Ung thư gan

Theo số liệu từ Globocan, Việt Nam phát hiện mới khoảng 20.200 nam giới mắc ung thư gan năm 2020. TS Đỗ Tuấn Anh, Trưởng khoa Phẫu thuật Gan mật – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho biết đây là bệnh lý ung thư có tỉ lệ tử vong hàng đầu.

Ung thư gan ở giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện. Bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển như chán ăn; đau, nặng tức vùng hạ sườn phải; trướng bụng; vàng da, củng mạc mắt,…

Trong giai đoạn muộn hơn, các triệu chứng trên rõ ràng hơn hoặc xuất hiện thêm các biến chứng của bệnh:

- Sụt cân không rõ nguyên nhân

- Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn.

- Luôn có cảm giác ngứa

- Đi ngoài phân trắng/bạc màu.

Cách tốt nhất để phòng ngừa, phát hiện ung thư gan là khám sức khỏe định kỳ siêu âm gan 6 tháng/lần, đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như xơ gan, viêm gan mạn tính do rượu, viêm gan virus B, C,…. Ngoài ra tiêm đầy đủ vắc xin viêm gan B, tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại dễ làm tổn thương gan.

Ung thư phổi

Đây là loại ung thư đứng hàng thứ 2 trong top 5 bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới Việt Nam. Cụ thể, có gần 18.700 ca ung thư phổi mới năm 2020.

Ở giai đoạn sớm, bệnh thường không có triệu chứng. Ở giai đoạn muộn hơn, bệnh nhân có thể có các triệu chứng sau:

Ho khan, ho máu, hay ho có đờm; Đau ngực; Khó thở; Khàn tiếng; Đau đầu (khi di căn não) hoặc phù mặt, cổ và tay (khi tĩnh mạch lớn ở ngực bị chèn ép).

Nếu khối u ở đỉnh phổi, bệnh nhân có thể có các triệu chứng như: Đau ở tay, vai, hoặc cổ; Sụp mí mắt, nhìn mờ, nửa mặt bị đỏ; Yếu hoặc liệt tay.

Tất cả các triệu chứng trên có thể do các nguyên nhân khác ngoài ung thư phổi. Nhưng khi có các triệu chứng trên, hãy đi khám tại các cơ sở chuyên khoa để được bác sỹ khám, tư vấn bệnh.

Cách tốt nhất để phòng ngừa ung thư phổi là không hút thuốc lá, do người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn rất nhiều (khoàng 20 lần) so với người không hút thuốc lá. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào hút thuốc lá cũng ung thư phổi, và có những trường hợp không hút vẫn mắc bệnh.

Ung thư dạ dày

Hơn 11.000 người đàn ông Việt Nam phát hiện mắc ung thư dạ dày năm 2020, gần gấp đôi nữ giới. PGS.TS Phạm Hoàng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật tiêu hoá Bệnh viện Việt Đức, cho hay với nhóm bệnh nhân phát hiện ung thư dạ dày từ các triệu chứng sớm, khối u có kích thước nhỏ, họ thường có triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng, ăn vào một chút cũng đầy bụng, chậm tiêu.

"Bình thường ăn một chút chỉ 15 phút là tiêu hoá được, bệnh nhân ung thư dạ dày có thể 2-3 tiếng vẫn chưa tiêu hoá hết, rất khó chịu" - PGS Hà nói thêm.

Những dấu hiệu sớm của ung thư dạ dày là bệnh nhân khó chịu vùng bụng trên rốn, đau tức, đau nhẹ, không phải cơn đau dữ dội, quằn quại. Một số bệnh nhân thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt đặc biệt khi thay đổi tư thế.

Khi ung thư ở giai đoạn tiến triển (có di căn hoặc biến chứng), bệnh nhân bị chướng bụng, hoặc sờ thấy trên cổ nổi hạch. Khi ung thư biến chứng, bệnh nhân thấy có chảy máu, nôn ra máu hoặc đại tiện phân đen như nhựa đường.

Ung thư đại trực tràng

Xếp sau 3 loại ung thư trên là ung thư đại trực tràng, với gần 8.900 ca mắc mới ở nam giới Việt năm 2020. Theo TS.BS Phạm Văn Bình, Phó giám đốc Bệnh viện K, ung thư đại trực tràng có biểu hiện ở mọi bộ phận liên quan đến đường tiêu hóa.

Một số dấu hiệu thường gặp như: hơi thở hôi, hay ợ hơi, ợ chua, đau tức vùng bụng trước hoặc sau khi ăn… Đau quặn bụng, đau râm ran là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa do nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, ở một vài trường hợp, điều đó báo hiệu sự tồn tại của các khối u ở dạ dày - ruột.

Đại tràng là cơ quan bài tiết trong quá trình tiêu hóa, nên ở giai đoạn sớm, người bệnh thường hay bị chứng rối loạn đại tiện như đi táo, đi lỏng thất thường, tình trạng này kéo dài.

Đau quặn bụng, mót rặn, khó chịu khi đi ngoài... rất có thể là dấu hiệu ung thư đại tràng. Chán ăn, khó tiêu, đầy trướng bụng trên vùng rốn, ăn không ngon cũng là tình trạng thường thấy, nếu kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, sút cân.

Một người nếu giảm cân bất thường mà không phải do tập luyện hay ăn kiêng, rất có thể đó là dấu hiệu của ung thư, nhất là ung thư đại tràng, dạ dày hoặc các bộ phận khác liên quan đến đường tiêu hóa.

Ngoài các triệu chứng nêu trên, khi ung thư ở giai đoạn muộn, có người sờ thấy cả khối u nổi ở dưới da bụng, vàng da, bụng to dần…

Ung thư tiền liệt tuyến

Riêng năm 2020, có tới gần 6.300 người Việt phát hiện mắc bệnh này và hơn 2.620 ca tử vong.

Giai đoạn đầu của ung thư tuyến tiền liệt, triệu chứng thường không rõ ràng hoặc có biểu hiện tương tự u phì đại lành tính.

Các dấu hiệu cảnh báo như: tiểu nhiều lần, tiểu vội, tiểu són. Các triệu chứng chèn ép cũng dễ gặp như tiểu khó, phải rặn, rớt nước tiểu sau cùng, tiểu không hết.

Nặng hơn, bệnh nhân có thể gặp bí tiểu hoàn toàn hay không hoàn toàn, nhiễm khuẩn tiết niệu, tiểu ra máu. Bệnh nhân cũng có những dấu hiệu như rối loạn chức năng tình dục, đau lưng, hông...

Nếu ở giai đoạn muộn, bệnh có các biểu hiện của di căn ung thư là rối loạn tiểu tiện do u xâm lấn vùng cổ bàng quang và xâm lấn lỗ niệu quản; Di căn xương gây đau nhức xương.

Nếu bệnh di căn cột sống có thể gây chèn ép tủy, gây liệt chi, rối loạn cơ tròn; Di căn hạch chậu, gây phù chân; Xuất tinh ra máu nếu di căn túi tinh.

Gần một tháng nay, chị Nguyễn Thanh Hường (39 tuổi, trú tại Trung Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội) thường xuyên bị những cơn chuột rút về đêm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ. “Nhiều đêm, chân tôi căng cứng, đau, cơ co rút lại”, chị Hường ám ảnh. Ban đầu, chị Hường lên mạng tìm hiểu và nghĩ rằng tình trạng này là do thiếu canxi. Tuy nhiên, sau một thời gian tự bổ sung canxi, tình trạng này vẫn không cải thiện.

Chị Lê Phương Thảo (31 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội) cũng trải qua 9 tháng mang thai với những cơn chuột rút hành hạ lúc nửa đêm về sáng. Suốt thai kỳ, mỗi tuần, chị Thảo bị chuột rút 3-4 lần. Khi đi thăm khám, bác sĩ cho biết nguyên nhân là thai phụ này tăng cân quá nhiều cùng với đặc thù công việc tư vấn bán hàng nên thường xuyên phải đứng khiến hệ thống tĩnh mạch ở chân bị ảnh hưởng.

Nhận định về các trường hợp này, PGS.TS Nguyễn Hoài Nam, Chủ tịch Hội Tĩnh mạch học TP.HCM, cho biết tình trạng chuột rút về đêm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp nhất ở phụ nữ, người chơi thể thao, tuổi trung niên trở lên.

Theo PGS Nam, chuột rút là tình trạng do những cơn co thắt của cơ hoặc một nhóm cơ, đặc biệt là vùng cơ mặt sau cẳng chân. Các cơn co này đột ngột xảy ra, có thể kéo dài từ vài giây tới 10 phút, gây đau đớn.

Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng chuột rút vào ban đêm, vị chuyên gia này giải thích chủ yếu là do suy hệ thống tĩnh mạch của chân. Tuy nhiên, rất ít người quan tâm tới nguyên nhân này dù trên 70% bệnh nhân suy tĩnh mạch bị chuột rút vào ban đêm. Bên cạnh đó, khi nghiên cứu trên 500 bệnh nhân suy tĩnh mạch, ông nhận thấy tỷ lệ bệnh nhân xuất hiện triệu chứng này lên đến 90%.

Khi gặp phải tình trạng này, PGS Nam khuyến cáo bệnh nhân cần phải được điều trị sớm và dứt điểm. Ngoài ra, người bệnh nên thay đổi các thói quen như không ngồi xổm, không đi giày cao gót, xoa bóp chân trước khi đi ngủ, uống nước đầy đủ. Nếu đã thay đổi thói quen nhưng tình trạng bệnh không thuyên giảm, người bệnh nên đi khám chuyên khoa để được sử dụng thuốc điều trị phù hợp.

Phụ nữ mang thai có thể thực hiện massage giúp máu lưu thông dễ dàng và hạ các cơn co thắt vùng bắp chân. Trước khi đi ngủ, bạn có thể thực hiện bài tập kéo căng cơ chân, cố gắng kéo gập bàn chân về phía đầu gối gần nhất có thể. Chườm nóng khi xuất hiện cơn chuột rút bắp chân ban đêm, giữ túi ấm một lúc để nhanh chóng giảm đau và giúp máu lưu thông dễ hơn.