Theo quan niệm từ xưa, Tết Hàn thực mọi gia đình Việt sẽ ăn đồ lạnh và là dịp để mỗi gia đình tưởng nhớ đến tổ tiên. Bởi thế, để có mâm cúng là những đĩa bánh trôi, bánh chay thơm ngát dâng lên bàn thờ, các gia đình Việt thường tự tay làm loại bánh này. Tuy nhiên, mùng 3/3 âm lịch năm nay rơi vào ngày thứ 5 trong tuần. Vì thế, đại bộ phận mọi người vẫn sẽ phải đi làm nên không có nhiều thời gian sửa soạn xay bột, mua bột về làm bánh trôi, chay. Do đó, hầu như để tiện lợi hơn, các gia đình mua bánh trôi chay về cúng và thắp hương. Ngoài ra, tùy theo điều kiện của mỗi gia đình, họ cũng không cúng Tết Hàn thực đúng ngày mà thường cúng trước 1,2 hôm.Chính bởi thế, suốt từ ngày 1/3, những hàng bánh trôi, bánh chay tại các khu phố, các khu chợ đã rất đắt khách mua. Gia đình nào cũng mua khoảng vài đĩa bánh. Có mặt tại chợ Cổng, phường Phú Lương, Hà Đông, Hà Nội, từ sáng sớm ngày mùng 1 và mùng 2 tháng 3 âm lịch đã có rất nhiều cửa hàng bán bánh trôi, bánh chay. Điều đặc biệt là các cửa hàng này lúc nào cũng tấp nập khách ra vào mua những đĩa bánh chay, bánh trôi và bánh ngỗng về nhà.Bà nội trợ tên Hằng, 35 tuổi sáng nay cũng đi mua bánh sớm tâm sự: “Chị làm may nên phải chủ nhật mới được nghỉ. Vì thế, tranh thủ ngày mùng 1, chị thắp hương luôn. Vì ngày mùng 3/3 âm lịch, đi làm về là cả nhà sẽ kéo xuống nhà ông bà ngoại ăn Tết Hàn thực cho đầm ấm. Do đó, hôm nay chị đi chợ sớm mua 3 đĩa bánh trôi và 2 đĩa bánh chay về thắp hương sau đó vợ chồng bỏ ra ăn để tưởng nhớ Tết Hàn thực này”.Tại các chợ này, không chỉ có các hàng bán bánh trôi, bánh chay chín sẵn, nhiều tiểu thương còn bán kèm thêm bột gạo làm bánh đã được nhào, vừng, đường phên để cho các gia đình có thể tiện lợi làm bánh tại nhà ngày Tết này. Những bột làm bánh sẵn thường được bán với giá từ 15-22 ngàn đồng/1kg gạo tùy theo gạo ngon hay không ngon. Đường phên được bán theo túi từ 15-20 ngàn đồng/1 túi tùy túi to hoặc nhỏ.Gặp cô Yến đang loay hoay đỗ xe mua nguyên liệu làm bánh tại chợ sáng nay, bà nội trợ này cho biết: “Nhà cô mọi người rất thích ăn bánh trôi, bánh chay. Nhưng nếu làm nhiều thì ăn lại ngán, chưa kể phải lích kích ngâm bột, xay bột và nhào bột. Vì thế, cô ra chợ mua bột bánh cộng nhân bánh đi kèm cho tiện. Về nhà chỉ việc nặn bánh và cho vào luộc nên cũng khá nhanh”.Người phụ nữ này cũng khoe, hôm nay bánh trôi, bánh chay ở chợ cũng vẫn không tăng giá so với ngày thường: “Dù 1,2 ngày nữa mới đến Tết Hàn thực nhưng giá bánh trôi, bánh chay ở đây vẫn bán như giá ngày thường. Cô mua 1 đĩa bánh trôi và bánh chay giá chỉ 15-20 ngàn đồng. Nếu mua đĩa bánh to hơn thì 20 ngàn đồng/2 đĩa”.Cô Hiền, một tiểu thương kinh doanh bún ở chợ ngày này cũng bán thêm bánh trôi, bánh chay chín. Cô Hiền cho biết: “Mọi ngày tôi toàn bán bún để phục vụ mọi người ăn sáng. Nhưng từ mấy năm nay, cứ đến các ngày lễ tết như này tôi lại bán thêm xôi gấc, bánh trôi, bánh chay và nguyên liệu làm bánh cho bà con. Những ngày này tôi toàn phải bán được mấy chục kg bột bánh làm sẵn, chưa kể bán bột sống cũng hết veo. Sức mua ngày này nhiều lắm. Hầu như mỗi nhà mua ít nhất phải từ 5 đĩa bánh trở lên. Nhà nào nhiều người mua chục đĩa bánh”.Theo cô Hiền tiết lộ, vì bán được nhiều và đắt khách ngày này nên đây là những ngày cho bác thu nhập tốt: “Cả năm mới có 1 ngày này nên dù bận rộn làm bánh, vớt bánh, bán bánh suốt ngày nhưng cô vẫn cố huy động các con, người thân ra làm hộ”.Theo nhẩm tính của phóng viên, trừ hết các khoản chi phí đi, những tiểu thương bán bánh trôi, bánh chay phải thu lời tiền triệu/ngày.“Hôm nay sức mua bánh trôi, bánh chay vẫn còn ít. Chứ đến sáng mùng 3/3 thì đông nghịt luôn. Làm bánh không xuể người mua nên nhiều người phải đứng đợi lấy bánh khá lâu thời gian”, cô Hiền nhận định.
Theo quan niệm từ xưa, Tết Hàn thực mọi gia đình Việt sẽ ăn đồ lạnh và là dịp để mỗi gia đình tưởng nhớ đến tổ tiên. Bởi thế, để có mâm cúng là những đĩa bánh trôi, bánh chay thơm ngát dâng lên bàn thờ, các gia đình Việt thường tự tay làm loại bánh này. Tuy nhiên, mùng 3/3 âm lịch năm nay rơi vào ngày thứ 5 trong tuần. Vì thế, đại bộ phận mọi người vẫn sẽ phải đi làm nên không có nhiều thời gian sửa soạn xay bột, mua bột về làm bánh trôi, chay. Do đó, hầu như để tiện lợi hơn, các gia đình mua bánh trôi chay về cúng và thắp hương. Ngoài ra, tùy theo điều kiện của mỗi gia đình, họ cũng không cúng Tết Hàn thực đúng ngày mà thường cúng trước 1,2 hôm.
Chính bởi thế, suốt từ ngày 1/3, những hàng bánh trôi, bánh chay tại các khu phố, các khu chợ đã rất đắt khách mua. Gia đình nào cũng mua khoảng vài đĩa bánh. Có mặt tại chợ Cổng, phường Phú Lương, Hà Đông, Hà Nội, từ sáng sớm ngày mùng 1 và mùng 2 tháng 3 âm lịch đã có rất nhiều cửa hàng bán bánh trôi, bánh chay. Điều đặc biệt là các cửa hàng này lúc nào cũng tấp nập khách ra vào mua những đĩa bánh chay, bánh trôi và bánh ngỗng về nhà.
Bà nội trợ tên Hằng, 35 tuổi sáng nay cũng đi mua bánh sớm tâm sự: “Chị làm may nên phải chủ nhật mới được nghỉ. Vì thế, tranh thủ ngày mùng 1, chị thắp hương luôn. Vì ngày mùng 3/3 âm lịch, đi làm về là cả nhà sẽ kéo xuống nhà ông bà ngoại ăn Tết Hàn thực cho đầm ấm. Do đó, hôm nay chị đi chợ sớm mua 3 đĩa bánh trôi và 2 đĩa bánh chay về thắp hương sau đó vợ chồng bỏ ra ăn để tưởng nhớ Tết Hàn thực này”.
Tại các chợ này, không chỉ có các hàng bán bánh trôi, bánh chay chín sẵn, nhiều tiểu thương còn bán kèm thêm bột gạo làm bánh đã được nhào, vừng, đường phên để cho các gia đình có thể tiện lợi làm bánh tại nhà ngày Tết này. Những bột làm bánh sẵn thường được bán với giá từ 15-22 ngàn đồng/1kg gạo tùy theo gạo ngon hay không ngon. Đường phên được bán theo túi từ 15-20 ngàn đồng/1 túi tùy túi to hoặc nhỏ.
Gặp cô Yến đang loay hoay đỗ xe mua nguyên liệu làm bánh tại chợ sáng nay, bà nội trợ này cho biết: “Nhà cô mọi người rất thích ăn bánh trôi, bánh chay. Nhưng nếu làm nhiều thì ăn lại ngán, chưa kể phải lích kích ngâm bột, xay bột và nhào bột. Vì thế, cô ra chợ mua bột bánh cộng nhân bánh đi kèm cho tiện. Về nhà chỉ việc nặn bánh và cho vào luộc nên cũng khá nhanh”.
Người phụ nữ này cũng khoe, hôm nay bánh trôi, bánh chay ở chợ cũng vẫn không tăng giá so với ngày thường: “Dù 1,2 ngày nữa mới đến Tết Hàn thực nhưng giá bánh trôi, bánh chay ở đây vẫn bán như giá ngày thường. Cô mua 1 đĩa bánh trôi và bánh chay giá chỉ 15-20 ngàn đồng. Nếu mua đĩa bánh to hơn thì 20 ngàn đồng/2 đĩa”.
Cô Hiền, một tiểu thương kinh doanh bún ở chợ ngày này cũng bán thêm bánh trôi, bánh chay chín. Cô Hiền cho biết: “Mọi ngày tôi toàn bán bún để phục vụ mọi người ăn sáng. Nhưng từ mấy năm nay, cứ đến các ngày lễ tết như này tôi lại bán thêm xôi gấc, bánh trôi, bánh chay và nguyên liệu làm bánh cho bà con. Những ngày này tôi toàn phải bán được mấy chục kg bột bánh làm sẵn, chưa kể bán bột sống cũng hết veo. Sức mua ngày này nhiều lắm. Hầu như mỗi nhà mua ít nhất phải từ 5 đĩa bánh trở lên. Nhà nào nhiều người mua chục đĩa bánh”.
Theo cô Hiền tiết lộ, vì bán được nhiều và đắt khách ngày này nên đây là những ngày cho bác thu nhập tốt: “Cả năm mới có 1 ngày này nên dù bận rộn làm bánh, vớt bánh, bán bánh suốt ngày nhưng cô vẫn cố huy động các con, người thân ra làm hộ”.
Theo nhẩm tính của phóng viên, trừ hết các khoản chi phí đi, những tiểu thương bán bánh trôi, bánh chay phải thu lời tiền triệu/ngày.
“Hôm nay sức mua bánh trôi, bánh chay vẫn còn ít. Chứ đến sáng mùng 3/3 thì đông nghịt luôn. Làm bánh không xuể người mua nên nhiều người phải đứng đợi lấy bánh khá lâu thời gian”, cô Hiền nhận định.