Công trình nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Sciencevào ngày 20/3, tiến hành theo dõi 26 em bé trong độ tuổi từ 4,2 đến 24,9 tháng.Các bé được chia làm hai nhóm: một nhóm dưới 12 tháng tuổi và nhóm còn lại từ12 - 24 tháng tuổi.

Trong thử nghiệm, các bé được đặt vào máy fMRI để theo dõiphản ứng khi xem một loạt hình ảnh đặc biệt, mỗi hình xuất hiện trong khoảnghai giây. Các nhà khoa học tập trung quan sát hoạt động của hồi hải mã, vùngnão chịu trách nhiệm về trí nhớ, cảm xúc và hệ thần kinh tự chủ.

“Hồi hải mã là một cấu trúc nằm sâu trong não bộ, không thểquan sát được bằng các phương pháp thông thường. Vì vậy, chúng tôi đã phát triểnmột phương pháp tiếp cận mới để có thể thực hiện thí nghiệm trí nhớ trên trẻ emtrong máy MRI… Trước đây, những nghiên cứu dạng này chủ yếu thực hiện khi trẻđang ngủ do trẻ sơ sinh thường xuyên cử động, khó tuân theo hướng dẫn và có thờigian chú ý ngắn”, Tiến sĩ Nick Turk-Browne, giáo sư tâm lý học tại Đại học Yalevà là tác giả chính của nghiên cứu, chia sẻ qua email.

Tiến sĩ Simona Ghetti, chuyên gia tâm lý học tại Đại họcCalifornia, Davis, người chuyên nghiên cứu về sự phát triển trí nhớ ở trẻ em,cho biết những nghiên cứu trước đây đã chứng minh trẻ sơ sinh có khả năng mãhóa ký ức. Tuy nhiên, điểm đặc biệt của nghiên cứu lần này là đã xác lập được mốiliên hệ giữa quá trình mã hóa trí nhớ và hoạt động của hồi hải mã. Lưu ý rằngbà Ghetti không tham gia vào nghiên cứu này.

Trong thử nghiệm, sau một khoảng thời gian, các bé được choxem hai hình ảnh đặt cạnh nhau, bao gồm một hình quen thuộc và một hình mới. Đểxác định mức độ nhận diện hình ảnh, các nhà khoa học theo dõi chuyển động mắt củatrẻ nhằm đánh giá hình ảnh nào thu hút sự chú ý của bé lâu hơn.

Nếu ánh mắt của trẻ tập trung nhiều hơn vào hình quen thuộc,điều đó cho thấy bé có khả năng ghi nhớ. Ngược lại, nếu trẻ không có sự ưu tiênrõ ràng giữa hai hình, điều đó có thể cho thấy trí nhớ của bé chưa phát triển đầyđủ.

“Chuyển động mắt là một công cụ đã được sử dụng trong hàngtrăm nghiên cứu về trí nhớ và phân loại ở trẻ sơ sinh. Trẻ sơ sinh tự nhiên hướngmắt đến những thứ chúng thấy thú vị, và các nhà nghiên cứu đã tận dụng đặc điểmnày để tìm hiểu cơ chế hoạt động của trí nhớ”, bà Ghetti cho biết quaemail.

 

Phân tích hoạt động của hồi hải mã

Sau khi thu thập dữ liệu, nhóm nghiên cứu tiến hành phântích các bản quét fMRI từ những trẻ nhìn lâu hơn vào hình ảnh quen thuộc và sosánh với nhóm không có sự ưu tiên rõ ràng. Những thử nghiệm bị loại trừ nếu trẻkhông tập trung vào màn hình hoặc có nhiều chuyển động như chớp mắt quá nhiềutrong lúc quét.

“Ở người trưởng thành, chúng ta có xu hướng ghi nhớ nhữngthông tin quan trọng và có liên hệ trực tiếp đến trải nghiệm của bản thân”, Tiếnsĩ Lila Davachi, giáo sư tâm lý học tại Đại học Columbia, nhận định. Mặc dùkhông tham gia vào nghiên cứu này, bà nhấn mạnh: “Điều đặc biệt trong nghiên cứunày là nó đã chứng minh được rằng ngay từ khi còn rất nhỏ, hồi hải mã của trẻsơ sinh đã tham gia vào quá trình mã hóa trí nhớ, ngay cả khi các hình ảnhkhông có ý nghĩa đặc biệt đối với trẻ”.

Hiện tại, nguyên nhân khiến trẻ trên 12 tháng tuổi có khảnăng mã hóa trí nhớ tốt hơn vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các nhàkhoa học đưa ra giả thuyết rằng sự thay đổi này có thể liên quan đến những biếnđổi lớn trong sự phát triển của não bộ.

“Não bộ của trẻ nhỏ trải qua rất nhiều thay đổi quan trọngtrong giai đoạn đầu đời, bao gồm sự phát triển về nhận thức, ngôn ngữ, vận độngvà sinh học. Đặc biệt, hồi hải mã phát triển với tốc độ nhanh chóng trong thờikỳ này”, Tiến sĩ Turk-Browne giải thích.

Hiện nhóm nghiên cứu của ông Turk-Browne đang tiếp tục tìmhiểu lý do vì sao những ký ức đầu đời không thể được truy xuất sau này. Ông đưara giả thuyết rằng trong giai đoạn sơ sinh, não bộ chưa phát triển đủ để cung cấpnhững "từ khóa tìm kiếm" chính xác, khiến việc hồi tưởng ký ức trởnên khó khăn khi trưởng thành. Cách ký ức được mã hóa có thể phụ thuộc vào trảinghiệm ban đầu của trẻ.

Ý nghĩa của giai đoạn sơ sinh đối với cha mẹ

Tiến sĩ Ghetti khuyến khích phụ huynh cân nhắc đến tầm quantrọng của giai đoạn sơ sinh đối với con cái, dù trẻ không thể nhớ lại những trảinghiệm này khi lớn lên.

Ở độ tuổi này, trẻ tiếp nhận một khối lượng lớn thông tin,trong đó có khả năng học ngôn ngữ thông qua việc liên kết âm thanh với ý nghĩa.Bên cạnh đó, trẻ cũng bắt đầu hình thành kỳ vọng về các thành viên trong giađình và khám phá thế giới xung quanh, bao gồm các đặc điểm của đồ vật.

Phụ huynh có thể quan sát quá trình này khi nhận thấy trẻ phảnứng với những bài hát hoặc câu chuyện được lặp lại nhiều lần. Theo Tiến sĩDavachi, điều này không chỉ giúp trẻ ghi nhớ mà còn khiến phản ứng của chúng trởnên tự nhiên hơn khi lớn lên.

“Việc lặp đi lặp lại các hoạt động tương tác giúp tăng cườngsự gắn kết giữa cha mẹ và trẻ”, bà Davachi chia sẻ.

Theo quan điểm của bà Ghetti, mặc dù những ký ức đầu đờikhông thể được hồi tưởng khi trưởng thành, nhưng trải nghiệm trong giai đoạnnày vẫn có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển nhận thức và cảm xúc của trẻ.

“Điều này nhắc nhở cha mẹ rằng giai đoạn sơ sinh không phảilà một khoảng thời gian trống rỗng. Trẻ nhỏ đang tiếp thu rất nhiều kiến thức,và việc tạo điều kiện cho trẻ quan sát, khám phá có thể đóng vai trò quan trọngtrong việc phát triển kỹ năng học tập sau này”, bà chia sẻ thêm.