Những thay đổi chiến thuật biến UAV "cảm tử" Nga bất khả chiến bại

Những hình ảnh về UAV Geran-2 (Ukraine và phương Tây cho là Shahed-136) của Nga, được sử dụng để tấn công các mục tiêu tại Odessa vài ngày trước, đã được quân đội Ukraine (AFU) công bố trực tuyến. Các miếng đệm ở nơi cửa sập tiếp xúc với thân UAV và các miếng đệm khí động học (giúp bảo vệ chống đóng băng) trên các thanh nâng cánh, rất đáng chú ý.

Theo giải thích của các chuyên gia, tất cả những điều này đều nhằm mục đích tăng khả năng thích ứng của Geran-2 với nhiều điều kiện thời tiết và hiện tượng khí quyển khác nhau, cũng như độ tin cậy tổng thể của vũ khí.

Điều đáng chú ý là trong cuộc tấn công vào các mục tiêu ở Odessa hai ngày trước, quân đội Nga đã sử dụng UAV Geran-3, được trang bị động cơ phản lực mới. Đặc điểm nổi bật của loại UAV Geran-3 là tốc độ bay cao ở giai đoạn cuối của hành trình, có thể đạt tốc độ 600 km/h.

Kênh Milinfolive, cuối tuần trước đăng video ghi lại đòn tập kích bằng UAV cảm tử Geran-2 của Nga, nhằm vào điểm tập kết của quân đội Ukraine tại tỉnh Sumy. Trong video, UAV trinh sát phát hiện 3 xe tải quân sự hạng nặng đỗ sát nhau, xung quanh là nhiều xe dân sự và một xe tải quân sự cỡ nhỏ.

Trận tấn công của UAV Geran-2 bắt đầu bằng một chiếc lao thẳng vào mục tiêu và phát nổ, khiến các xe tải quân sự bốc cháy dữ dội. UAV trinh sát tiếp tục quần thảo để theo dõi hiện trường, cho thấy vụ nổ thứ cấp bùng lên sau đó, dường như do đạn dược trên xe bị kích hoạt.

Kênh Milinfolive cho cho biết, UAV Geran-2 của Nga đã được trang bị thêm hệ thống quan sát quang - điện tử, giúp chỉ điểm cho đòn tập kích bằng UAV tự sát cùng loại. Đây là lần đầu RFAF sử dụng UAV Geran-2 trinh sát với hệ thống quan sát quang điện hoàn chỉnh, thay vì chỉ được gắn máy quay thông thường".

Boyko Nikolov, biên tập viên của trang quân sự Bulgarian Military, nhận định, điều làm UAV Geran-2 trở nên khác biệt là do sử dụng cụm cảm biến quang - điện tử hiện đại, được ví như mắt thần để theo dõi và chỉ thị mục tiêu cho những chiếc UAV khác. Đây là bước nhảy vọt về năng lực của loại UAV tự sát, được ví là “tên lửa hành trình” giá rẻ này.

Tổ hợp quang - điện tử mà các chuyên gia quân sự đề cập ở trên, thường bao gồm camera độ phân giải cao, cảm biến có khả năng phát hiện nhiều dải quang phổ và bộ xử lý tích hợp, để phân tích dữ liệu theo thời gian thực.

Khi được trang bị cảm biến quang - điện tử và đường truyền dữ liệu, bổ sung khả năng thay đổi đường bay sau khi phóng, biến Geran-2 thành UAV lảng vảng, có thể quần thảo trong thời gian dài trên khu vực và tấn công khi xác định được mục tiêu cụ thể.

Với việc bổ sung cảm biến quang - điện tử, biến UAV này vượt trội so với dòng Geran-2 nguyên bản, vốn chỉ có thể bay theo tọa độ cố định nạp sẵn vào bộ nhớ. Nó cũng giúp Geran-2 trở thành UAV trinh sát tầm xa, có chi phí rẻ hơn nhiều so với các UAV trinh sát chuyên biệt.

"Bằng cách kết hợp UAV Geran-2 thông thường với phiên bản có cảm biến quang - điện tử, RFAF có thể áp dụng chiến thuật tấn công bằng bầy UAV theo từng đợt. UAV mang camera sẽ xác nhận kết quả của đợt tấn công, đồng thời tìm mục tiêu cho các đợt tiếp theo", Andrey Mitrofanov, biên tập viên trang tin quân sự Topwar của Nga, cho hay.

Không chỉ nâng cấp về mặt kỹ thuật, RFAF cũng thay đổi chiến thuật sử dụng loại UAV này. Sau khi lệnh ngừng bắn dịp lễ Phục sinh kết thúc, RFAF đã tái triển khai các đợt tấn công bằng vũ khí chính xác vào lãnh thổ Ukraine. Trong đó có điểm đáng chú ý là chiến thuật sử dụng UAV Geran-2 đã được tiến hành vào ban ngày.

Đây có thể được coi là dấu hiệu cho thấy RFAF bắt đầu áp dụng các chiến thuật mới và cải tiến vũ khí. Trước đây, các UAV Geran-2 chủ yếu được sử dụng vào ban đêm để giảm thiểu rủi ro bị phát hiện và đánh chặn. Vào một số thời điểm, Geran-2 còn được sơn màu đen để hòa lẫn vào bóng tối.

Việc RFAF chuyển sang sử dụng UAV tấn công UAV vào ban ngày mà không lo bị đánh chặn ồ ạt, nguyên nhân đầu tiên chính là phòng không của Ukraine thực sự đã bị suy yếu đáng kể, khi không đủ lực lượng để bảo vệ ngay cả những thành phố lớn và các mục tiêu chiến lược quan trọng, do số lượng tên lửa đánh chặn đang thiếu hụt.

Thứ hai, Nga đã cải tiến những vũ khí UAV đã có sẵn. Cụ thể, các nhân chứng ở thực địa cho biết, trong cuộc tấn công vào Odessa hồi đầu tuần (chính là UAV Geran-3 trình bày ở phần đầu bài), UAV Nga đã bay nhanh hơn, và âm thanh của chúng cũng đã khác, chứng tỏ là đã bay cao hơn.

Theo các chuyên gia, việc UAV tấn công phát ra âm thanh khác so với trước là do Nga đã có chiến thuật tập kích mới. UAV phiên bản cải tiến sẽ lao xuống từ độ cao từ 2.000-2.500 mét với tốc độ lớn. Cách đánh này giúp UAV của Nga tránh được hỏa lực phòng không từ Ukraine.

Để thực hiện chiến thuật tấn công tốc độ cao, ở giai đoạn cuối hành trình, điều này không thể thực hiện được nếu không có sự cải tiến động cơ của UAV. Theo các chuyên gia, các UAV mới phát triển tốc độ nhanh hơn 100% so với các mẫu trước, trong giai đoạn cuối của hành trình tấn công.

Cải tiến về động cơ của UAV Geran-3 làm tăng đáng kể khả năng đánh trúng mục tiêu và vượt qua hỏa lực phòng không của Ukraine. Hiện nay, lực lượng phòng không tầm thấp của AFU, tham gia đánh chặn UAV Geran-2 chủ yếu là súng máy phòng không hoặc pháo phòng không loại nhỏ. Việc tiêu diệt máy bay bay với tốc độ cao và từ độ cao lớn hơn như vậy, là rất khó khăn.

Phòng không AFU cũng nhận thấy sự thay đổi trong chiến thuật tấn công UAV của Nga, khi sử dụng một UAV trinh sát đã bay trên khu vực mục tiêu dự định tấn công để trinh sát và điều chỉnh lộ trình cho các cuộc tấn công chính. Cùng lúc đó, RFAF khởi động “bầy đàn” các UAV tấn công từ mọi hướng để đè bẹp mục tiêu. (nguồn ảnh Military Review, Topwar, Kyiv Post).