Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương dính sai phạm: Xử lý thế nào?

Đây là ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Triệu Thế Hùng tại phiên họp thường kỳ tháng 3 (lần 1) trước những vi phạm liên quan đến hoạt động của Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương (xã Quang Thành, thị xã Kinh Môn).

Theo báo cáo, dự án Nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương được Chính phủ cho phép đầu tư với tổng vốn đầu tư khoảng 2,2 tỷ USD, được xây dựng trên diện tích gần 200ha tại xã Phúc Thành (nay là xã Quang Thành) và Lê Ninh (thị xã Kinh Môn). Nhà máy có tổng công suất 1.200MW, gồm 2 tổ máy do Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương (địa chỉ tại thôn Thái Mông, xã Quang Thành, thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương) làm chủ đầu tư. Theo quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng, dự án có tổng diện tích hơn 1,9 triệu m2, gồm các khu: Nhà máy chính, nhà ở và dịch vụ, cảng, bãi thải xỉ, đường, hành lang đường điện và chân cột điện.

Sau hơn 3 năm vận hành, tại Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương phát sinh một số vấn đề cần sớm được xử lý, khắc phục. Cụ thể, hiện có 148 hộ dân thuộc các xã Quang Thành, Lê Ninh bị ảnh hưởng rất lớn tới cuộc sống, sinh hoạt bởi nằm xen kẹp giữa đường băng thải xỉ, bãi thải xỉ của nhà máy. Việc thu hồi đất rừng để thực hiện bãi thải xỉ số 1 trên thực tế lớn hơn 7,2ha so với quy định.

Bên cạnh đó, dự án còn một số vướng mắc liên quan đến công tác nghiệm thu công trình xây dựng; việc vận chuyển, tiêu thụ tro, xỉ còn hạn chế. Nhà máy còn diện tích đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Ngoài ra, chủ đầu tư còn chưa thực hiện đầy đủ nội dung liên quan đến đê điều…

Liên quan đến hoạt động của Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương yêu cầu các sở, ngành liên quan và thị xã Kinh Môn đánh giá, làm rõ mức độ vi phạm, nhất là vi phạm về đất đai, giao thông, môi trường. Từ đó, xây dựng phương án giải quyết và cam kết tiến độ xử lý.

Cùng với đó, người đứng đầu UBND tỉnh Hải Dương cũng yêu cầu các cơ quan, đơn vị quyết liệt, trách nhiệm hơn trong giải quyết những vướng mắc ở trên; chậm nhất ngày 6/3, các đơn vị phải hoàn thiện hồ sơ xử lý sự việc theo chức năng, nhiệm vụ, báo cáo UBND tỉnh xem xét, giải quyết. Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương cũng nhấn mạnh, tỉnh sẽ không đánh đổi cuộc sống, sức khoẻ của người dân để phát triển kinh tế đơn thuần, đồng thời sẽ kiên quyết xử lý nghiêm những vi phạm tại Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương.

Ở diễn biến liên quan, trước đó, thông tin báo chí phản ánh, từ cuối tháng 8/2023, việc chuyển giao chất thải tro, xỉ tại Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương phát sinh nhiều bụi gây ô nhiễm môi trường. Sau đó, UBND tỉnh Hải Dương đã tổ chức nhiều cuộc họp chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát và yêu cầu doanh nghiệp khắc phục. Tại phiên họp thường kỳ tháng 11/2023, UBND tỉnh Hải Dương tiếp tục yêu cầu, Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương xây dựng quy trình vận chuyển, tiêu thụ tro, xỉ thải đảm bảo vệ sinh, môi trường, giảm thiểu tác động môi trường trong quá trình vận chuyển tiêu thụ.

Tuy nhiên, thời gian qua, có việc tập kết lượng lớn tro, xỉ tại khu vực đất chuyển đổi lên đến hàng nghìn m2 thuộc thôn Xạ Sơn (xã Quang Thành, thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương), khu vực một số bến bãi dưới chân cầu Mây thuộc địa phận xã Thăng Long (thị xã Kinh Môn). Tại khu vực cảng dầu của Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương tro xỉ cũng được tập kết tại đây để vận chuyển bằng đường thủy. Trong khi quá trình vận chuyển tro, xỉ xuống tàu vẫn phát sinh bụi.

Gần nhất, ngày 20/2/2024, UBND tỉnh Hải Dương đã ra văn bản chỉ đạo kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật liên quan tình trạng ô nhiễm khói bụi, tiếng ồn từ hoạt động vận chuyển, tập kết tro, xỉ thải của Nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân xã Quang Thành, thị xã Kinh Môn và phường Đồng Lạc, thành phố Chí Linh.

UBND tỉnh Hải Dương cho biết, đã có nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc yêu cầu Công ty TNHH điện lực Jaks Hải Dương tuân thủ nghiêm các quy trình vận chuyển, tập kết tro, xỉ thải để tránh phát thải gây ô nhiễm môi trường; các sở, ngành liên quan, chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình chuyển giao tro xỉ thải, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, tình trạng chuyển giao tro xỉ thải phát thải bụi, tiếng ồn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân khu vực xung quanh nhà máy vẫn diễn ra.

Trong một diễn biến khác, trước đó, ngày 5/4/2023, UBND tỉnh Hải Dương đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương với số tiền phạt là 210 triệu đồng. Theo đó, Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương đã thực hiện hành vi chiếm đất nông nghiệp là đất rừng phòng hộ (đã được quy hoạch bãi thải xỉ của dự án Nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương, đã nộp tiền khôi phục trồng rừng) tại khu vực nông thôn.

Cụ thể, từ ngày 30/3/2019, Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương đã quản lý, sử dụng 157.305m2 đất rừng phòng hộ nằm trên địa bàn 2 xã Lê Ninh và Quang Thành, thị xã Kinh Môn (nằm trong quy hoạch bãi thải xỉ của dự án Nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương) nhưng chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất theo quy định.

Ngoài phạt tiền, UBND tỉnh Hải Dương buộc Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương phải khắc phục hậu quả thực hiện tiếp thủ tục thuê đất theo quy định. Đồng thời Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương phải nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do hành vi chiếm đất, cụ thể nộp hơn 1,86 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ của Sở Tài nguyên và Môi trường tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Hải Dương.

Trong khi đó, ngày 15/12/2023, UBND tỉnh Hải Dương có quyết định phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với khối lượng đất đồi đã khai thác trong quá trình thi công, xây dựng bãi thải xỉ thuộc dự án Nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương của Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương.

Theo quyết định, Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương phải nộp số tiền tính theo giá tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tại thời điểm phê duyệt là gần 2,7 tỷ đồng. Đây là tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với khối lượng đất đồi đã khai thác trong quá trình thi công, xây dựng bãi thải xỉ thuộc Dự án nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép của Công ty TNHH Điện lực Jaks Hải Dương. Giá tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tại thời điểm lần đầu 64.500 đồng/m3.