Báo Wall Street Journal cho biết rõ ràng có nhiều vi phạm liên quan đến một số bộ môn bị cấm giảng dạy cho người Triều Tiên theo nghị quyết trừng phạt năm 2016 của Liên hợp quốc (LHQ). Một số quan chức tỏ ra lo ngại rằng dù quốc tế thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp trừng phạt, Bình Nhưỡng có thể đã có đủ kiến thức riêng để phục vụ các mục tiêu hạt nhân của họ.
 |
| Nhà lãnh đạo Kim Jong-un đứng cạnh mô hình bom nhiệt hạch (bom H). Ảnh: The New York Times |
Theo đánh giá của Wall Street Journal, dựa vào phân tích các số liệu chính thức, hàng trăm nhà khoa học Triều Tiên đã du học nước ngoài trong thời gian gần đây, trong đó có nhiều trường nằm trong các khu vực mà LHQ cho rằng có thể đã giúp chương trình tên lửa đạn đạo của Bình Nhưỡng.
Trong một bản báo cáo hồi tháng 2/2017, các chuyên gia của LHQ đã phát hiện một số người Triều Tiên nghiên cứu vật lý ở Italy và 4 người nghiên cứu về khoa học vật liệu, kỹ thuật và thông tin điện tử ở Romania vào năm 2016 sau lệnh cấm. Các chuyên gia LHQ cũng cho rằng 2 người Triều Tiên đã được tập huấn vào năm 2016, trước khi có lệnh cấm, tại một trung tâm công nghệ vũ trụ của Ấn Độ.
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã thu hút phần lớn các nhà khoa học Triều Tiên sang du học. Theo thống kê của Wall Street Journal, dựa trên các số liệu chính thức và dữ liệu từ các trường đại học, tại Trung Quốc, năm 2015 có 1.086 sinh viên Triều Tiên học sau đại học, so con số 354 sinh viên vào năm 2009 được công bố trong một tài liệu của Bộ Giáo Dục Trung Quốc. Tuy nhiên, tài liệu không cho biết họ đã học ở trường nào và chuyên ngành gì. Phía Bộ Giáo Dục Trung Quốc không đưa ra bất kỳ bình luận nào về vấn đề này.
Trong số những nhà khoa học Triều Tiên đầu tiên đến Trung Quốc, có Kim Kyong Sol, người từng làm luận văn tiến sĩ về Cơ điện tử, chuyên ngành giảm chấn từ trường MagneRide (MR), ở Viện Công nghệ Uy Hải (HIT) hơn một năm sau khi LHQ ban hành lệnh trừng phạt. Chuyên môn mà ông Kim theo học có thể được sử dụng để ổn định hoạt động tàu vũ trụ và hấp thụ sốc trong hệ thống phóng tên lửa, kể cả tầu ngầm.
Giáo sư Trần Triệu Ba, một chuyên gia về kiểm soát rung động, từng hướng dẫn luận văn tiến sĩ của ông Kim Kyong Sol, cho biết ông Kim Kyong Sol đã không được tiếp cận với công nghệ quốc phòng bí mật của Trung Quốc, nhưng nghiên cứu của cựu sinh viên này, nếu được phát triển hơn nữa, có tiềm năng sử dụng cho dân sự và quân sự, kể cả trong lĩnh vực không gian.
Ông David Albright, cựu thanh tra vũ khí của LHQ và là chuyên gia về phổ biến vũ khí hạt nhân, cho rằng điểm chung của các quốc gia đang tìm cách phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt là tìm kiếm kiến thức ở nước ngoài, trong đó có cả việc cử các nhà khoa học đi học và tham dự các hội nghị. Theo ông, các trường kỹ thuật và các chương trình đào tạo của Trung Quốc cung cấp “cơ hội để hòa nhập với những người có thông tin nhạy cảm, ví dụ người Trung Quốc từng tham gia các chương trình quân sự”.
Cử các nhà khoa học ra nước ngoài nghiên cứu và đãi ngộ họ, là trung tâm của chính sách tiến bộ song song “Byungjin” của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, để vừa phát triển vũ khí hạt nhân, vừa phát triển kinh tế. Ông Kim Jong-un công khai chính sách này ngay sau khi lên nắm quyền vào năm 2011. Nhiều chuyên gia và chính phủ phương Tây cho biết chính sách “Byungjin” đã giúp Bình Nhưỡng phát triển đội ngũ chuyên gia kỹ thuật, gồm các nhà luyện kim để tạo ra các hợp kim mạnh nhưng nhẹ cho tên lửa, các nhà toán học điều chỉnh các tên lửa và các kỹ sư vệ tinh.
