý kiến bằng văn bản của Bộ Xây dựng theo quy định.

UBND TP Hải Phòng đã thực hiện các bước phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng, lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án xong năm 2009, nhưng đến ngày 30/9/2020, Hải Phòng mới ban hành quyết định thành lập KCN Nam Cầu Kiền là chậm thời gian theo quy định.

Việc UBND TP Hải Phòng ban hành quyết định số 2682 ngày 30/10/2016, giao hơn 24ha đất để thực hiện dự án, nhưng không có trong kế hoạch sử dụng đất năm 2016 của huyện Thủy Nguyên là chưa đảm bảo theo quy định, sau đó, đã được bổ sung, cập nhật tại bản đồ hiện trạng sử dụng đất huyện Thủy Nguyên năm 2017.

UBND TP Hải Phòng ban hành quyết định cho thuê đất nhưng không cụ thể từng diện tích theo mục đích sử dụng để làm căn cứ xác định cụ thể diện tích, loại đất thuê trả tiền hàng năm và diện tích đất xây dựng kết cấu hạ tầng sử dụng chung được miễn tiền thuê đất theo quy định. Do đó, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng đã cấp 8 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hơn 149ha cho chủ đầu tư thực hiện dự án, nhưng không thể hiện rõ vị trí, diện tích đất của từng mục đích sử dụng đất theo quy định.

Công ty cổ phần Shinec đã thực hiện kê khai và nộp tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa đối với hơn 46,6ha đất. Số diện tích còn lại của dự án được cấp tại quyết định số 268 ngày 31/10/2016 hơn 24,1ha, tại quyết định số 241 ngày 30/01/2023 diện tích là hơn 4,4ha. Đối với diện tích đất này, đến thời điểm thanh tra, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng chưa hướng dẫn công ty kê khai để làm cơ sở xác nhận, thông báo số tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa phải nộp.

Theo báo cáo của UBND TP Hải Phòng, sau khi kết thúc thanh tra trực tiếp, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng đã hướng dẫn Công ty cổ phần Shinec kê khai bổ sung diện tích đất trồng lúa chuyển mục đích sử dụng sang đất phi nông nghiệp. Việc kê khai này của công ty được UBND huyện Thủy Nguyên xác nhận, Sở Tài chính Hải Phòng thông báo số tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa phải nộp. Công ty cổ phần Shinec đã thực hiện nộp đủ số tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa theo thông báo của Sở Tài chính Hải Phòng.

Tiến độ thực hiện dự án chưa đáp ứng so với yêu cầu có nguyên nhân do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng nên việc giao đất cho nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án còn chậm.

Kết luận thanh tra nêu rõ, dự án đầu tư xây dựng nhà máy phân bón NPK xã Kiên Bái, huyện Thủy Nguyên do Công ty cổ phần Phát triển nông nghiệp GFS Việt Nam làm chủ đầu tư.

Theo kết luận thanh tra, các công trình xây dựng đều không có giấy phép xây dựng kèm theo hồ sơ thiết kế cấp phép được thẩm định; không lưu trữ đầy đủ hồ sơ. Ngày 14/12/2016, Thanh tra Sở Xây dựng Hải Phòng đã có Quyết định số 186/QĐ-XPVPHC xử phạt hành vi vi phạm không lưu trữ đầy đủ hồ sơ chất lượng công trình xây dựng theo quy định với số tiền phạt là 7,5 triệu đồng.

Dự án chậm tiến độ, không đạt mục tiêu, hiện đã tạm dừng hoạt động theo Báo cáo số 10/BC-NNVN ngày 6/3/2024 thì công ty mới đầu tư dây chuyền và chạy thử với tổng chi phí là 14.163,660 triệu đồng (đạt 3,55% tổng mức đầu tư). Từ năm 2017 đến nay, dự án dừng hoạt động, không triển khai tiếp. Theo đó, dự án đã chậm 7 năm theo Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư mã số dự án số 5581022770 do Sở Kế hoạch và Đầu tư Hải Phòng cấp.

Ngày 6/11/2023, Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Hải Phòng đã kiểm tra và ra Quyết định số 182/QĐ-XPVPHC ngày 6/11/2023 xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Phát triển nông nghiệp GFS Việt Nam số tiền 85 triệu đồng vi hành vi chưa thực hiện dự án đúng tiến độ dự án.

Trong quá trình triển khai dự án từ năm 2016 đến nay, Sở TTN&MT chưa thanh tra, kiểm tra việc sử dụng đất của Công ty GFS Việt Nam nên không có kiến nghị UBND Thành phố có biện pháp xử lý theo quy định của Luật Đất đai. 

Dự án khách sạn quốc tế Đồ Sơn do công ty cổ phần kinh doanh bất động sản NC Home làm chủ đầu tư.

Thanh tra Chính phủ nêu rõ, đến thời điểm thanh tra, một phần dự án vẫn chưa được triển khai thi công xây dựng, chậm tiến độ đầu tư là chưa đúng quy định. Sở Kế hoạch và đầu tư đã kiểm tra và xử phạt vi phạm hành chính về tiến độ đầu tư.

Về đầu tư xây dựng, các hạng mục công trình đang thi công của dự án Khách sạn Quốc tế Đồ Sơn chưa được cấp giấy phép xây dựng là vi phạm Luật Xây dựng. Ngày 28/2/2024, Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn đã ban hành quyết định xử phạt hành chính 140 triệu đồng. Ngày 24/4/2024, UBND quận Đồ Sơn có văn bản yêu cầu công ty cổ phần kinh doanh bất động sản NC Home dừng thi công tuyệt đối các công trình vi phạm, khẩn trương thực hiện các thủ tục về đất đai, đầu tư, đề nghị cấp có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng.

Đến thời điểm thanh tra, UBND TP Hải Phòng chưa ban hành quyết định thu hồi đất của Công ty CP Tập đoàn Nam Cường để giao cho công ty cổ phần kinh doanh bất động sản NC Home thuê đất theo hợp đồng chuyển nhượng đã được UBND TP Hải Phòng chấp thuận. Công ty CP Tập đoàn Nam Cường vẫn đang tiếp tục thực hiện nộp tiền thuê đất hàng năm và không nợ đọng tiền thuê đất đối với Nhà nước.

Dự án đầu tư tòa nhà Matexim Hải Phòng Plaza tại số 20 đường Trần Phú, quận Ngô Quyền, Hải Phòng do Công ty CP Matexim Hải Phòng- Animex làm chủ đầu tư.

Kết luận thanh tra chỉ rõ, UBND TP Hải Phòng có văn bản ngày 6/10/2009, phê duyệt phương án kiến trúc công trình tòa nhà Sao Việt với tầng cao xây dựng 16 tầng nổi, chiều cao 58,9m là không phù hợp với độ cao tĩnh không tối đa. Ngày 25/8/2022, Cục tác chiến, Bộ Tổng tham mưu có văn bản chấp thuận độ cao tĩnh không xây dựng công trình phù hợp với phương án kiến trúc đã được phê duyệt.

Tại thời điểm phê duyệt, phương án kiến trúc dự án chưa phù hợp với Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng TP Hải Phòng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Việc UBND TP Hải Phòng có quyết định 407 cho công ty CP Matexim Hải Phòng- Animex thuê để xây dựng Trung tâm thương mại, văn phòng cho thuê, căn hộ để bán và cho thuê nhưng chưa thực hiện trình tự, thủ tục chuyển mục đích từ thuê đất sang giao đất thực hiện dự án là không đúng quy định, dẫn đến chưa xác định được tiền sử dụng đất theo mục đích của dự án.

Đến thời điểm thanh tra, dự án chưa được UBND TP Hải Phòng phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty CP Matexim Hải Phòng- Animex do vẫn còn một số hộ dân sinh sống trong dự án chưa thực hiện di dời.

Qua thanh tra 18 dự án sử dụng đất, Thanh tra Chính phủ kết luận, có 11/18 dự án có hạn chế, thiếu sót về công tác quy hoạch; 2/18 dự án hạn chế thiếu sót trong việc lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở; 3/18 dự án hạn chế, thiếu sót về giao đất, cho thuê đất; 8/18 dự án có hạn chế, thiếu sót trong việc xác định tiền sử dụng đất…Một số dự án chủ đầu tư thi công xây dựng nhưng chưa có giấy phép xây dựng hoặc xây dựng không đúng quy hoạch chi tiết được phê duyệt, giấy phép xây dựng được cấp.

Thanh tra Chính phủ cho rằng, để xảy ra hạn chế thiếu sót, trách nhiệm thuộc Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng phụ trách lĩnh vực thời kỳ có liên quan; Hội đồng thẩm định giá đất thành phố thời kỳ có liên quan; Giám đốc, phó Giám đốc phụ trách lĩnh vực các sở, ngành: Tài nguyên và Môi trường; Xây dựng; Tài chính; Kế hoạch và Đầu tư, Cục trưởng, Phó Cục trưởng Thuế TP thời kỳ có liên quan; Chủ tịch, Phó Chủ tịch các quận, huyện thời kỳ có liên quan; Chủ đầu tư các dự án và các tổ chức, cá nhân có liên quan…