Vụ Vũ "nhôm": 10 năm thanh tra không ra sai phạm

18 giờ ngày 4/12, phiên xử vụ thiệt hại 3.608 tỉ đồng tại Ngân hàng (NH) Đông Á (DAB) đã kết thúc phần xét hỏi. Ngày 5 và 6/12, tòa tạm nghỉ để đại diện VKS chuẩn bị phần luận tội. Đáng chú ý là tại phần xét hỏi cuối, nhiều bị cáo và người liên quan trả lời không biết về các nghiệp vụ NH.

Phan Văn Anh Vũ (Vũ “nhôm”) bị cáo buộc ký khống giấy nộp tiền 600 tỉ đồng để mua cổ phần của DAB nhưng thực chất chỉ nộp 400 tỉ đồng. Sau đó, khi DAB tăng vốn điều lệ bất thành thì Vũ được trả lại số tiền đã nộp 600 tỉ đồng (Vũ chiếm 200 tỉ đồng và 3 tỉ đồng tiền lãi của DAB). Nhưng Vũ kêu oan, nói rằng đây là tiền vay của cựu tổng giám đốc DAB Trần Phương Bình, do tin tưởng nên ông Bình nói ký gì thì Vũ ký...

Luật sư (LS) bào chữa cho bị cáo Vũ "nhôm" đã hỏi các bị cáo Trần Phương Bình và Nguyễn Đức Vinh (cựu trưởng phòng Ngân quỹ hội sở DAB). Ông Vinh không thừa nhận việc ông Bình đưa cho mình tờ giấy là bản kê phiếu nộp tiền đã ghi sẵn nội dung và có chữ ký của khách hàng.

Cụ thể, tại phòng làm việc của ông Bình, bị cáo được giới thiệu Vũ “nhôm”. Vinh nhận chỉ đạo từ ông Bình là Vũ muốn mua cổ phiếu và bán ngoại tệ 10 triệu USD tiền mặt. Sau đó, ông Bình chỉ đạo lập phiếu thu khống 200 tỉ đồng nộp vào tài khoản công ty của Vũ. “Những giấy tờ đưa cho Vũ ký là trống trơn. Sau khi hướng dẫn Vũ viết vào và ký thì bị cáo cầm hai chứng từ để đi hạch toán” - Vinh khai.

LS hỏi: “Với một người như Vũ có cần hướng dẫn ghi vào giấy tờ?”. Vinh đáp là cần thiết, vì những khách hàng như giám đốc công ty thì không thường xuyên làm việc với NH mà thông qua nhân viên. LS hỏi tiếp: “Nếu như có tài liệu nào chứng minh rằng bị cáo ghi sẵn hai tờ giấy đó và đưa cho Vũ sao lại thì bị cáo nghĩ sao?”. “Bị cáo hoàn toàn chịu trách nhiệm” - Vinh khẳng định.

Trả lời các câu hỏi của LS, ông Bình xác nhận Vinh khai đúng diễn biến vụ việc. LS hỏi: “Ông chỉ đạo bị cáo Vinh làm thủ tục cho Vũ vay 200 tỉ đồng thì Vũ có biết không?”. Ông Bình đáp Phan Văn Anh Vũ có nghe và biết.

Bị cáo nói tiếp: “Quan hệ giữa bị cáo với Vũ là hoàn toàn từ công việc. Khi DAB nâng vốn điều lệ từ 5.000 tỉ đến 6.000 tỉ thì được một người bạn giới thiệu Vũ. Trong đầu bị cáo nghĩ làm sao để tìm một nhà đầu tư có năng lực, đối tác chiến lược. Bị cáo nghĩ Vũ là người có năng lực trên thị trường bất động sản”.

Bị cáo Bình cũng xác nhận không bàn bạc gì với Vũ mà trao đổi với Vinh, mục đích gián tiếp để Vũ biết thực trạng treo quỹ. Bị cáo nghĩ Vũ có biết việc này. “Trong thâm tâm bị cáo mong muốn Công ty Bắc Nam 79 và Vũ đầu tư mua cổ phần DAB. Do đó bị cáo đã thực hiện các hành vi như vậy” - bị cáo Bình khai.

Chiều 4/12, HĐXX hỏi đại diện NH Nhà nước và công ty kiểm toán để làm rõ hơn việc 10 năm thanh tra không ra dấu vết sai phạm của DAB.

Trần Phương Bình khai rằng để che giấu các khoản tiền chênh lệch, trước mỗi đợt thanh tra ông làm việc với phòng Ngân quỹ điều chuyển các khoản âm quỹ đó đến các chi nhánh, phòng giao dịch nơi các cơ quan thanh tra không thanh tra nên không bị phát hiện.

Sau cuộc kiểm tra khoảng 10 ngày, các chi nhánh, phòng giao dịch này sẽ chuyển khoản âm quỹ này lại hội sở. Cách thức che giấu này diễn ra được 10 năm thì bị phát hiện. Trước đó, dù thanh tra, kiểm tra đều đặn nhưng NH Nhà nước không đặt nghi vấn gì.

Đại diện Cơ quan Thanh tra giám sát NH Nhà nước trả lời các câu hỏi của đại diện VKS. Vị đại diện này cho biết từ năm 2007 đến 2014 đã tổ chức 11 cuộc thanh tra, kiểm tra. Nội dung thanh tra theo kế hoạch đầu năm, đoàn thanh tra sẽ thông báo cho đơn vị bị thanh tra trước năm ngày để chuẩn bị tài liệu.

Theo vị đại diện, trước năm 2014 đoàn thanh tra không thực hiện thanh tra về quỹ. Tùy theo nội dung thanh tra tại đơn vị nào thì đoàn thanh tra sẽ thực hiện ở đơn vị đó. Người này khẳng định Cơ quan Thanh tra giám sát NH Nhà nước đã thực hiện hết chức năng, nhiệm vụ theo quyết định và kế hoạch đề ra.

Trước đó, đại diện NH Nhà nước đã trả lời chủ tọa rằng do các bị cáo dùng thủ đoạn tinh vi nên dù kiểm tra nhiều lần nhưng NH Nhà nước vẫn không phát hiện sai phạm. Tuy nhiên, chủ tọa phân tích: Chỉ cần để ý dòng tiền luân chuyển là có thể phát hiện. “Hôm nay rất nhiều người liên quan, cán bộ NH đều trả lời là không biết, không hiểu nghiệp vụ, chứng tỏ đó là ký khống chứ gì” - chủ tọa nói.

Khi HĐXX hỏi có thấy trách nhiệm của NH Nhà nước khi để sai phạm kéo dài 10 năm hay không, đại diện này nói: “Phải rút kinh nghiệm trong hoạt động thanh, kiểm tra để tránh xảy ra sai sót”.