UAV Nga phá vỡ giới hạn, ngồi ở Moscow tiêu diệt mục tiêu Ukraine

Theo hãng thông tấn RIA Novosti, một lính điều khiển máy bay không người lái (UAV) cảm tử “Gadfly” của Nga, đang ở thủ đô Moscow, đã điều khiển UAV cất cánh từ tiền tuyến Chasiv Yar ở tỉnh Donetsk (Ukraine) và thành công tiêu diệt một mục tiêu của quân đội Ukraine thông qua hệ thống điều khiển mang tên “Orbita”. Ảnh: RIA Novosti

Thử nghiệm này cho thấy quân đội Nga đã tìm ra cách khắc phục giới hạn về tầm hoạt động của UAV FPV, từ đó mở ra khả năng triển khai rộng rãi các UAV loại này mà không bị bó buộc bởi khoảng cách. Nói cách khác, nỗi ám ảnh thực sự của binh sĩ Ukraine ở tiền tuyến có thể đã bắt đầu. Ảnh: RIA Novosti

Theo thông tin được truyền thông Nga tiết lộ, tại Chasiv Yar, một đơn vị UAV của Lữ đoàn tình nguyện “Española” gồm các binh sĩ và kỹ sư đã thực hiện công tác chuẩn bị cất cánh cho chiếc UAV FPV “Gadfly”, đồng thời cung cấp hệ thống liên lạc và dẫn đường. Ảnh minh họa: Bộ Quốc phòng Nga

Khi mọi thứ sẵn sàng, người điều khiển ở Moscow tiếp nhận quyền điều khiển UAV thông qua hệ thống “Orbita” và cho UAV cất cánh. Sau khi bay được hơn 11 km, UAV đã đánh trúng một mục tiêu quân sự của Ukraine. Toàn bộ quá trình tấn công đã được một UAV trinh sát khác ghi lại từ trước và gửi về hình ảnh xác nhận mục tiêu đã bị tiêu diệt. Ảnh minh họa

Chỉ huy lữ đoàn “Española” với biệt danh “Ispanets” chia sẻ với RIA Novosti rằng, thử nghiệm lần này tập trung vào hai yếu tố chính: khả năng điều khiển UAV bằng chuột và quan trọng nhất là năng lực truyền tín hiệu vượt hơn 1.000 km – điều mà các hệ thống thông thường khó đáp ứng. Ảnh: RIA Novosti

Hệ thống điều khiển siêu tầm xa “Orbita” được phát triển bởi Trung tâm Hệ thống và Công nghệ Không người lái Nga, do ông Andrei Bezrukov đứng đầu. Đây là tổ hợp phần mềm – phần cứng tích hợp, gồm hệ thống theo dõi mục tiêu bằng trí tuệ nhân tạo, liên lạc thông minh và thiết bị hỗ trợ, cho phép tấn công từ xa các mục tiêu ở tiền tuyến. Sau thử nghiệm, ông Bezrukov nhận xét: “Công nghệ này tuyệt vời.” Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Thực tế, công nghệ điều khiển UAV từ xa không phải là điều mới mẻ. Trong chiến tranh Afghanistan, quân đội Mỹ đã sử dụng mô hình tương tự: UAV được triển khai tại Afghanistan hoặc các căn cứ lân cận, còn người điều khiển ngồi tại Mỹ, sử dụng tín hiệu vệ tinh để kiểm soát quá trình cất – hạ cánh, tuần tra, trinh sát và chiến đấu. Ảnh: Forbes

Ưu điểm của phương thức này là giảm thiểu tối đa chi phí và rủi ro – ngay cả khi UAV bị bắn rơi hoặc căn cứ bị tập kích, thiệt hại cũng chỉ là các thiết bị có thể nhanh chóng bổ sung. Ảnh: TASS

Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở chỗ: quân đội Mỹ sử dụng các UAV cỡ trung và lớn có tích hợp mô-đun liên lạc vệ tinh, với không gian bên trong đủ rộng để triển khai hệ thống này. Trong khi đó, phía Nga lại thử nghiệm điều khiển từ xa với UAV FPV cực nhỏ, nặng chỉ vài kg – đến cả việc mang một viên pin lithium lớn cũng là thách thức, chưa nói đến mô-đun vệ tinh. Ảnh: Forbes

Thế nhưng trong cuộc thử nghiệm, chiếc FPV “Gadfly” vẫn có thể tiếp nhận và thực hiện tín hiệu điều khiển từ khoảng cách hàng ngàn km, cho thấy Nga đã giải được bài toán trung chuyển tín hiệu – một bước tiến đáng kể có thể tạo ra ảnh hưởng lớn đến cục diện chiến trường. Ảnh: Sputnik

Trước đây, do giới hạn của tín hiệu vô tuyến, UAV FPV chỉ có bán kính tác chiến vài chục km – thậm chí chỉ vài km nếu tính đến môi trường tác chiến phức tạp và sự gây nhiễu từ hệ thống điện tử của Ukraine. Điều này buộc các nhân viên điều khiển UAV phải hoạt động sát tiền tuyến – một nhiệm vụ cực kỳ nguy hiểm. Ảnh: Top War

Họ có thể trở thành mục tiêu của pháo binh tầm xa, hoặc tệ hơn là bị đặc nhiệm đối phương tập kích. Quân Nga từng nhiều lần đột kích tiêu diệt nhóm điều khiển UAV của Ukraine ở tiền tuyến, và phía Ukraine cũng không ít lần lần theo tín hiệu UAV để định vị nơi ẩn náu của Nga, sau đó gọi pháo phản lực HIMARS tới tấn công bằng đạn chùm. Ảnh minh họa: Bộ Quốc phòng Nga

Khi công nghệ điều khiển từ xa này hoàn thiện, điều đó có nghĩa là các điều khiển viên UAV của Nga có thể tác chiến từ nơi cách tiền tuyến hàng trăm km, an toàn điều khiển UAV tấn công mục tiêu của Ukraine mà không lo bị tiêu diệt chỉ vì một sai sót nhỏ. Ảnh: RIA Novosti

Tất nhiên, do tầm hoạt động của UAV FPV khá hạn chế, chiến thuật mà Nga áp dụng có thể sẽ giống như trong thử nghiệm lần này: lực lượng tiền tuyến phụ trách triển khai và hiệu chỉnh ban đầu, còn phần điều khiển và tấn công chính được thực hiện từ hậu phương. Ảnh minh họa

Một chi tiết khác ít được chú ý là lần này Nga đã thử nghiệm điều khiển UAV bằng chuột máy tính. Trước đây, cả UAV FPV lẫn các loại UAV 4 cánh quạt cỡ nhỏ khác chủ yếu được điều khiển bằng tay cầm chuyên dụng, tay cầm chơi game, hoặc các công cụ mã nguồn mở, đòi hỏi người vận hành phải có trình độ chuyên môn khá cao. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, nếu chỉ cần bàn phím và chuột thông thường để điều khiển, thì bất kỳ ai có chút kinh nghiệm chơi game, qua đào tạo cơ bản là đã có thể sử dụng UAV FPV trong chiến đấu. Cộng thêm hệ thống “Orbita” hỗ trợ mạnh mẽ, điều này có thể giúp giảm đáng kể ngưỡng tuyển dụng điều khiển viên UAV và mở rộng nhanh chóng lực lượng vận hành – một mô hình tác chiến ít rủi ro sinh mạng nhưng đầy hiệu quả. Ảnh: RIA Novosti

Cách mà Nga đạt được bước đột phá kỹ thuật này cũng gây nhiều tò mò. Bởi nếu phương án hiệu quả như vậy được phát triển sớm hơn, ưu thế của Nga trên chiến trường hẳn đã rõ rệt hơn nữa. Ảnh: News.ru