Ảnh minh họa.
Nhà Thanh có nguồn gốc từ một bộ lạc du mục ở phương Bắc, nơi khí hậu lạnh giá quanh năm. Để thích nghi với môi trường khắc nghiệt, tổ tiên của họ thiết kế trang phục có tay áo dài và dày, với đặc trưng là cổ tay áo hình móng ngựa – vừa giữ ấm vừa thuận tiện khi cưỡi ngựa, bắn cung.
Khi lật đổ nhà Minh và lập nên triều đại mới, hoàng tộc nhà Thanh vẫn duy trì thiết kế tay áo này cho quan lại, thị vệ và thái giám như một cách ghi nhớ cội nguồn. Tuy nhiên, vào mùa hè, loại trang phục này gây nóng bức, khiến các quan viên thường phải xắn tay áo lên trong sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy, trước khi quỳ lạy hoàng đế, họ phủi hai ống tay xuống để thể hiện sự tôn kính tuyệt đối.
Trong cung đình, việc cảnh giác với thích khách luôn là ưu tiên hàng đầu. Để tránh sự nghi ngờ, các quan viên và thị vệ có thói quen phủi tay áo trước khi quỳ, như một cách thể hiện rằng họ không giấu vũ khí hay bất cứ vật gì có thể gây nguy hiểm cho hoàng đế. Đây cũng là một nghi thức thể hiện sự trung thành và ngay thẳng của bề tôi đối với bậc đế vương.
Hành động này còn gắn liền với câu thành ngữ "lưỡng tụ thanh phong", nghĩa là "hai tay áo chỉ có gió thổi qua", ngụ ý không che giấu điều gì, luôn minh bạch và ngay thẳng. Đối với các quan viên, đó là cách thể hiện sự liêm khiết trước mặt hoàng thượng – một phẩm chất quan trọng trong bộ máy cai trị phong kiến.
Có thể thấy, chỉ một cử chỉ nhỏ cũng đủ phản ánh những giá trị cốt lõi của văn hóa quan trường thời nhà Thanh. Hành động phủi tay áo không chỉ mang ý nghĩa tôn kính mà còn là biểu tượng của lòng trung thành, sự thanh bạch và niềm tự hào về truyền thống tổ tiên.
