Ngày 13/8, thông tin từ người dân địa phương cho biết, đoạn mương thủy lợi chảy qua đoạn Pắc Cần, khu 8 thị trấn Na Sầm thuộc đập dâng thủy luân Na Sầm, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn mà Báo Tri thức và Cuộc sống đã phản ánh trong bài “Lạng Sơn: Sập mương thủy lợi, Thường trực HĐND huyện Văn Lãng yêu cầu làm rõ trách nhiệm” tiếp tục bị gẫy, đổ do taluy dương bị sạt lở.Theo người dân địa phương cho biết, đây đã là lần thứ 3 đoạn mương này bị gãy, đổ do sạt lở taluy dương. Trước đó, liên quan đến vị trí gãy, đổ mương thủy lợi, ông Nguyễn Văn Trường - Bí thư Huyện ủy Văn Lãng cho biết, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất, quản lý bảo vệ công trình thủy lợi thuộc Đập dâng thủy luân Na Sầm có nhiều tình tiết phức tạp, liên quan đến vi phạm Luật đất đai, Luật thủy lợi và một số Nghị định, Thông tư của Chính phủ nên đã chuyển vụ việc sang cơ quan điều tra Công an huyện xác minh làm rõ, xem xét xử lý sai phạm.Vị trí nơi có mương thủy lợi bị gãy, đổ do sạt lở ta luy dương nằm trên phần đất của bà Trần Thị Thuận và ông Vi Văn Duyên (trú tại huyện Văn Lãng, Lạng Sơn) được mua lại và chuyển đổi mục đích sử dụng từ thửa đất của hộ gia đình ông Hoàng Văn Lai (thôn Nà Cưởm, xã Tân Lang, huyện Văn Lãng nay là khu 8 thị trấn Na Sầm. Ông Lai đã qua đời, đất được thừa kế sang tên cho vợ là Nguyễn Mai Lan). Theo báo cáo của UBND huyện Văn Lãng, việc cấp giấy CNQSDĐ, chuyển mục đích sử dụng đất cho các cá nhân tại thửa đất này cũng không đúng quy định pháp luật.Bà Trần Thị Thuận, ông Vị Văn Duyên sau khi mua đất đã tự ý san gạt đất, đổ thải không đúng nơi quy định, chưa đóng thuế môi trường. Đặc biệt, không có hồ sơ thiết kế giải pháp thi công... dẫn đến việc sạt lở taluy làm gãy đổ mương thủy lợi nhiều lần."Việc 02 hộ gia đình san gạt độ cao (vật liệu xây dựng) trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi khi tự ý di chuyển đoạn mương dài khoảng 102m dài khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép; vi phạm phát luật về quản lý đất đai. Không chấp hành các quy định về nghĩa vụ kê khai nghĩa vụ thuế bảo vệ môi trường với cơ quan thuế theo quy định, cụ thể khoảng 37.920.960 đồng; làm thiếu nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của các hộ dân dẫn đến 50,92 sào bị thiệt hại 100%, 455,6 m thiệt hại 50% và 1.198,9 m thiệt hại 20% (tổng thiệt hại khoảng 110,2 triệu đồng)" - trích Báo cáo số 446/BC-UBND của huyện Văn Lãng.Về các sai phạm trên, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện việc tách thửa để chuyển nhượng cho ông Vi Văn Duyên và bà Trần Thị Thuận tháng 3/2021 không đảm bảo theo đúng quy định. Khi đo đạc tại thực địa để tách thửa đất thấy có tuyến mương thuỷ lợi đã được kiên cố do Nhà nước quản lý nhưng không đo tách để trừ ra khỏi Giấy chứng nhận QSD đất của các hộ gia đình, cá nhân.Phòng Tài Nguyên môi trường Văn Lãng thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm trong việc san gạt dẫn đến các hộ gia đình tự ý san gạt ngoài phạm vi đất được chuyển mục đích sử dụng với diện tích khoảng 1.244 m2 (trong đó diện tích đã san gạt tạo mặt bằng là 304,2 m; diện tích mái ta luy là 939,8m), dẫn đến những hậu quả nêu trên...Phòng Nông nghiệp và PTNT là cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực nhưng chưa kịp thời kiểm tra, giám sát việc hộ gia đình tự ý di chuyển tuyến mương dẫn đến không đảm bảo nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của một số hộ dân thôn Tà Coóc, xã Bắc Việt cũng như việc xử lý các hành vi vi phạm.Xí nghiệp khai thác công trình thuỷ lợi huyện, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thuỷ lợi Lạng Sơn là đơn vị được giao quản lý, bảo vệ, tu sửa, khai thác công trình nhưng chưa thực hiện hết trách nhiệm được giao, ký biên bản đồng ý giải pháp di dời vượt thẩm quyền được giao quản lý dẫn đến việc chuyển mục đích sử dụng đất chưa đảm bảo chặt chẽ, cho phép thi công di dời đoạn mương chưa đảm bảo về trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật.Phòng Kinh tế và Hạ tầng không thuộc thẩm quyền, trách nhiệm thẩm định thuyết minh báo cáo kinh tế kỹ thuật, bản vẽ thiết kế công trình nhưng đã tiến hành xác nhận vào hồ sơ là không đúng quy định.UBND thị trấn Na Sầm thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, hướng dẫn các hộ gia đình, cá nhân lập hồ sơ, giám sát việc san gạt, hạ độ cao thửa đất cũng như lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính theo thẩm quyền quy định theo các Văn bản số 3134/UBND-TNMT ngày 21/12/2020, số 2434/UBND-TNMT ngày 30/10/2022 của UBND huyện về việc quản lý công tác san lấp đất, cải tạo mặt bằng trên địa bàn huyện. Khi phát hiện các hộ gia đình, cá nhân đổ đất thải không đúng với Thông báo đơn vị đã ban hành nhưng không có biến pháp ngăn chặn, xử lý theo quy định.Trao đổi với PV, Đại tá Phạm Tuấn Bằng - Trưởng Công an huyện Văn Lãng cho biết vụ việc đang được điều tra, làm rõ.Sự việc đã gây bức xúc cho dư luận địa phương. Đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp của bà con nông dân.Chị H.T.H (người dân địa phương) cho biết, vụ việc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều hộ nông dân. Người dân mong công an sớm điều tra có kết quả để xử lý nghiêm những sai phạm của cá nhân, tập thể. Đặc biệt là những sai phạm trong của người đứng đầu cơ quan nhà nước, trách nhiệm tập thể các đơn vị vi phạm được nêu trong kết luận.Người dân cho biết, sau khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất, cấp "sổ đỏ", tự ý san gạt đồi thì vị trí mương nước đã hình thành các nền đất mặt đường và được bán cho nhiều người.Vị trí miếng đất tự ý san gạt đã được chia lô, xây tường gạch để phân địch ranh giới. Chị H. nói thêm, cần làm rõ có hay không dấu hiệu trục lợi, lợi ích nhóm trong vụ việc này.
Theo người dân địa phương cho biết, đây đã là lần thứ 3 đoạn mương này bị gãy, đổ do sạt lở taluy dương. Trước đó, liên quan đến vị trí gãy, đổ mương thủy lợi, ông Nguyễn Văn Trường - Bí thư Huyện ủy Văn Lãng cho biết, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất, quản lý bảo vệ công trình thủy lợi thuộc Đập dâng thủy luân Na Sầm có nhiều tình tiết phức tạp, liên quan đến vi phạm Luật đất đai, Luật thủy lợi và một số Nghị định, Thông tư của Chính phủ nên đã chuyển vụ việc sang cơ quan điều tra Công an huyện xác minh làm rõ, xem xét xử lý sai phạm.
Vị trí nơi có mương thủy lợi bị gãy, đổ do sạt lở ta luy dương nằm trên phần đất của bà Trần Thị Thuận và ông Vi Văn Duyên (trú tại huyện Văn Lãng, Lạng Sơn) được mua lại và chuyển đổi mục đích sử dụng từ thửa đất của hộ gia đình ông Hoàng Văn Lai (thôn Nà Cưởm, xã Tân Lang, huyện Văn Lãng nay là khu 8 thị trấn Na Sầm. Ông Lai đã qua đời, đất được thừa kế sang tên cho vợ là Nguyễn Mai Lan). Theo báo cáo của UBND huyện Văn Lãng, việc cấp giấy CNQSDĐ, chuyển mục đích sử dụng đất cho các cá nhân tại thửa đất này cũng không đúng quy định pháp luật.
Bà Trần Thị Thuận, ông Vị Văn Duyên sau khi mua đất đã tự ý san gạt đất, đổ thải không đúng nơi quy định, chưa đóng thuế môi trường. Đặc biệt, không có hồ sơ thiết kế giải pháp thi công... dẫn đến việc sạt lở taluy làm gãy đổ mương thủy lợi nhiều lần.
"Việc 02 hộ gia đình san gạt độ cao (vật liệu xây dựng) trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi khi tự ý di chuyển đoạn mương dài khoảng 102m dài khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép; vi phạm phát luật về quản lý đất đai. Không chấp hành các quy định về nghĩa vụ kê khai nghĩa vụ thuế bảo vệ môi trường với cơ quan thuế theo quy định, cụ thể khoảng 37.920.960 đồng; làm thiếu nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của các hộ dân dẫn đến 50,92 sào bị thiệt hại 100%, 455,6 m thiệt hại 50% và 1.198,9 m thiệt hại 20% (tổng thiệt hại khoảng 110,2 triệu đồng)" - trích Báo cáo số 446/BC-UBND của huyện Văn Lãng.
Về các sai phạm trên, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện việc tách thửa để chuyển nhượng cho ông Vi Văn Duyên và bà Trần Thị Thuận tháng 3/2021 không đảm bảo theo đúng quy định. Khi đo đạc tại thực địa để tách thửa đất thấy có tuyến mương thuỷ lợi đã được kiên cố do Nhà nước quản lý nhưng không đo tách để trừ ra khỏi Giấy chứng nhận QSD đất của các hộ gia đình, cá nhân.
Phòng Tài Nguyên môi trường Văn Lãng thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm trong việc san gạt dẫn đến các hộ gia đình tự ý san gạt ngoài phạm vi đất được chuyển mục đích sử dụng với diện tích khoảng 1.244 m2 (trong đó diện tích đã san gạt tạo mặt bằng là 304,2 m; diện tích mái ta luy là 939,8m), dẫn đến những hậu quả nêu trên...
Phòng Nông nghiệp và PTNT là cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực nhưng chưa kịp thời kiểm tra, giám sát việc hộ gia đình tự ý di chuyển tuyến mương dẫn đến không đảm bảo nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của một số hộ dân thôn Tà Coóc, xã Bắc Việt cũng như việc xử lý các hành vi vi phạm.
Xí nghiệp khai thác công trình thuỷ lợi huyện, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thuỷ lợi Lạng Sơn là đơn vị được giao quản lý, bảo vệ, tu sửa, khai thác công trình nhưng chưa thực hiện hết trách nhiệm được giao, ký biên bản đồng ý giải pháp di dời vượt thẩm quyền được giao quản lý dẫn đến việc chuyển mục đích sử dụng đất chưa đảm bảo chặt chẽ, cho phép thi công di dời đoạn mương chưa đảm bảo về trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật.
Phòng Kinh tế và Hạ tầng không thuộc thẩm quyền, trách nhiệm thẩm định thuyết minh báo cáo kinh tế kỹ thuật, bản vẽ thiết kế công trình nhưng đã tiến hành xác nhận vào hồ sơ là không đúng quy định.
UBND thị trấn Na Sầm thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, hướng dẫn các hộ gia đình, cá nhân lập hồ sơ, giám sát việc san gạt, hạ độ cao thửa đất cũng như lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính theo thẩm quyền quy định theo các Văn bản số 3134/UBND-TNMT ngày 21/12/2020, số 2434/UBND-TNMT ngày 30/10/2022 của UBND huyện về việc quản lý công tác san lấp đất, cải tạo mặt bằng trên địa bàn huyện. Khi phát hiện các hộ gia đình, cá nhân đổ đất thải không đúng với Thông báo đơn vị đã ban hành nhưng không có biến pháp ngăn chặn, xử lý theo quy định.
Trao đổi với PV, Đại tá Phạm Tuấn Bằng - Trưởng Công an huyện Văn Lãng cho biết vụ việc đang được điều tra, làm rõ.
Sự việc đã gây bức xúc cho dư luận địa phương. Đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp của bà con nông dân.
Chị H.T.H (người dân địa phương) cho biết, vụ việc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều hộ nông dân. Người dân mong công an sớm điều tra có kết quả để xử lý nghiêm những sai phạm của cá nhân, tập thể. Đặc biệt là những sai phạm trong của người đứng đầu cơ quan nhà nước, trách nhiệm tập thể các đơn vị vi phạm được nêu trong kết luận.
Người dân cho biết, sau khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất, cấp "sổ đỏ", tự ý san gạt đồi thì vị trí mương nước đã hình thành các nền đất mặt đường và được bán cho nhiều người.
Vị trí miếng đất tự ý san gạt đã được chia lô, xây tường gạch để phân địch ranh giới. Chị H. nói thêm, cần làm rõ có hay không dấu hiệu trục lợi, lợi ích nhóm trong vụ việc này.