Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chứng tăng huyết áp ảnh hưởng đến sức khỏe của hơn 1 tỉ người trên toàn thế giới và là yếu tố nguy cơ tim mạch quan trọng nhất liên quan đến bệnh mạch vành, bệnh mạch máu não, suy tim và bệnh thận mạn tính.

Sau nhiều trường hợp người trẻ tuổi mắc bệnh ung thư dạ dày, đại tràng, ruột kết vì trót 'đam mê' món thịt nướng, một số người tỏ vẻ muốn tẩy chay món ăn thơm ngon dễ gây nghiện này.

Không vì lý do ung thư thì món thịt nướng cũng gây hại không ít khi có nhiều người kinh doanh vô lương tâm sử dụng thịt không đảm bảo chất lượng để chế biến bán cho người tiêu dùng.

Theo PGS Nguyễn Thị Lâm, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, thịt nướng là món ăn ngon mà nhiều người ưu thích, giàu chất đạm. Tuy nhiên, khi thịt nướng ở nhiệt độ cao, các chất đạm sẽ khó tiêu hơn dẫn đến đầy bụng, có cảm giác ậm ạch sau khi ăn.

“Ở nhiệt độ cao, các chất béo trở thành chất không tốt cho tim mạch. Người ăn nhiều thịt nướng và thường xuyên có thể dẫn tới mỡ máu cao. Một số chất sinh ra khi nướng kết hợp với khói và chất đạm có thể là nguyên nhân tác động xấu dẫn tới một số bệnh (tim mạch, xương khớp), ăn nhiều có thể gây ra ung thư”, PGS.BS Nguyễn Thị Lâm nói.

PGS.TS Trần Hồng Côn, khoa Hóa học - Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQGHN) cho hay, khi nướng thịt ở nhiệt độ cao sinh ra nhiều sản phẩm hữu cơ cháy dở.

Trong đó, các sản phẩm cháy dở của chất béo tạo ra những chất các bon hóa chưa thành than và sản phẩm cốc hóa dở, những chất hữu cơ giàu các bon ít Hiđro (H2). Trong số những sản phẩm trên có chất gây hại cho cơ thể, có khả năng gây ung thư như: khí độc PHA (polycyclic aromatic hydrocarbon), chất này có thể bám vào thức ăn qua khói bốc lên.

Một phản ứng khác có thể xảy ra giữa mỡ (thịt lợn ba chỉ) và creatine, axit amino có trong protein của thịt, sinh ra nhiều chất độc khác, trong đó có HCA (heterocyclic amine).

Thực tế, nếu bạn không ăn thịt nướng quá thường xuyên thì vẫn có cách để giảm thiểu tác hại của chúng đối với sức khỏe nhờ những biện pháp được các chuyên gia tư vấn như sau:

Không ăn thịt nướng tái

Nhiều người không thích ăn thịt nướng quá chín, cho rằng thịt sẽ dai và mất hương vị của thịt, do vậy thích ăn thịt chín tái. Điều này rất nguy hiểm, ăn thịt tái rất dễ bị nhiễm ký sinh trùng, đồng thời còn tiểm ẩn nhiều nguy hiểm cho sức khỏe.

Không ướp quá nhiều gia vị khi nướng thịt

Ướp quá nhiều gia vị, các loại nước sốt vào thịt nướng, không những khiến thịt dễ cháy còn làm tăng lượng muối vào cơ thể. Vì vậy tốt nhất hãy pha nước sốt riêng để chấm thịt, đồng thời còn làm giảm việc sản sinh các chất gây ung thư.

Mặc dù ướp thịt bằng tỏi, rau ngò, phần thịt trái cây và gia vị giàu vitamin E như ớt bột… có thể làm giảm sản sinh lượng HCA khoảng 70% nhưng khi nướng chúng lại dễ cháy nhất. Do vậy bạn hãy lọc lấy nước cốt để để ướp thịt và bỏ phần bã đi.

Không nướng ở nhiệt độ quá cao

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm, nguyên phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo, chỉ nên nướng thịt trên than hồng khi đã hết khói. Nên nướng thịt nhanh ở nhiệt độ vừa phải, không nướng trên nhiệt độ quá cao.

Không ăn phần thịt nướng bị cháy hoặc nướng quá khô

Theo khuyến cáo của PGS.TS Trần Hồng Côn, hiện nay, có rất nhiều thiết bị nướng như: nướng bằng điện, ga, than, cồn, than củi. Trong đó, nướng trên than củi cháy hồng và cồn là hai cách nướng nhiệt độ thấp, ít sinh ra độc tố hơn.

Khi thịt nướng bị cháy nên cắt bỏ phần cháy hoặc không ăn những miếng thịt cháy đó.Thời gian nướng ngắn vừa đủ để thịt chín, vệ sinh dụng cụ nướng sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh.

Chỉ nên ăn 1-2 lần/tuần

Để đảm bảo sức khỏe, bạn không nên ăn thịt nướng quá thường xuyên. Theo bác sĩ Lâm, thịt nướng là món ăn ngon miệng nhưng chỉ nên dùng từ 1-2 lần/tuần, không ăn hàng ngày. Bác sĩ Lâm đưa ra khuyến cáo tốt nhất chỉ nên ăn 1 lần/tuần với lượng khoảng 100g thịt/lần.

Người có tiền sử đau dạ dày không nên ăn thịt nướng vì có thể gây ra chứng khó tiểu. Người già, người có vấn đề mỡ máu, tim mạch, cao huyết áp... cũng nên hạn chế ăn món này.

Ăn thịt nướng kèm rau quả

Bọc thịt nướng với rau lá xanh có thể làm giảm đáng kể độc tính của chất gây ung thư. Các loại rau xanh hoặc hoa quả tươi như rau sống, cà chua, củ cải trắng, ớt xanh và các loại quả như táo, đào, chanh đều là các đồ ăn có chứa nhiều vitamin C và E.

Trong đó hàm lượng vitamin C cao có thể giảm thiểu được các độc tố gây ung thư; còn vitamin E có tác dụng rất tốt trong việc chống lại quá trình oxy hóa. Cách kết hợp ăn uống này có thể giảm thiểu được những tác hại do món thịt nướng mang lại.

Không ăn thịt nướng quá nóng

Hãy nhớ rằng ăn thức ăn quá nóng sẽ không chỉ làm hỏng màng nhầy trong thực quản mà còn gây bỏng ở miệng, đồng thời kích thích tăng sản niêm mạc, để lại sẹo và viêm. Một số chuyên gia tin rằng sự xuất hiện của một số bệnh ung thư thực quản có thể liên quan trực tiếp đến thức ăn nóng.

Giảm thời gian và nhiệt độ nấu

Điều này không có nghĩa là bạn phải ăn thịt tái mà chỉ cần đặt miếng thịt sống vào lò vi sóng khoảng 60 – 90 giây trước khi mang nướng để làm giảm thời gian thịt 'nằm trên lửa'. Theo Viện Ung thư quốc gia Mỹ, nếu bạn đang nướng hay chiên áp chảo… hãy cân nhắc giảm nhiệt độ. Việc thực phẩm tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ cao là nguyên nhân chính sản sinh HCA và PAH gây ung thư.

Theo khuyến cáo của PGS.TS Trần Hồng Côn, hiện nay, có rất nhiều thiết bị nướng như: nướng bằng điện, ga, than, cồn, than củi. Trong đó, nướng trên than củi cháy hồng và cồn là hai cách nướng nhiệt độ thấp, ít sinh ra độc tố hơn. Ảnh minh họa: Internet

Không uống nước ngọt có gas khi ăn thịt nướng

Sử dụng đồ uống có gas không những khiến bạn dễ gặp tình trạng tăng cân mà khi kết hợp với thịt nướng còn gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Bởi chất caffeine trong nước ngọt có gas sẽ thúc đẩy sự chuyển động của các ion C sau khi thịt nướng được phân giải.

Hiện tượng này gây ra sự suy thoái chất vôi trong cơ thể, ảnh hưởng đến các tế bào xương. Duy trì thói quen này lâu dài sẽ dẫn tới các bệnh lý về xương.

Ưu tiên ăn thịt nạc hơn thịt mỡ

Khi nướng thịt bạn nên ưu tiên thịt nạc nhiều hơn thịt mỡ vì lượng mỡ tan chảy xuống than sẽ dễ tạo ra chất gây ung thư. Ngoài ra, một nghiên cứu của các chuyên gia thuộc viện Phòng Chống Ung Thư Hawaii cũng chỉ ra rằng, với những món nướng bạn nên tẩm ướp qua đêm bằng những loại gia vị như tỏi, hành hay nghệ vì như thế chất hóa học HCAs sẽ giảm xuống 50%, nguy cơ ung thư sẽ giảm xuống đáng kể.

Trộn đúng loại dầu ăn

Khi nướng thịt nhiều nạc, người ta thường trộn một ít dầu ăn vào để thịt khỏi bị 'khô'. Nhiều loại dầu ăn thông thường bị biến đổi bởi nhiệt như dầu từ hạt cải và dầu đậu nành. Ở nhiệt độ cao, chúng sẽ biến đổi và tạo ra các hợp chất gây ung thư trong quá trình nấu nướng.

Do vậy, bạn hãy dùng dầu đậu phộng để ướp thịt bởi nó an toàn hơn khi nướng ở nhiệt độ cao.