NGND Nguyễn Thị Hiền là một trong hai cá nhân được vinh danh tại Giải Cống hiến Nhân tài Đất Việt 2025, giải thưởng lần đầu tiên được tổ chức nhằm tôn vinh những chuyên gia giáo dục dành trọn đời cho sự nghiệp trồng người. Bà được ghi nhận nhờ những đóng góp quan trọng cho ngành giáo dục, đặc biệt trong vai trò Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm-Hà Nội.

“Nhận Giải Cống hiến, tôi rất vui. Là một người đã từng là bộ đội rồi trở thành nhà giáo, tôi đã trải qua nhiều thăng trầm trong cuộc sống. Điều khiến tôi hạnh phúc nhất là mang lại niềm vui cho mọi người, đặc biệt là trẻ em. Ngay khi nhận giải, tôi đã tặng lại phần thưởng cho quỹ khuyến học chứ không giữ cho riêng mình”, NGND Nguyễn Thị Hiền tâm sự.

Trải qua 28 năm xây dựng và phát triển, đến nay, Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm-Hà Nội đã trở thành một trong những trường tiểu học lớn nhất Thủ đô. Nhìn lại chặng đường đã qua, NGND Nguyễn Thị Hiền không khỏi bồi hồi khi nhớ về những ngày đầu xây dựng trường với ba “không”: không chuyên môn tiểu học, chưa từng làm quản lý và không có nguồn lực tài chính.

Cuối những năm 1990, khi tiếng Nga rơi vào thời kỳ thoái trào, bà Hiền, vốn là giáo viên tiếng Nga bất ngờ được giao nhiệm vụ xây dựng đề án thành lập trường tiểu học chuyên ngữ đầu tiên của cả nước. Có lẽ, nếu không được “đẩy” vào hoàn cảnh ấy, bà đã không có cho mình một lối rẽ quan trọng và đầy ý nghĩa trong cuộc đời. Nhưng để đi được con đường đó, bà đã phải trải qua biết bao mồ hôi, nước mắt và nghị lực.

Không kinh nghiệm quản lý, không tài chính, không quỹ đất, không có mô hình mẫu để học hỏi; trở ngại lớn hơn nữa là định kiến và sự hoài nghi về một trường tư thục dạy ngoại ngữ từ lớp 1, điều chưa từng có tiền lệ ở Việt Nam thời điểm đó. Bà gọi tình cảnh ấy là “tay trắng bắt giặc”. Trong lúc khó khăn nhất, bà còn phải hứng chịu cú sốc đau đớn nhất đời: mất đi người con gái đầu lòng, cũng là đồng nghiệp thân thiết luôn đồng hành cùng bà.

Nỗi đau ấy khiến bà sụp đổ hoàn toàn, nằm liệt giường suốt 45 ngày. Nhưng rồi bà quyết định đứng dậy. “Vì nếu tôi không sống, cả gia đình sẽ không thể vượt qua, và ngôi trường này cũng sẽ không thể hình thành”, bà nhớ lại.

Thử thách tiếp theo, bà nhận kết quả ung thư. Nhưng nhờ ý chí kiên định, tinh thần quật cường và niềm đam mê cháy bỏng với giáo dục, Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm-Hà Nội đã được xây dựng, trở thành biểu tượng của mô hình trường tư thục chất lượng cao tại Thủ đô. Sau 28 năm, từ lớp Tăng cường Tiếng Pháp với 27 học sinh tại Đại học Ngoại ngữ, Trường đã phát triển thành hệ thống đủ 3 cấp học với các cơ sở tại Hà Nội và Quảng Ninh.

Tuổi thơ của bà Hiền gắn với những ký ức khó quên về nạn đói và những phận người khốn cùng mà mẹ bà từng kể khi đi qua ga Hàng Cỏ. Lớn lên trong gian khó, chứng kiến bố mẹ cả đời tần tảo, luôn giúp đỡ người thân từ quê lên học hành, lại lớn lên trong không gian văn học Nga giàu tính nhân văn, bà sớm hình thành một niềm tin bền bỉ: giáo dục phải bắt đầu từ trái tim.

“Nếu giáo dục chỉ đào tạo ra những người giỏi nhưng vô cảm, bàng quan trước cuộc đời, thì đó theo tôi là một nền giáo dục thất bại”, bà khẳng định.

Chính những trải nghiệm ấy đã định hình triết lý giáo dục và phong cách lãnh đạo của bà tại Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm-Hà Nội. Ngay từ những ngày đầu xây dựng trường, bà đã xác lập ba trụ cột tiên phong: dạy ngoại ngữ chính khóa từ lớp 1 (10 tiết/tuần); tổ chức học bán trú hai buổi/ngày; rèn kỹ năng công dân toàn cầu.

Cuối thập niên 1990, những bước đi này đều chưa từng có tiền lệ trong hệ thống giáo dục công lập. “Chúng tôi đầu tư cho giáo dục không chỉ vì lợi nhuận mà vì sứ mệnh lâu dài, đặt học sinh và giáo viên vào vị trí trung tâm”, bà chia sẻ. Từ triết lý ấy, khẩu hiệu “Ngôi trường của ước mơ và lòng nhân ái” ra đời, hướng học sinh đến trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng.

Dưới sự dẫn dắt của bà, nhà trường phát triển thành môi trường học thuật – kỹ năng – nhân cách toàn diện. Học sinh được học thuyết trình bằng tiếng Việt và tiếng Anh/Pháp, học Toán và Khoa học bằng tiếng Anh, tham gia bơi lội, dance sport, piano, hợp xướng…

Nhà trường tiên phong ứng dụng công nghệ, dạy STEM và lập trình Scratch từ lớp 1, đồng thời 100% giáo viên đạt chứng chỉ Microsoft MIE. Các chương trình giao lưu với học sinh Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore cùng những hội trại quốc tế thường niên giúp học sinh mở rộng tầm nhìn và nuôi dưỡng sự tự tin hội nhập.

Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm-Hà Nội cũng là trường tiểu học đầu tiên của Hà Nội được công nhận là trường chất lượng cao, trở thành biểu tượng của mô hình giáo dục tư thục tiên phong, kết hợp tri thức, kỹ năng và nhân cách toàn diện.

Trò chuyện với Tri thức và Cuộc sống, NGND Nguyễn Thị Hiền chia sẻ, trong suốt cuộc đời sống và làm việc, bà chỉ mong làm được điều gì đó tốt đẹp cho mọi người, nhất là cho trẻ em. Sở dĩ bà có thể vượt qua vô vàn khó khăn và xây dựng được ngôi trường Đoàn Thị Điểm như ngày nay là vì bà có cái tâm với nghề, rất yêu trẻ và luôn tin vào bản thân. Dù trong hoàn cảnh nào, bà cũng cố gắng tìm ra điều may mắn và tin rằng mình có thể vượt qua. Theo bà, muốn vượt qua khó khăn thì trước hết phải tin vào khả năng của chính mình.

“Khi giao nhiệm vụ cho nhân viên, tôi không cho phép họ nói ‘việc này khó quá’ hay ‘không làm được’, bởi nhiều người chưa nhìn rõ việc đã nghĩ đến khó khăn. Tôi muốn họ bắt tay vào làm trước, trong quá trình làm nếu gặp trở ngại thì chia sẻ, cùng nhau giải quyết. Còn nếu ngay từ đầu đã nghĩ là không thể thì rất khó hoàn thành nhiệm vụ. Đó là quan điểm xuyên suốt trong cách tôi sống và làm việc”, bà chia sẻ.

Nhìn lại chặng đường đã qua, NGND Nguyễn Thị Hiền cho biết, điều khiến bà thấy hạnh phúc và hài lòng nhất là nhiều thế hệ học sinh của bà đã trưởng thành. Bên cạnh đó, bà còn có được niềm tin của xã hội và phụ huynh, một yếu tố vô cùng quan trọng. Bởi nếu không có niềm tin ấy, Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm-Hà Nội không thể phát triển như ngày hôm nay.

Một điều khiến bà mãn nguyện nữa là dù công việc rất nhiều và vất vả, bà vẫn giữ được một gia đình hạnh phúc. Đó là điểm tựa tinh thần để bà vượt qua mọi thử thách.

Một nguồn năng lượng lớn lao khác với bà chính là tình yêu con trẻ. Theo bà, tình yêu trẻ là yếu tố vô cùng quan trọng của nghề giáo. “Nếu không yêu trẻ, nhìn thấy học trò mà lạnh lùng thì không thể làm nghề dạy học”, bà khẳng định.

Mỗi giờ giải lao, học sinh lại gõ cửa phòng “bà Hiền”, hỏi những điều ngây thơ như: “Hôm nay bà ăn sáng món gì ạ?”, “Vì sao bà ăn cơm nguội với muối vừng?” hay tò mò về những bức tranh các em tặng. Những câu chuyện nhỏ nhưng vui ấy khiến mỗi ngày của bà tràn đầy năng lượng.

“Chỉ cần đến trường, gặp trẻ là tôi lập tức có thêm năng lượng. Trẻ em rất nhạy cảm với tình yêu thương, ai yêu chúng thì chúng sẽ yêu lại. Trẻ em chính là nguồn năng lượng lớn lao của tôi. Chính tình cảm hồn nhiên ấy của học trò giúp tôi thêm vững vàng, gắn bó với nghề suốt bao năm qua”, bà chia sẻ.