Nằm bên Quốc lộ 1 thuộc địa phận xã Tân Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận, tháp Chăm Hòa Lai được đánh giá là một trong những di tích cổ nhất và đẹp nhất còn tồn tại của vương quốc Chămpa.Tháp được xây dựng ở thế kỷ 9, nằm trên vùng đất cao nhất của một cánh đồng lớn. Cho tới thể kỷ 19, nơi đây từng có ba tòa tháp, nhưng ngày nay chỉ còn hai tháp Bắc và Nam còn đứng vững.Tháp Nam là tháp lớn và còn nguyên vẹn hơn trong quần thể tháp Hòa Lai.Táp phía Bắc có quy mô nhỏ hơn, được trang trí tương tự tháp Nam.Giữa hai tháp Bắc và Nam từng có một tòa tháp nhỏ hơn, nhưng được xây dựng cẩn thận hơn và còn giữ lại nhiều hình trang trí hơn. Đến cuối thế kỷ 19, người Pháp đã cho phá phần trên của tháp này lấy gạch lát con đường cái quan, tức là Quốc lộ 1 bây giờ.Sau đó, bị sụp đổ luôn phần thân chỉ còn lại phần nền như hiện tại.Vể tổng thể, tháp Hòa Lai mang một phong cách kiến trúc đặc trưng, được giới nghiên cứu đặt tên là phong cách Hoà Lai.Toàn bộ thân tháp là một khối lập phương khoẻ nhô lên từ một phần bệ vuông và đỡ cả một hệ thống các tầng nhỏ hơn.Trang trí hoa văn bên ngoài mặt tháp chỉ giới hạn ở vòm cửa, ở các trụ ốp, ở bộ diềm mái.Trang trí ở tháp Hoà Lai vừa mang tính chức năng - nhấn mạnh ấn tượng cho các thành phần cấu trúc đỡ vừa phô bày vẻ đẹp của các hoa vănYếu tố đặc trưng tiêu biểu nhất của tháp Hoà Lai là những vòm cửa tò vò trùm lên trên cửa ra vào, các cửa giả và các ô khám của các tầng, vành của cửa vòm được phủ kín bằng những hoa văn hình là cuộn, vọt ra từ miệng của quái vật Kala trên đỉnh.Khoảng tường giữa hai trụ ốp cũng được phủ bằng các hình chạm khắc hoa lá.Phần trên của từng bộ diềm mái là một hoa văn tràng hoa chạy dài và hình các thần điểu Garuda đang xoè cánh.Một trong những nét rất đặc biệt của tháp Hoà Lai là tường tháp không thẳng đứng mà lại hơi choãi ra về phía trên.Các di tích còn lại ở tháp Chăm Hoà Lai được giới nghiên cứu mỹ thuật đánh giá là những kiến trúc tháp thành công nhất, đẹp nhất của vương quốc Champa.
Nằm bên Quốc lộ 1 thuộc địa phận xã Tân Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận, tháp Chăm Hòa Lai được đánh giá là một trong những di tích cổ nhất và đẹp nhất còn tồn tại của vương quốc Chămpa.
Tháp được xây dựng ở thế kỷ 9, nằm trên vùng đất cao nhất của một cánh đồng lớn. Cho tới thể kỷ 19, nơi đây từng có ba tòa tháp, nhưng ngày nay chỉ còn hai tháp Bắc và Nam còn đứng vững.
Tháp Nam là tháp lớn và còn nguyên vẹn hơn trong quần thể tháp Hòa Lai.
Táp phía Bắc có quy mô nhỏ hơn, được trang trí tương tự tháp Nam.
Giữa hai tháp Bắc và Nam từng có một tòa tháp nhỏ hơn, nhưng được xây dựng cẩn thận hơn và còn giữ lại nhiều hình trang trí hơn. Đến cuối thế kỷ 19, người Pháp đã cho phá phần trên của tháp này lấy gạch lát con đường cái quan, tức là Quốc lộ 1 bây giờ.
Sau đó, bị sụp đổ luôn phần thân chỉ còn lại phần nền như hiện tại.
Vể tổng thể, tháp Hòa Lai mang một phong cách kiến trúc đặc trưng, được giới nghiên cứu đặt tên là phong cách Hoà Lai.
Toàn bộ thân tháp là một khối lập phương khoẻ nhô lên từ một phần bệ vuông và đỡ cả một hệ thống các tầng nhỏ hơn.
Trang trí hoa văn bên ngoài mặt tháp chỉ giới hạn ở vòm cửa, ở các trụ ốp, ở bộ diềm mái.
Trang trí ở tháp Hoà Lai vừa mang tính chức năng - nhấn mạnh ấn tượng cho các thành phần cấu trúc đỡ vừa phô bày vẻ đẹp của các hoa văn
Yếu tố đặc trưng tiêu biểu nhất của tháp Hoà Lai là những vòm cửa tò vò trùm lên trên cửa ra vào, các cửa giả và các ô khám của các tầng, vành của cửa vòm được phủ kín bằng những hoa văn hình là cuộn, vọt ra từ miệng của quái vật Kala trên đỉnh.
Khoảng tường giữa hai trụ ốp cũng được phủ bằng các hình chạm khắc hoa lá.
Phần trên của từng bộ diềm mái là một hoa văn tràng hoa chạy dài và hình các thần điểu Garuda đang xoè cánh.
Một trong những nét rất đặc biệt của tháp Hoà Lai là tường tháp không thẳng đứng mà lại hơi choãi ra về phía trên.
Các di tích còn lại ở tháp Chăm Hoà Lai được giới nghiên cứu mỹ thuật đánh giá là những kiến trúc tháp thành công nhất, đẹp nhất của vương quốc Champa.