Thực đơn giúp phụ nữ vượt qua giai đoạn rối loạn mãn kinh

Tiền mãn kinh và mãn kinh là một giai đoạn của quá trình sinh lý của phụ nữ 45 - 55 tuổi trước và sau khi hết kinh, là một thời kỳ thay đổi đặc thù của một đời người, tức thời kỳ biến đổi mang tính suy thoái.

Những thực đơn dưới đây giúp phụ nữ nhẹ nhàng vượt qua khỏi kỳ này.
Thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh lúc này, chức năng buồng trứng bắt đầu suy thoái, mức ostrogen giảm xuống thấy rõ, ngoài sự biến đổi của hệ thống sinh dục, nội tiết tố và thần kinh ra, khả năng phản ứng của cơ thể cũng suy giảm, sức đề kháng cũng suy giảm, nữ giới trong giai đoạn này hoặc nhiều hoặc ít có sự bất ổn.
Triệu chứng mãn kinh thường gặp nhất gồm: Ửng đỏ, vã mồ hôi và hồi hộp, kế đến là triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật, như: mỏi mệt, không sức tập trung, âu lo, căng thẳng, cảm xúc bất ổn, dễ kích động, mất ngủ, đa nghi, người có cảm giác bất thường, váng đầu, ù tai…
Gỏi sứa - rau cần
Nguyên liệu:
- Rau cần (300g): tính mát, vị ngọt, cay. Công năng bình can tiềm dương, thanh nhiệt lợi thủy, cầm máu, trị đới. Có chứa vitamin A, vitamin C, canxi, phosphor, kali (K)...
- Sứa (200g): tính bình, vị mặn. Công năng hóa đàm nhuyễn kiên, bình can giải độc, trị ho, giảm áp, dưỡng âm, tiêu ung. Có chứa Ca, P, K, Mg…
- Hành, gừng, muối, dấm gạo, dầu mè với mỗi thứ vừa đủ.
Chế biến: Rau cần lặt bỏ lá già rửa sạch, cắt đoạn. Trụng qua nước sôi vớt ra, bỏ trong nước lạnh. Lưu ý, giữ lại nước luộc rau cần, dùng uống thay trà, có hiệu quả rất tốt đối với bệnh tăng huyết áp. Sứa rửa sạch thái sợi, trụng qua nước sôi, cùng rau cần đặt vào trong thau. Lấy 1 chén, thêm dấm gạo, muối, dầu mè, hành, gừng, làm thành nước xốt, rưới lên rau cần và sứa, trộn đều thì dùng.
Tác dụng: Thanh nhạt khoái khẩu. Có tác dụng làm giãn mạch, làm hạ huyết áp. Món ăn thích hợp dùng cho người có hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh, người tiền mãn kinh và mãn kinh kèm tăng huyết áp. Thích hợp dùng cho người viêm đường tiết niệu, viêm phần phụ. Sứa là chất gây kích ứng, người có bệnh ngoài da, hen suyễn, đột quỵ kiêng dùng.
Củ cải xào tần ô
Nguyên liệu:
- Củ cải (300g): tính mát, vị ngọt. Công năng tiêu thực, hóa đàm, hạ khí khoan trung. Có chứa Ca, P, K, Mg…
- Tần ô (150g): tính ấm, cay. Công năng thanh nhiệt hóa đàm. Có chứa vitamin A, Ca, P…
- Tiêu, muối, bột nêm, bột năng với mỗi thứ vừa đủ.
Chế biến: Củ cải rửa sạch thái cọng sử dụng sau. Tần ô rửa sạch cắt đoạn. Bắc chảo lên bếp, đổ dầu, thêm củ cải đảo đều, gần chín, thêm tần ô, kèm bột nêm, tiêu, muối gia vị. Dùng bột năng làm xốt, múc ra đĩa.
Tác dụng: Thanh mát khoái khẩu. Có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, hóa đàm, tiêu tích. Món ăn thích hợp dùng cho người tiền mãn kinh và mãn kinh giảm béo. Cũng thích hợp dùng cho người ăn uống tích trệ, người rối loạn tiêu hóa. Thích hợp dùng cho người ho suyễn do đàm thấp. Nhân sâm tương kỵ với củ cải, khi dùng món ăn này thì không dùng nhân sâm.
Thịt sườn hầm đậu nành
Nguyên liệu:
- Đậu nành (200g): tính bình, vị ngọt. Công năng kiện tỳ khoan trung, ích khí. Có chứa protid, Ca, P, K và phyto-estrogen…
- Thịt sườn (0,5 kg): tính bình, vị ngọt, mặn. Công năng tư âm, nhuận táo, ích khí. Có chứa protid, P, K, Mg, Ca…
- Rượu đế, nước tương, muối tinh luyện, hành, gừng, dấm gạo với mỗi thứ vừa đủ.
 
Chế biến: Đậu nành ngâm trong nước ấm sử dụng sau. Thịt sườn rửa sạch, trụng qua nước sôi. Bắc nồi lên bếp, đổ dầu, phi thơm hành gừng, thêm thịt sườn đảo đều, nêm ít rượu đế, nước tương, dấm gạo, muối và nước vừa đủ, đun sôi bằng lửa to, rồi chuyển lửa nhỏ, đổ vào đậu nành, hầm đến khi đậu và thịt sườn nhừ thì dùng.
Tác dụng: Vị ngon khoái khẩu. Giúp bổ sung canxi, kiện tỳ ích vị.
Thích hợp dùng cho phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh bị suy nhược cơ thể. Thích hợp dùng cho chị em tiền mãn kinh và mãn kinh bị loãng xương. Món ăn này chứa đạm thực vật hơi nhiều, người suy chức năng thận kiêng dùng.
Gỏi xà lách
Nguyên liệu:
- Xà lách (300g): tính mát, vị cay. Công năng tuyên phế khu đàm. Có chứa vitamin A, Ca, K...
- Muối, bột nêm, dầu mè, dấm gạo, nước tương, tỏi...
Chế biến: xà lách rửa sạch, cắt lát to cho vào khay, thêm muối vừa đủ ướp 15 phút, chờ khi ra nước, dùng tay vắt sạch nước đặt trong đĩa. Tỏi dùng dao băm nhuyễn. Lấy 1 chén nhỏ, cho vào tỏi băm, dầu mè, bột nêm, dấm gạo, nước tương, làm thành xốt, rưới lên xà lách, trộn đều thì dùng.
Tác dụng: vị ngon khoái khẩu. Có tác dụng tuyên phế khu đàm. Thích hợp dùng cho phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh bị bệnh đái tháo đường. Cũng thích hợp dùng cho người béo phì, tăng huyết áp, cao mỡ máu. Người tỳ vị suy nhược hoặc kali máu cao tiểu ít dùng thận trọng.
Khổ qua xào chay
Nguyên liệu:
- Khổ qua (mướp đắng 300g): tính mát, vị ngọt. Công năng thanh thử nhiệt, giải độc sát trùng, sáng mắt. Có chứa vitamin A, vitamin C, K… có tác dụng giảm đường huyết.
- Muối, bột nêm, nước tương, bột năng vừa đủ.
 
Chế biến: Khổ qua rửa sạch, thái lát, trụng qua nước sôi, vớt ra ngâm trong nước lạnh. Bắc chảo lên bếp, đổ ít dầu, thêm khổ qua đảo đều, gần chín, nêm muối, bột nêm, nước tương, sau cùng dùng bột nêm làm xốt, múc ra đĩa.
Tác dụng: Thanh giòn khoái khẩu. Có tác dụng thanh thử nhiệt, giảm độc, giảm đường, sáng mắt.
Cách dùng: Thích hợp dùng cho phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh kèm bệnh tiểu đường, nhất là dùng ăn vào mùa hè. Thích hợp dùng cho người bị viêm kết mạc cấp tính (đau mắt đỏ). Món ăn mang tính mát, người tỳ vị hư hàn kiêng dùng.
Cháo chem chép - trứng bắc thảo
Nguyên liệu:
- Chem chép khô (50g): tính ấm, vị mặn. Công năng bổ can thận, ích tinh khí, cầm máu, tráng dương. Có chứa Ca, P, K…
- Trứng bắc thảo (1 quả, khoảng 50g): tính mát, vị ngọt. Công năng tư âm, thanh phế trị ho, trị lỵ. Có chứa vitamin A, P…
- Gạo tẻ (100g): tính ấm, vị ngọt. Công năng bổ trung ích khí, kiện tỳ hòa vị. Có chứa carbohydrate, protid, lipid và vitamin nhóm B…
Chế biến: Chem chép khô ngâm trong nước ấm, trứng bắc thảo lột vỏ rửa sạch, cắt nhuyễn, gạo tẻ vo sạch. Đổ nước vào nồi, thêm gạo, chem chép, trứng bắc thảo, đun sôi lên bằng lửa mạnh, sau đó chuyển lửa nhỏ, chờ đến khi gạo nở, cháo sệt thì múc ra.
Tác dụng: ngon bùi khoái khẩu. Có tác dụng bổ can thận, ích tinh khí, thanh phế trị ho. Thích hợp dùng làm món ăn cho phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh. Cũng thích hợp dùng làm món bồi bổ cho chị em kinh nguyệt ra nhiều và người già suy nhược cơ thể. Người bệnh ngoài da kiêng dùng.
Chè đậu xanh - phổ tai
Nguyên liệu:
- Phổ tai ngâm nở (100g): tính mát, không độc. Công năng thanh nhiệt lợi thủy, nhuyễn kiên tiêu thũng, cầm máu. Có chứa K, Mg...
- Đậu xanh (100g): tính mát, vị ngọt. Công năng thanh nhiệt giải độc. Có chứa P, K, Mg…
- Đường thẻ vừa đủ.
 
Chế biến: Phổ tai ngâm nở rửa sạch, thái nhỏ, đậu xanh vo sạch. Bắc nồi lên bếp, đổ nước vừa đủ, thêm đậu xanh, đun sôi bằng lửa mạnh, rồi chuyển sang lửa nhỏ, cho đến khi đậu xanh gần nhừ, thêm phổ tai, dùng lửa riu, chờ khi đậu nhừ, nêm đường đen, múc ra chén.
Tác dụng: Thanh nhạt ngọt bùi. Có tác dụng thanh nhiệt lợi thủy, nhuyễn kiên giải độc, cầm máu. Thích hợp dùng cho chị em tiền mãn kinh và mãn kinh kèm ngứa chỗ kín. Thích hợp dùng phòng trị bướu cổ đơn thuần. Người bệnh ngoài da, hen suyễn kiêng dùng.
Cháo tôm khô
Nguyên liệu:
- Hạt kê (100g): Tính mát, vị ngọt, mặn. Công năng kiện tỳ hòa vị. Có chứa carbohydrate, P, K, Mg…
- Tôm khô (50g): Tính ấm, vị ngọt. Công năng bổ thận tráng dương, thông nhũ, thoái độc. Có chứa Ca, P, K, Mg…
- Muối, bột nêm, hành băm với mỗi thứ vừa đủ.
Chế biến: Hạt kê vo sạch, tôm khô rửa sạch. Đổ nước vào nồi, thêm hạt kê, tôm khô nấu chung, khi nhừ, nêm muối, bột nêm thì hoàn tất.
Tác dụng: Tươi ngon khoái khẩu. Có tác dụng ích thận tráng dương, kiện cốt, thông sữa. Thích hợp dùng cho phụ nữ có hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh. Cũng thích hợp dùng cho người già suy nhược thể dương hư hoặc phụ nữ sau khi sanh thiếu sữa. Tôm khô dễ gây kích ứng, người bệnh ngoài da kiêng dùng.
Cháo phổi heo - bo bo
Nguyên liệu:
Phổi heo (500g): Tính bình, vị ngọt. Công năng nhuận trường, bổ hư. Có chứa protid, P, K…
- Gạo tẻ (100g): Tính bình, vị ngọt. Công năng nhuận trường, bổ hư. Chứa carbohydrate, protid, lipid và vitamin nhóm B.
- Bo bo (ý dĩ 50g): Tính mát, vị ngọt, nhạt. Công năng lợi thủy thẩm thấp, kiện tỳ chỉ tả. Có chứa carbohydrate, P, K…
- Hành, gừng, muối tinh luyện, bột nêm, rượu đế với mỗi thứ vừa đủ.
Chế biến: Phổi heo rửa sạch, thái lát, cho vào nồi. Thêm nước vừa đủ và rượu đế, đun bằng lửa vừa. Cần khuấy không ngừng, cho đến khi phổi heo gần chín, vớt ra thái hạt lựu. Gạo vo sạch cho vào nồi, thêm bo bo, phổi heo hạt lựu, thêm nước vừa đủ, kèm hành, gừng và ít muối, rượu đế, nấu chung bằng lửa mạnh, mở nắp, chuyển lửa nhỏ tiếp tục ninh thành cháo, khi nhừ thì hoàn tất.
Tác dụng: Thơm ngon khoái khẩu. Có tác dụng bổ trung ích khí, nhuận phế bình suyễn. Thích hợp dùng cho phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh bị ho suyễn do phế khí hư. Thích hợp dùng làm món ăn phòng trị chứng ung thư, nhất là phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh bị ung thư phổi.

Thiếu hụt chất này khiến chị em có nguy cơ mãn kinh sớm

Một nghiên cứu cho thấy, hàm lượng cao vitamin D và calci trong chế độ ăn có thể liên quan với giảm nguy cơ mãn kinh sớm.

Mãn kinh sớm ảnh hưởng tới khoảng 10% số phụ nữ và có liên quan với tăng nguy cơ bệnh tim mạch, loãng xương và suy giảm nhận thức sớm. Nghiên cứu này đã đánh giá xem lượng vitamin D và calci có liên quan thế nào với tỉ lệ mãn kinh sớm trong Nghiên cứu sức khỏe y tá II.
Thieu hut chat nay khien chi em co nguy co man kinh som
Ảnh minh họa, nguồn: Sức khỏe & đời sống 

Nghiên cứu gồm 116.430 y tá Mỹ tuổi từ 25-42 vào năm 1989 khi họ trả lời bảng câu hỏi lúc bắt đầu nghiên cứu. Từ năm 1989, các bảng hỏi theo dõi được thực hiện 2 năm 1 lần để đánh giá những hành vi lối sống và tình trạng sức khỏe. Chế độ ăn được đánh giá 5 lần trong thời gian nghiên cứu 20 năm, giúp các tác giả có thể biết được những thay đổi về lượng thực phẩm và dinh dưỡng. Trong thời gian nghiên cứu, 2.041 phụ nữ bị mãn kinh sớm.

Sau khi hiệu chỉnh một loạt các yếu tố khác nhau, nhóm nghiên cứu thấy rằng, vitamin D từ thực phẩm như sữa tăng cường và cá béo có liên quan với giảm 17% nguy cơ mãn kinh sớm khi so sánh giữa nhóm tiêu thụ nhiều nhất và nhóm tiêu thụ ít nhất.

Nghiên cứu được đăng trên tờ American Journal of Clinical Nutrition.

"Thần dược" tăng năng lượng "yêu" cho phụ nữ trung niên

Nhiều khi, chuyện sinh hoạt vợ chồng không được như ý đã khiến nhiều chị em phụ nữ trung niên cảm thấy mất tự tin.
 

Khi phụ nữ bước vào tuổi trung niên, chuyện sinh hoạt vợ chồng không được như ý mặc dù các chị em đều muốn chiều chồng. Đông y có những món ăn bài thuốc giúp chị em lấy lại sự tự tin và bồi bổ sức khỏe để chiều chồng.
"Than duoc" tang nang luong "yeu" cho phu nu trung nien
Nhiều chị em phụ nữ trung niên cảm thấy mất tự tin trong chuyện vợ chồng. Ảnh: Hoathuyetbomau.vn.

Bí quyết giữ vóc dáng ở phụ nữ U50

Tăng cân có thể bị máu nhiễm mỡ, tăng huyết áp, tiểu đường, các bệnh về tim mạch và đặc biệt có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Khi ở tuổi trung niên phụ nữ thường có xu hướng tăng cân. Cùng với những thay đổi về sức khỏe và tinh thần khi bước vào tuổi mãn kinh, hầu hết phụ nữ đều thay đổi về vóc dáng, kể cả người mảnh mai, hay những người luôn duy trì trọng lượng ổn định trong suốt 30 năm trước. Nguyên nhân vì sao lại thế?
Bi quyet giu voc dang o phu nu U50
 

Có hai nguyên nhân chính khiến phụ nữ bị tăng cân khi mãn kinh. Nguyên nhân hàng đầu chính là sự suy giảm nội tiết tố oestrogen. Do nội tiết tố này có tác dụng làm tăng khối cơ bắp, nên khi lượng nội tiết này giảm sẽ làm khối lượng cơ giảm, đồng thời làm khối lượng mỡ tăng lên. Nguyên nhân thứ hai, do khối lượng cơ giảm nên nhu cầu về năng lượng ở tuổi mãn kinh cũng giảm đi đáng kể so với thời thanh xuân, trong khi đó thói quen ăn uống vẫn duy trì như trước, vì thế, phần năng lượng không tiêu hao hết sẽ tích thành mỡ. Ngoài hai nguyên nhân trên thì việc ngại vận động cũng khiến chị em tăng cân nhanh chóng.

Quá trình tăng cân này bắt đầu trước thời kỳ mãn kinh khoảng 1-2 năm. Mỡ không phân bố đều trên toàn cơ thể mà tập trung nhiều quanh vùng bụng, mông và đùi, do đó khiến cơ thể mất cân đối nặng nề. Tăng cân có thể gây ra rất nhiều vấn đề rắc rối cho cơ thể như máu nhiễm mỡ, tăng huyết áp, tiểu đường, các bệnh về tim mạch và đặc biệt có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Hơn nữa tăng cân trong thời kỳ mãn kinh còn làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Phụ nữ tăng quá 9kg sau thời kỳ mãn kinh thì nguy cơ bị ung thư vú của họ tăng lên 20%.

Kiểm soát tốt cân nặng ngay từ khi còn trẻ:

Khi bạn 20 tuổi, bạn có thể ăn uống vô tư mà không sợ bị tăng cân. Nhưng nếu sự vô tư ấy kéo dài trong suốt 20 năm tiếp theo, bạn sẽ nhận được hậu quả khi lượng nội tiết tố estrogen bắt đầu suy giảm. Vì vậy, ngay từ khi còn trẻ, bạn đã phải rèn luyện để có những thói quen tốt trong ăn uống như không ăn nhiều mỡ, đường, bỏ thói quen ăn vặt, ăn nhiều rau và trái cây, chế độ ăn cân bằng dưỡng chất. Việc rèn luyện ấy sẽ giúp bạn dễ dàng vượt qua những biến động do xáo trộn nội tiết gây ra khi mãn kinh.

Rèn luyện thân thể hằng ngày:

Ngay từ khi còn trẻ, bạn cần phải tích cực tập TDTT để duy trì vóc dáng cân đối và nâng cao sức khỏe, thói quen tập TDTT từ khi còn trẻ sẽ giúp bạn dễ dàng kiểm soát trọng lượng cơ thể khi bước vào tuổi trung niên. Theo thống kê, những người thời trẻ ít vận động sẽ khó điều chỉnh cân nặng khi mãn kinh, và đến một tuổi nào đó, cân nặng chỉ có leo thang. Tập luyện trong thời gian dài cũng sẽ giúp tăng khối lượng và chất lượng cơ, giảm lượng mỡ thừa, nên khi mãn kinh, dù lượng cơ có giảm cũng không đáng ngại.

Loại vận động thích hợp nhất dành cho chị em khi mãn kinh là đi bộ. Khi đi bộ cần duy trì đều đặn tốc độ 4-5km/giờ. Mỗi ngày bạn nên đi bộ tối thiểu 30 phút. Ngoài tác dụng làm phát triển cơ, đi bộ đều đặn với bước nhanh còn bảo vệ cột sống thắt lưng, giảm nguy cơ gãy. Đi bộ cũng cải thiện hệ tim mạch, giảm nguy cơ bị đái tháo đường.

Ngoài đi bộ, chị em có thể chơi cầu lông, bóng bàn, bơi lội, đạp xe, khiêu vũ... Tuy nhiên, do có nhiều biến động ở các cơ quan cơ thể khi mãn kinh, trước khi tập TDTT, những người mắc các bệnh về tim mạch, tăng huyết áp, tiểu không tự chủ... nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh các rủi ro có thể xảy ra.

Đọc nhiều nhất

Tin mới