Cuộc sống luôn thay đổi nhưng đồng thời nó cũng tuân theo những khuôn mẫu nhất định. Các sinh vật, bao gồm cả loài người đều có quá trình sinh ra, cho đến các giai đoạn phát triển trở nên cơ thể trưởng thành, sinh sản, rồi chết. Những quá trình lặp đi lặp lại này cũng diễn ra đối với những thứ không phải là vật sống, từ sao chổi, các ngôi sao, các hành tinh cho đến núi non, sông ngòi…
Cuốn Vòng đời (Life Circles) cung cấp những kiến thức khoa học về vòng đời của vạn vật (nội dung thú vị, ngắn gọn, dễ hiểu, không mang tính hàn lâm mà trực quan, sinh động), đồng thời đem đến cho chúng ta cái nhìn sinh động về thế giới tự nhiên, về các loài động vật, thực vật (minh họa bằng những hình ảnh sống động, đẹp mắt).
Sách Vòng đời - Vạn vật từ khởi đầu cho đến kết thúc. Ảnh: MC.
Cuốn sách được cố vấn chính bởi Derek Harvey - nhà tự nhiên học và cây viết chuyên về khoa học, đóng góp cho các dòng sách khoa học và lịch sử tự nhiên của Nhà xuất bản Dorling Kindersley, Anh.
Bên cạnh đó, từng bức vẽ trong cuốn sách được chăm chút bởi Sam Falconer - một họa sĩ minh họa quan tâm đến khoa học, ông từng minh họa cho nhiều ấn phẩm của National Geographic, Scientific American, New Scientist…
Vòng đời ghi lại cuộc sống thay đổi không ngừng trên Trái Đất từ vòng đời của các sự vật hiện tượng, cho đến sự sinh sản hữu tính còn gọi là vòng đời hữu tính và sinh sản vô tính còn gọi là vòng đời vô tính của động thực vật.
Sinh sản hữu tính cần phải có hai cá thể cha và mẹ - và mỗi bên sẽ cung cấp một tế bào sinh dục. Tế bào trứng của cá thể cái sẽ kết hợp với tế bào của tinh trùng của cá thể đực trong một quá trình được gọi là thụ tinh. Trứng thụ tinh sẽ phát triển thành động vật hoặc thực vật mới.
Còn sinh sản vô tính của một số loại động thực vật đều từ cá thể mẹ. Cá thể con phát triển từ trứng chưa được thụ tinh hoặc chưa được hình thành từ một phần nhỏ của cơ thể mẹ. Thế hệ con sẽ là bản sao y hệt của cá thể mẹ.
Thông qua hai sự sinh sản này, chúng ta sẽ được chứng kiến vòng đời của các loài thực vật và nấm, các loài chim, bò sát, lưỡng cư, động vật có vú. Và qua đó, chúng ta sẽ biết vì sao một số loài động vật đẻ trứng đã thụ tinh và trứng này sẽ phát triển bên ngoài cơ thể mẹ; hay một số động vật có con non phát triển trong cơ thể con cái sau khi giao phối và con cái sẽ sinh ra con non. Chúng ta cũng sẽ biết quá trình được thụ tinh phấn hoa ở thực vật, và sự sống (mầm mống) ở bên trong mỗi hạt cây, hay những loại hoa có thể tạo ra hạt theo kiểu vô tính (hoa bồ công anh).
Về vòng đời của các sự vật hiện tượng, chúng ta sẽ được biết đá mới được hình thành dưới lòng đất như thế nào, cơ chế hoạt động của các núi lửa, cách một dòng sông hình thành và thay đổi như thế nào theo thời gian; các vòng đời của thời tiết - từ vòng tuần hoàn nước đến các kỷ băng hà…
Sâu bướm treo ngược trên cành cây để chuẩn bị hóa nhộng. Nguồn: qnct.
Bên cạnh ghi lại cuộc sống thay đổi không ngừng trên Trái Đất, sách Vòng đời cũng cung cấp một cái nhìn tổng quan đáng kinh ngạc về Vũ Trụ, chẳng hạn sự thay đổi của không gian, các hành tinh, Mặt trăng, thiên hà và lỗ đen.
Không gian cũng không ngừng thay đổi - các ngôi sao hình thành từ những đám mây bụi và khí tuyệt đẹp, phát triển theo vòng đời của chúng rồi từ từ chết đi hoặc đột ngột biến mất sau một vụ nổ khổng lồ…
Không chỉ ghi lại sự thay đổi của không gian, Vũ Trụ, Trái Đất, Vòng đời còn đề cập đến cách mọi thứ được liên kết với nhau. Nói cách khác đó là sự liên kết giữa các vòng đời. Cụ thể hơn nữa là thực vật lấy chất dinh dưỡng và nước từ đất, lấy năng lượng từ ánh sáng Mặt Trời. Động vật ăn thực vật hoặc động vật khác để phát triển. Nhiều loại thực vật dựa vào các động vật như côn trùng để truyền phấn hoa nhằm tạo hạt và sinh sản. Khi thực vật và động vật chết đi, xác của chúng sẽ phân hủy trở một phần của đất, nơi sẽ nuôi dưỡng những cây mới.
Các vòng đời mà chúng ta sẽ thấy dường như vô tận. Sự sinh sôi và phát triển được cân bằng bởi sự phân hủy và thối rữa. Tuy nhiên, những chu kỳ này cũng có thể rất mong manh. Những thay đổi, dù do tự nhiên hay do con người gây ra có thể phá vỡ các vòng đời.
Vòng đời cũng đặt ra câu hỏi lớn (ở cuối sách): "Chúng ta ảnh hưởng đến cuộc sống trên Trái Đất như thế nào?". Đồng thời, sách cũng đưa ra thông điệp bảo vệ vòng đời của các loài “Con người có những tác động mang tính tàn phá đối với Trái Đất… Chúng ta đã và đang sử dụng các nguồn tài nguyên của Trái Đất như thể chúng là vô hạn và đẩy cuộc sống của nhiều loài động thực vật vào nguy hiểm”. “Tuy nhiên, bằng cách thay đổi hành vi của mình, chúng ta có thể giúp bảo vệ vòng đời của các sinh vật khác…”.
