Tín ngưỡng phong tục của dân gian có rất nhiều điều kiêng kỵ nhưng đó không phải là tín ngưỡng Phật giáo chân chính
(Kienthuc.net.vn) - Tín ngưỡng phong tục của dân gian có rất nhiều điều kiêng kỵ nhưng đó không phải là tín ngưỡng Phật giáo chân chính mà chỉ là những điều kiêng kỵ ngộ nhận là của Phật giáo.
Bát hương
Những cây hương thừa trong bát hương nếu hàng ngày không thu gọn thì trở nên dơ bẩn và dễ gây cháy rất nguy hiểm.
Vì thế mà mỗi một bát hương đặt trước các tượng Phật trong nhà chùa của chúng ta hàng ngày vào lúc sáng sớm đều cần phải thu gọn, giữ cho bát hương luôn luôn sạch sẽ như mới thắp hương lần đầu.
Bàn thờ Phật
Những người thờ Phật tại gia khi lập bàn thờ Phật trước hết phải nhờ người làm lễ khai quang các tượng Phật, Bồ Tát, lại phải chọn ngày tốt, hướng tốt. Đó cũng là do tín ngưỡng dân gian hoặc phong tục dân gian.
Theo quan điểm "vào làng nào theo tục lệ làng ấy" mà nói thì tục lệ đó cũng không có gì sai trái, làm lễ khai quang là để tỏ ý thận trọng, chọn ngày chọn hướng là để tỏ ý cầu mong tốt lành.
Nhưng theo quan điểm Phật giáo thì chư Phật, Bồ Tát có ở khắp mọi nơi, không một chỗ nào không ứng hiện. Tất cả mọi hướng đều có chư Phật thập phương, Tam bảo thập phương, Long thiên hộ pháp.
Như vậy, đương nhiên là không hề có những vấn đề do tín ngưỡng dân gian tưởng tượng ra. Chỉ cần chọn một chỗ nào mình cho là tôn quí nhất, rồi với tình cảm thành kính nhất và chọn một thời điểm thích đáng nhất để đặt tượng thờ Phật là được.
Những bài chú, bài kinh
Với tấm lòng cung kính, tất cả mọi bài kinh, chú đều có thể tụng niệm ở bất cứ nơi nào thanh tịnh. Tuy nhiên, tốt nhất là trước khi tụng niệm nên rửa tay, súc miệng rồi đứng trước bàn thờ thắp hương lễ Phật mà tụng niệm.
Nhưng không nên nói người tu tại gia không được tụng kinh nào đó hoặc không được niệm chú nào đó, trừ những pháp môn quy định đặc biệt của Mật Tông thì không kể.
Thờ Phật và thờ Thần
Phật tử thờ Phật ở chính giữa, cúng Bồ Tát ở hai bên, cúng các Thần ngoài cùng, coi là kẻ bảo vệ bên ngoài cho Tam bảo. Cũng nên để cho các Thần gần gũi với Tam bảo để tu học Phật pháp, gây thần nhân duyên với đạo Phật.
Nếu đạt được sự thỏa thuận của cả nhà, sau khi đã đổi ý mà tin theo Phật thì sẽ làm lễ cúng Thần, khấn cáo với Thần rồi đem tượng và đồ thờ Thần cất đi, để tránh cúng thờ ngẫu tượng quá nhiều sinh ra tạp loạn.
Tà hương, pháp khí và kinh tượng
Có nhiều người không hiểu đối với tro hương cùng các kinh sách, tượng và các pháp vật bị hư hỏng thì sẽ xử lý như thế nào? Thậm chí có người mang đến giao cho nhà chùa.
Kỳ thực thì chỉ cần chọn chỗ đất trống và đồ đựng sạch sẽ, bỏ các thứ đó vào rồi châm lửa đốt đi, đốt xong đào lỗ chôn xuống đất là được.
Những thứ làm bằng kim loại không đốt được thì tìm chỗ cất kín, một thời gian sau sẽ xử lý thải bỏ như đối với đồ đạc cũ kỷ rách nát khác.
Các thứ cúng Phật
Như hoa tươi, quả, thức ăn, trà... đều phải thay mỗi ngày. Nếu còn dùng được thì nên dùng vào việc khác hay cho người nhà ăn, không nên bỏ đi lãng phí. Còn nếu hư hỏng thì xử lý như rác. Các thứ cúng Phật nên số đôi hay số lẻ thực ra là không quan trọng.
Thường bày thức cúng thành đôi chỉ do mỹ quan. Nếu kinh tế eo hẹp hay chỗ thờ chật, không tiện thì cúng đơn lẻ cũng chẳng sao. Còn như phẩm loại, chất lượng vật cúng nên tùy theo khả năng của mình mà quyết định, không nên quá sơ sài mà cũng đừng quá phô trương.
Thời gian tu tập
Nên vào buổi sáng sớm và buổi tối vì lúc đó thân tâm thanh tịnh, thư thái, dễ thành và chuyên tâm. Nếu do tính chất và giờ giấc công việc thì có thể chọn thời gian tu tập khác.
Điều đặc biệt là không được thờ Phật trong phòng ngủ, không nên tọa thiền, tụng kinh và niệm Phật trên giường. Nếu nhà chỉ có một phòng, lúc bình thường nên dùng vải che tượng Phật lại, lúc lễ Phật nên dọn giường chiếu sạch sẽ, ngay ngắn rồi mới mở vải ra.
Sau khi Quy y Tam Bảo
Chúng ta không được quy y lần nữa nhưng vẫn tôn trọng các tôn giáo hoặc tín ngưỡng dân gian. Nếu vào các nhà thờ, đền, miếu... vẫn phải giữ lễ chắp tay xá chào. Tuy ta không quy ý tín ngưỡng họ song có thể giữ tình hữu nghị qua lại.
Kỳ kinh nguyệt của phụ nữ
Các nữ tín đồ thờ Phật tại nhà đến kỳ kinh nguyệt thì không dám tới chùa lễ Phật, thậm chí không dám đến trước bàn thờ Phật để thắp hương tụng kinh, tọa thiền, niệm Phật. Kỳ thực đó là điều kiêng kị của hàng quỷ thần cấp thấp.
Vì quỷ thần sợ máu bẩn nên hễ thấy máu bẩn thì dễ nổi giận. Quỷ thần nghiện ăn máu, thấy máu là dấy lòng tham, nhưng máu kinh nguyệt không phải là máu tươi nên quỷ thần có phản ứng như bị người ta đùa bỡn làm nhục.
Do vậy, phụ nữ khi hành kinh vào các đền, miếu, điện thờ quỷ thần thì có thể bị hậu quả không tốt. Còn như các Sadini, Tỳ kheo ni, cùng các Ưu bà di ở gần đều sinh hoạt tại chùa, cùng các phụ nữ tu hành hàng ngày làm bạn với kinh sách, tượng Phật và các pháp vật khác của nhà chùa, từ xưa đến nay chưa từng thấy ai bị tai họa bởi vấn đề xung khắc do kinh nguyệt gây ra cả.
(Bài viết có sử dụng tài liệu Phật học quần nghi của HT Thánh Nghiêm)
Bùi Hiền