Nơi nguy cấp nhất trong cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu

Giá điện trung bình tại các hộ gia đình ở Anh cao hơn ít nhất 30% so với các nước châu Âu. Việc nước này phụ thuộc lớn vào khí tự nhiên để sản xuất điện càng gây thêm áp lực lên giá cả khi nguồn cung khí đốt giảm mạnh vào thời điểm này.

Châu Âu đang hứng chịu cuộc khủng hoảng năng lượng trên toàn châu lục, khi lưu lượng dầu và khí đốt từ Nga giảm, nhưng tác động đến từng hộ gia đình là khác nhau ở mỗi nước, dựa vào các nguồn năng lượng mà mỗi quốc gia sử dụng để sản xuất điện, theo tổ chức tư vấn Energy Prices (Hà Lan).

Ngoài ra, sự hỗ trợ từ chính phủ, cơ chế định giá và thuế cũng là những nhân tố quan trọng tác động đến chi phí. Những nước như Pháp có một giới hạn mức trần của giá điện, hay các nước khác có những chính sách giảm thuế độc lập.

Liên minh châu Âu (EU) cũng đã đề xuất mức trần giá khí đốt nhập từ Nga và áp thuế cao đối với các công ty năng lượng hóa thạch để bảo vệ doanh nghiệp và hộ gia đình.

"Xung đột tại Ukraine đã làm xoay chuyển trục năng lượng. Không có cách nào khác để thay đổi việc này ngoài sự can thiệp từ chính phủ", Sumit Bose, nhà sáng lập nhóm vận động Future Net Zero, cho biết.

Giá điện nhiều khả năng sẽ tăng trên khắp châu Âu khi mùa đông tới theo đà tăng giá khí đốt. Nguồn cung năng lượng dự báo giảm do nhiều yếu tố khách quan, như vấn đề bảo trì nhà máy điện hạt nhân ở Pháp, hay thời tiết khô hạn sẽ ảnh hưởng đến thủy điện.

Tại Anh, 40% điện năng được tạo ra từ việc đốt khí tự nhiên và giảm phụ thuộc vào than đá. Điều này giúp giảm lượng khí thải, khi than đá tạo ra lượng CO2 gấp đôi khí đốt. Nhưng phụ thuộc lớn vào nguồn khí đốt đang là tác nhân chủ chốt khiến giá năng lượng ở Anh tăng vọt khi Moscow giảm nguồn cung đến châu Âu.

Giá điện ở Anh tăng vọt trong tháng 8 khi nhiều nước châu Âu giảm nhẹ (Đơn vị: bảng Anh/kWh). Đồ họa: Financial Times.

Giá điện ở Anh cao hơn 30% so với quốc gia đắt đỏ thứ hai là Italy. London nói rằng họ ít chịu ảnh hưởng từ việc Nga giảm nguồn khí đốt khi hai bên không có đường ống trực tiếp, song cũng không thoát khỏi việc tăng giá bán sỉ.

Một số gia đình tại Anh và châu Âu đã ký hợp đồng năng lượng mới, trong khi số khác tiếp tục trả theo thỏa thuận trước đó với nhà cung cấp. Do đó giá điện theo hợp đồng mới sẽ cao hơn mức giá trung bình mà dữ liệu thu thập được.

Tại Anh, mức trần giá điện sắp tới có thể sẽ tăng 80% vào tháng 10 (khoảng 3.600 bảng Anh/năm), nhưng tân Thủ tướng Liz Truss dự kiến áp mức giá trần 2.500 bảng Anh/năm.

Về khí đốt, các hộ gia đình ở Hà Lan phải trả chi phí cao nhất, theo sau là Đức, khi hai nước phụ thuộc lớn vào nguồn cung từ Nga. Hà Lan cũng đã đóng cửa phần lớn mỏ Groningen, từng là mỏ khí đốt lớn nhất châu Âu, do những trận động đất ở thị trấn.

Anh đứng thứ ba về giá khí đốt cho hộ gia đình, dù giá bán sỉ vẫn thấp hơn mức trung bình tại châu Âu trong suốt mùa hè.

Giá khí đốt một số nước châu Âu tăng mạnh trong năm 2022, trong khi Hungary vẫn giữ được mức giá thấp (Đơn vị: bảng Anh/kWh). Đồ họa: Financial Times.

Anh có nguồn khí hóa lỏng (LNG) nhập khẩu lớn, cũng như có thể tự sản xuất khí đốt tại vùng biển Bắc. Các công ty tại Anh đã chuyển LNG nhập khẩu cho các nước châu Âu lục địa bằng đường ống để giúp những nước này lấp đầy các kho lưu trữ.

Trong khi đó, Hungary có chi phí khí đốt thấp nhất. Mặc dù bị các nước EU chỉ trích vì quan hệ gần gũi với Moscow, Thủ tướng Hungary Viktor Orban vẫn giữ lập trường và có các thỏa thuận với Nga để được giảm giá khí đốt.