Đặc điểm của những câu nói thông thường là dễ hiểu, ngôn ngữ có thể thô lỗ hoặc trang nhã, nhưng đặc điểm chung là chúng đều có những nguyên tắc triết học nhất định gửi gắm trong đó.
Hôm nay chúng ta đang nói về câu: "Người giàu không thêm con, người nghèo không thêm đàn bà". Câu tục ngữ này nghe khá tao nhã, nhưng nó ẩn chứa triết lý gì?
Giàu không thêm con trai
Xã hội xưa chú trọng đến việc “đông con, nhiều phúc”, việc nuôi dạy con cái đề phòng tuổi già luôn được lưu truyền trong quan niệm của người xưa. Câu nói này được cả người nghèo và người giàu công nhận, nhưng bản chất của chúng vẫn có những khác biệt nhất định. Người nghèo có hạnh phúc của người nghèo, và người giàu có khó khăn của người giàu. Có một sự khác biệt cơ bản giữa người nghèo và người giàu trong cách đối xử với con cái của họ. Nhà nghèo thích có con trai, nhà giàu thích có con gái. Điều này đúng với câu người ta thường nói “nhà nghèo nuôi con trai, nhà giàu nuôi con gái”, nhà nghèo thích sinh con trai thì nhà nghèo phải nuôi con, nhà giàu thích nuôi con gái, nhà giàu thì phải nuôi.
Tại sao người giàu không thích quá nhiều con trai? Chủ yếu là nó liên quan nhiều đến bối cảnh thời cổ đại. Khi đó trọng sinh, chú ý thứ tự người lớn tuổi, người trẻ tuổi, phân biệt tiền bối, hậu bối. Chỉ có con trai trưởng mới có quyền thừa kế gia sản, tuy rằng những người anh em khác cũng có thể chia phần, nhưng những người được chia thực sự là quá ít.
Nhưng không có nghĩa là mọi khả năng của con trai trưởng đều có thể trấn áp được những người anh em khác của vợ lẽ. Vì vậy, để duy trì sự ổn định của gia đình, những người lớn tuổi trong gia đình không thích sinh quá nhiều con trai mà họ thích sinh nhiều con gái hơn.
Ít con trai hơn sẽ không dẫn đến việc tranh giành quyền thừa kế, và có nhiều con gái hơn, mặc dù chi phí nuôi dạy chúng cao hơn, nhưng khi chúng lớn lên, chúng có thể kết hôn với cùng một người đàn ông xuất sắc, và hôn nhân với các gia đình khác có thể đóng vai trò của liên minh bền chặt. Thời xưa, đàn ông khi cưới vợ thường chọn “bạn gái”, sau này người này sẽ đảm đương việc gia đình của đàn ông, nếu hiểu biết hay kiến thức của bản thân không nổi trội thì sẽ khó gánh vác được việc này. Vì vậy, phụ nữ xuất thân từ gia đình nổi tiếng được ví như chiếc bánh ngọt, đến tuổi cầu hôn. Người phụ nữ cũng có thể tận dụng cơ hội để chọn một "con rể nhanh", và cố gắng đạt được hiệu quả của một cộng một lớn hơn hai.
Trong xã hội cổ đại, mức năng suất xã hội rất thấp, và các gia đình nghèo khó có thể kiếm sống bằng cách dựa vào đàn ông để làm nông và làm việc. Vì vậy, ở những gia đình nghèo, họ thích sinh thêm con trai. Nhiều con trai hơn là lực lượng sản xuất, nếu thời đó gia đình nào không có con trai thì sẽ bị dân làng đè bẹp khi đi cày gặt, cha mẹ không ngóc đầu lên được. Hơn nữa, bản thân con trai cũng khỏe mạnh, có thể nhanh chóng tăng thu nhập cho gia đình nghèo khó.
Nghèo chẳng thêm con gái
Con gái sinh ra trong gia đình nghèo khó là điều không tốt, phụ nữ cần được nuôi nấng, nhiều gia đình không lo đủ chi phí trong giai đoạn đầu, sau khi trưởng thành lại lấy chồng, người xưa cho rằng con gái sẽ kéo gia đình họ xuống nên không thích nuôi con gái.
Con gái sống trong gia đình nghèo khó thực sự không tốt cho sự tồn tại và phát triển sau này của họ, xưa nay tuy người ta đã nhấn mạnh rằng “nữ có đức mà không có tài” nhưng nếu không nuôi dạy đủ thì bản lĩnh và tầm nhìn của con gái không đủ tốt? Ở thời cổ đại, nếu không ở trong gia đình quyền quý, sao có thể gả vào một gia đình giàu có?
Gạt những điều này sang một bên, thực tế trong xã hội ngày nay, cả người nghèo và người giàu đều thích nuôi con gái, nhưng dường như bất kể họ nhà chồng hay họ nhà nội ngoại, thiên chức của người phụ nữ thật là khó xử. Sau khi bạn kết hôn, gia đình bố mẹ ruột bạn cho rằng bạn là khách, còn gia đình chồng sẽ trở thành kẻ ngoại tộc nếu mối quan hệ mẹ chồng - con dâu không được xử lý đúng mực. Nhiều khi phải nhận trách nhiệm giúp đỡ em trai”. Những chuyện vụn vặt của hai bên gia đình đều đặt lên vai người con gái, quả thực rất khó để họ lựa chọn. Nếu xử lý không khéo sẽ làm phật ý cả hai bên.
Người giàu không sinh con trai, người nghèo không nuôi con gái, cùng với sự phát triển của thời gian, điều đó không còn phù hợp với xã hội hiện nay. Trong xã hội ngày nay, con người có thể tự mình sống tốt, phụ nữ ngày càng tự lập, không chỉ dựa dẫm vào người khác, “tam tòng, tứ đức” cũng đã âm thầm thay đổi.
Mặc dù vẫn còn một số nơi tồn tại quan niệm như vậy, nhưng khi phụ nữ ngày càng trở nên độc lập hơn, họ dần được xã hội công nhận thông qua sự chăm chỉ, và tính tự lập nắm giữ nửa bầu trời, tôi tin rằng quan niệm này sẽ dần rời xa tâm trí của mọi người và trở thành một lịch sử có thật.