‘Giây phút xe bị lật, 4 bánh quay lên trời khiến tôi thót tim. Lúc lồm cồm bò ra ngoài, tôi mới biết mình vừa thoát chết’.
Đó là tâm sự của anh Hà Văn Hải (SN 1983), tài xế lái xe ‘cóc’ ở Lạng Sơn, có thâm niêm 7 năm trong nghề.
Những cung đường từ các cửa khẩu Chi Ma, Tân Thanh, Lộc Bình… về TP Lạng Sơn và ngược lại đã trở nên quen thuộc với người đàn ông này.
 |
| Nhiều xe 'cóc' ngang nhiên hoạt động chở người và hàng hóa khi không có giấy phép. |
Tài xế sinh năm 1983 khẳng định, muốn mua 1 chiếc xe ô tô 7 chỗ thương hiệu Suzuki, Daewoo không hề khó.
Các xe hầu hết đã cũ nhưng vẫn được các hộ kinh doanh ưa chuộng. Hải giải thích, những loại xe này không tốn xăng, sử dụng chở hàng hóa và khách rất kinh tế, hiệu quả.
Do lái quen xe, Hải có thể tự sửa chữa những trục trặc nhỏ mà không cần mang vào gara sửa, bảo dưỡng ô tô.
Tài xế Hải cho biết, mỗi ngày anh chạy được hàng chục chuyến. Xe lên các cửa khẩu, trả hàng xong, anh có thể tiếp tục tìm khách dọc đường.
Hải chia sẻ, thời gian đầu, tay lái còn yếu, anh chỉ dám lái xe với tốc độ chậm. Khi đã quen đường, quen xe anh thường phóng với tốc độ lớn để kịp giao hàng và bắt thêm vài lượt khách mới đảm bảo thu nhập.
 |
| Những cung đường lên cửa khẩu đã quen thuộc với tài xế này. |
Theo ghi nhận của phóng viên, các xe 'cóc' ngang nhiên dừng đỗ, trả khách, không có bến bãi. Quá trình lưu thông trên đường, các tài xế thường phóng nhanh, vượt ẩu, tiềm ẩn tai nạn cho người tham gia giao thông.
Tài xế Hà Văn Hải cũng thừa nhận, việc xảy ra tai nạn từ các loại xe này không phải là chuyện hiếm. Bản thân anh từng gặp va chạm lớn trên khu vực gần cửa khẩu Tân Thanh.
Lần đó tài xế này chở khách lên chợ Tân Thanh lấy hàng. Sau cơn mưa, đường trơn trượt. Chuyến xe này chỉ có Hải và số hàng lớn chất kín phía sau.
Xe qua khu vực Dốc Quýt (huyện Cao Lộc, Lạng Sơn), đến khúc cua rẽ, một xe ô tô đi cùng chiều, phóng lên, va chạm với xe Hải.
 |
| Con đường dẫn lên cửa khẩu Tân Thanh. |
Hải mất lái, xe lao sang dải phân cách và bất ngờ lật ngược. May mắn sau tai nạn tài xế trên không bị thương nhưng chiếc xe bị móp méo, hư hỏng nặng.
Số tiền để sửa chữa quá cao nên Hải chấp nhận bán 'sắt vụn' chiếc xe đó và đầu tư mua chiếc khác mưu sinh.
Rời TP Lạng Sơn, chúng tôi tiếp tục bắt xe đi huyện Lộc Bình. Một chiếc xe ‘cóc’ vụt qua với tốc độ chóng mặt.
Thấy chúng tôi, tài xế cho xe chạy chậm lại, một người phụ nữ trung niên ló đầu ra, buông lời mời.
Thấy khách lưỡng lự khi nhìn nhìn vào bên trong, người phụ nữ này vồn vã nói: “Xe hôm nay chở nhiều hàng, còn thừa 2 ghế rộng rãi. Chị không bắt thêm khách, em yên tâm lên đi”.
Dọc đường đi, phụ xe này không ngại ngần cho biết, xe 7 chỗ này không thuộc nhóm kinh doanh vận tải nên không có bảo hiểm hành khách.
Giấy tờ lưu thông xe trên đường chỉ có bảo hiểm xe, đăng kiểm, giấy tờ mua bán xe, bằng lái xe.
Nữ phụ xe khuyên: “Người đi buôn hàng ở Lạng Sơn mua xe này rất thuận tiện, đỡ phải thuê xe ngoài. Chủ xe không cần phải mua loại xe mới, mua xe cũ khoảng 100 triệu đồng là dùng được...”.
Trải qua đoạn đường 20 km, xe dừng tại trung tâm huyện Lộc Bình. Thay vì dừng xe cho khách xuống, tài xế chỉ điều khiển xe đi chậm lại, người phụ nữ kia kéo vội cánh cửa, đẩy chúng tôi nhảy xuống. Khách vừa đặt chân xuống lòng đường, cánh cửa xe sập mạnh rồi lao đi vun vút…
Ông L.Q.T (SN 1963), một lái xe trú tại xã Tú Đoạn (huyện Lộc Bình) tiết lộ, những chiếc xe ‘cóc’ ngoài chở hàng và người lên các cửa khẩu, chúng còn chở người vượt biên.
Ông T. cho biết do đời sống khó khăn, nhiều người dân ở xã Tú Đoạn và một vài xã lân cận kéo nhau vượt biên sang nước bạn chặt mía ‘chui’ với thu nhập từ 200 nghìn - 300 nghìn đồng/người.
Vào khoảng tháng 11 hàng năm, những người dân tập trung nhau lại, báo cho một chủ cai. Chủ cai này sẽ điều xe ‘cóc’ về đón. Các xe ‘cóc’ này có đặc điểm là tháo tung các dãy ghế. Trung bình 1 xe có thể chở hơn 10 người.
“Phần lớn các xe này đều đi vào ban đêm hoặc lúc rạng sáng, khi người đi lại còn thưa thớt", ông T. nhấn mạnh.
Tuy nhiên việc đi đường biên lén lút này tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn. Trước đó, phòng CSGT, Công an tỉnh Lạng Sơn thông tin, vào 3/2016 tại xã Thanh Lòa, huyện Cao Lộc, Lạng Sơn cũng xảy ra một vụ tai nạn của chiếc xe “cóc” loại 7 chỗ.
Tài xế Mè Văn Thưởng (27 tuổi, trú TP Lạng Sơn) chưa có giấy phép lái xe chở 10 người đi chặt mía thuê ở Trung Quốc về Việt Nam.
Đến xã Thanh Lòa, không làm chủ tốc độ, xe Su "cóc" gặp một xe cùng loại chạy ngược chiều nên đánh lái tránh khiến xe nẩy lên, lộn nhiều vòng rồi lật ngửa dưới vực sâu.
3 người tử vong tại chỗ, 6 người bị thương trong vụ tai nạn này.
Ông Nguyễn Minh Thanh - Trưởng phòng CSGT, Công an tỉnh Lạng Sơn, cho biết:
“Các đối tượng kinh doanh loại xe Su ‘cóc’ này phần lớn thuộc diện nghèo, họ mua xe cũ với giá vài chục triệu đồng đến 100 triệu đồng về kinh doanh.
Việc chủ xe bất chấp chở hàng lậu là có, đa phần hàng có giá trị không cao. Tuy nhiên cũng có xe chở hàng lậu qua biên giới vì đặc thù xe nhỏ, gọn, dễ vào đường mòn.
Ngành giao thông đang gặp nhiều vướng mắc, không biết quản lý các loại xe này thế nào.