Trong giai đoạn từ giữa những năm 1970 cho tới đầu năm 1990, trong biên chế Hải quân Nhân dân Việt Nam từng có một tàu chiến vũ trang pháo lớn có lượng giãn nước tới gần 3.000 tấn được đặt phiên hiệu là HQ-01 (ảnh tàu HQ-01 tuần tra Biển Đông). Vậy lai lịch của chiếc tàu chiến này là thế nào?Theo một số tài liệu Mỹ, chiến hạm HQ-01 của Việt Nam vốn từng là tàu chiến của Hải quân Mỹ. Cụ thể, ngày 23/7/1941, tại nhà máy đóng tàu Lake Washington đã khởi đóng tàu huấn luyện phóng máy bay USS Absecon (AVP-23) dành cho Hải quân Mỹ.Ngày 8/3/1942, chiếc USS Absecon (AVP-23) được hạ thủy thành công tại Washington và sau đó chưa đầy một năm sau, tháng 1/1943 con tàu chính thức gia nhập Hải quân Mỹ. Con tàu được trang bị pháo hạm nòng kép 127mm, 4 pháo phòng không 20mm và 2 ray phóng bom chống ngầm. Ngoài ra, còn có thể chở thêm 3 thủy phi cơ với một hệ thống máy phóng và cần cẩu.Trong suốt cuộc CTTG 2, con tàu hầu như không tham chiến mà chỉ phục vụ việc huấn luyện phóng máy bay và làm tàu mục tiêu cho máy bay thả thủy lôi. Sau chiến tranh, USS Absecon dừng vai trò huấn luyện và bị loại biên chế ngày 19/3/1947, đưa về neo đậu tại hạm đội lưu giữ Atlantic ở TP Orange, bang Texas.Năm 1949, USS Absecon được tái trang bị cho lực lượng tuần duyên Mỹ (cảnh sát biển Mỹ) mang phiên hiệu WAVP-374).Trong thời gian này, USCGC Absecon (WAVP-374) được trang bị thêm các hệ thống radar và sonar chống ngầm cùng hỏa lực gồm pháo hạm 127mm (trang bị kèm máy chỉ huy và radar dẫn bắn) cùng 6 đại liên 12,7mm.Tới đầu năm 1972, Absecon bị loại biên chế khỏi lực lượng tuần duyên Mỹ và chuyển giao cho chính quyền Việt Nam Cộng hòa sử dụng vào tháng 6/1972 với tên gọi Phạm Ngũ Lão (HQ-15). Thời điểm này, toàn bộ hệ thống vũ khí chống ngầm bị loại bỏ.Sau ngày 30/4/1975, HQ-15 Phạm Ngũ Lão trở thành tàu chiến lợi phẩm, được tái trang bị cho Hải quân Nhân dân Việt Nam sử dụng với phiên hiệu HQ-01.Chiến hạm HQ-01 có lượng giãn nước toàn tải lên tới 2.800 tấn, dài 94,69m, rộng 12,52m, mớn nước 4,09m, thủy thủ đoàn lên tới 200 người.Con tàu được trang bị hai động cơ diesel cung cấp tổng công suất 6.000 mã lực cho tốc độ tối đa 18 hải lý/h, tốc độ kinh tế 12 hải lý/h cho tầm hoạt động lên tới 37.000km. Ở đuôi tàu có sân đáp khá lớn cho phép trực thăng hạ cánh được.Về mặt hỏa lực, sau năm 1975 chiến hạm HQ-01 được trang bị pháo hạm nòng kép 127mm và 2 khẩu cối 81mm.Tới giữa những năm 1980, Việt Nam tự nâng cấp và trang bị thêm 2 ống phóng chứa tên lửa hành trình chống hạm P-15U có tầm bắn 40-50km.Ngoài ra, bổ sung thêm 3 bệ pháo 37mm và hai bệ pháo 20mm nòng kép để phòng không tầm thấp.
Trong giai đoạn từ giữa những năm 1970 cho tới đầu năm 1990, trong biên chế Hải quân Nhân dân Việt Nam từng có một tàu chiến vũ trang pháo lớn có lượng giãn nước tới gần 3.000 tấn được đặt phiên hiệu là HQ-01 (ảnh tàu HQ-01 tuần tra Biển Đông). Vậy lai lịch của chiếc tàu chiến này là thế nào?
Theo một số tài liệu Mỹ, chiến hạm HQ-01 của Việt Nam vốn từng là tàu chiến của Hải quân Mỹ. Cụ thể, ngày 23/7/1941, tại nhà máy đóng tàu Lake Washington đã khởi đóng tàu huấn luyện phóng máy bay USS Absecon (AVP-23) dành cho Hải quân Mỹ.
Ngày 8/3/1942, chiếc USS Absecon (AVP-23) được hạ thủy thành công tại Washington và sau đó chưa đầy một năm sau, tháng 1/1943 con tàu chính thức gia nhập Hải quân Mỹ. Con tàu được trang bị pháo hạm nòng kép 127mm, 4 pháo phòng không 20mm và 2 ray phóng bom chống ngầm. Ngoài ra, còn có thể chở thêm 3 thủy phi cơ với một hệ thống máy phóng và cần cẩu.
Trong suốt cuộc CTTG 2, con tàu hầu như không tham chiến mà chỉ phục vụ việc huấn luyện phóng máy bay và làm tàu mục tiêu cho máy bay thả thủy lôi. Sau chiến tranh, USS Absecon dừng vai trò huấn luyện và bị loại biên chế ngày 19/3/1947, đưa về neo đậu tại hạm đội lưu giữ Atlantic ở TP Orange, bang Texas.
Năm 1949, USS Absecon được tái trang bị cho lực lượng tuần duyên Mỹ (cảnh sát biển Mỹ) mang phiên hiệu WAVP-374).
Trong thời gian này, USCGC Absecon (WAVP-374) được trang bị thêm các hệ thống radar và sonar chống ngầm cùng hỏa lực gồm pháo hạm 127mm (trang bị kèm máy chỉ huy và radar dẫn bắn) cùng 6 đại liên 12,7mm.
Tới đầu năm 1972, Absecon bị loại biên chế khỏi lực lượng tuần duyên Mỹ và chuyển giao cho chính quyền Việt Nam Cộng hòa sử dụng vào tháng 6/1972 với tên gọi Phạm Ngũ Lão (HQ-15). Thời điểm này, toàn bộ hệ thống vũ khí chống ngầm bị loại bỏ.
Sau ngày 30/4/1975, HQ-15 Phạm Ngũ Lão trở thành tàu chiến lợi phẩm, được tái trang bị cho Hải quân Nhân dân Việt Nam sử dụng với phiên hiệu HQ-01.
Chiến hạm HQ-01 có lượng giãn nước toàn tải lên tới 2.800 tấn, dài 94,69m, rộng 12,52m, mớn nước 4,09m, thủy thủ đoàn lên tới 200 người.
Con tàu được trang bị hai động cơ diesel cung cấp tổng công suất 6.000 mã lực cho tốc độ tối đa 18 hải lý/h, tốc độ kinh tế 12 hải lý/h cho tầm hoạt động lên tới 37.000km. Ở đuôi tàu có sân đáp khá lớn cho phép trực thăng hạ cánh được.
Về mặt hỏa lực, sau năm 1975 chiến hạm HQ-01 được trang bị pháo hạm nòng kép 127mm và 2 khẩu cối 81mm.
Tới giữa những năm 1980, Việt Nam tự nâng cấp và trang bị thêm 2 ống phóng chứa tên lửa hành trình chống hạm P-15U có tầm bắn 40-50km.
Ngoài ra, bổ sung thêm 3 bệ pháo 37mm và hai bệ pháo 20mm nòng kép để phòng không tầm thấp.